15 درصد زوج‌ها دچارمشکلات مربوط به باروری و بارداری هستند. در واقع این سبک زندگی و رژیم غذایی است که تا میزان 69 درصد به افزیش باروری و بارداری کمک می‌کند. خوشبختانه هنوز روش‌های طبیعی برای باروری و بارداری وجود دارد. در ادامه به این روش‌ها اشاره می‌کنیم:

غذاهای حاوی آنتی‌اکسیدان مصرف کنید

آنتی‌اکسیدان‌ها همانند اسید فولیک و روی باعث افزایش باروری درمردان و بارداری در زنان می‌شوند و رادیکال‌های آزاد آسیب زننده به اسپرم و تخمک را غیرفعال می‌کنند.  طبق مطالعات، مصرف روزانه 75  گرم گردوی حاوی آنتی اکسیدان، کیفیت اسپرم در مردان جوان را بهبود می‌بخشد. تحقیق دیگری بر روی 60 زوج تحت درمان IVF نشان داد که مصرف مکمل آنتی‌اکسیدان شانس بارداری را تا 23 درصد افزایش می‌دهند.
نتیجه: استفاده از مکمل آنتی اکسیدان یا مصرف غذاهای سرشار از آن برای بهبود روند بارداری  به خصوص در مردان نابارور تاثیر به‌سزایی دارد. مواد غذایی مانند میوه‌ها، سبزیجات، آجیل و غلات سرشار از آنتی اکسیدان‌های مفید مانند ویتامین C و E، اسید فولیک، بتاکاروتن و لوتئین هستند.

صبحانه زیاد بخورید

بیشتر صبحانه خوردن ممکن است به مشکلات باروری و بارداری  زنان کمک کند.
مطالعه نشان می‌دهد که خوردن صبحانه به میزان زیاد ممکن است اثرات هورمونی کیست تخمدانPCOS را بهبود بخشد. برای زنان مبتلا به این بیماری که وزن طبیعی دارند، مصرف بیشترین مقدار کالری در وعده‌ی صبحانه میزان انسولین را تا 8 درصد و تستسترون را تا 50 درصد کاهش می‌دهد زیرا میزان زیاد این هورمون‌ها موجب ناباروری می‌شود. هم‌چنین میزان تخمک‌گذاری در زنانی که صبحانه بیشتری می‌خورند 30 درصد بالاتر از زنانی است که صبحانه کم و شام زیاد می‌خورند. به خاطر داشته باشید که مصرف زیاد صبحانه بدون کاهش وعده‌ی شام منجر به اضافه وزن خواهد شد.
نتیجه: برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف کالری‌ بیشتر در صبحانه و کالری کمتر در وعده شام به بهبود باروری و شانس بارداری کمک می‌کند. 

مصرف روزانه چربی‌های مفید برای افزایش شانس بارداری اهمیت بسیاری دارد.

 از مصرف چربی‌های ترانس پرهیز کنید

مصرف روزانه چربی‌های مفید برای افزایش شانس بارداری اهمیت بسیاری دارد. با این حال، چربی‌های ترانس به دلیل اثرات مضر برحساسیت انسولینی، خطر ناباروری تخمک را به همراه دارند. 
چربی‌های ترانس معمولا در روغن نباتی‌های هیدروژنه یافت می‌شوند و در قالب مارگارین، غذاهای سرخ شده و محصولات فرآوری شده ارائه می‌شوند.
یک تحقیق آزمایشگاهی نشان داده که میزان زیاد چربی‌های ترانس و مقدار کم چربی اشباع نشده در رژیم غذایی با ناباروری در ارتباط است. 
جایگزین کردن چربی‌های ترانس به‌جای چربی‌های اشباع نشده ممکن است خطر ناباروری تخمک را تا 31 درصد و خوردن چربی‌های ترانس به‌جای کربوهیدرات تا 73 درصد آن را افزایش دهد.
نتیجه: برای افزایش شانس بارداری از خوردن غذاهای حاوی چربی ترانس زیاد پرهیز کنید. چربی‌های مفید مانند روغن زیتون خالص مصرف کنید.

مصرف کربوهیدرات را کاهش دهید

به طور کلی رعایت یک رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات کمتر به زنان مبتلا به سندروم تخمدان کیست ساز PCOS توصیه می‌شود. این نوع رژیم غذایی به داشتن وزن مناسب، کاهش میزان انسولین و چربی‌سوزی و در نهایت به قاعدگی منظم کمک می‌کند. تحقیقات گسترده نشان می‌دهد که با افزایش مصرف کربوهیدارت احتمال ناباروری نیز بالا می‌رود. در این تحقیق، زنانی که کربوهیدرات بیشتری مصرف کرده بودند به میزان 78 درصد بیشتر در معرض ناباروری قرار داشتند.
مطالعه دیگری بر روی زنان مبتلا به اضافه وزن و PCOS  نشان داد که مصرف کربوهیدرات کمتر سطوح هورمون‌ها را کاهش می‌دهد، هرمون‌هایی از جمله انسولین و تستسترون که هر دو می‌توانند موجب ناباروری شوند.
نتیجه: داشتن یک رژیم غذایی با کربوهیدرات کمتر می‌تواند به بهبود میزان هورمون‌های جنسی  به ویژه در زنان مبتلا به PCOS کمک کند.

در افزایش شانس بارداری میزان کربوهیدارت اهمیتی ندارد بلکه نوع آن مهم است.

از کربوهیدرات تصفیه شده کمتر استفاده کنید

میزان کربوهیدارت اهمیتی ندارد بلکه نوع آن در شانس بارداری مهم است. به ویژه کربوهیدرات‌های تصفیه شده مشکل‌ساز هستند. 
کربوهیدرات تصفیه شده شامل غذاهای شیرین و نوشیدنی‌ها و غلات فرآوری‌شده، از جمله ماکارونی ، نان و برنج می‌شوند و به سرعت جذب بدن و باعث اختلال در میزان قند خون و سطح انسولین می‌شوند. کربوهیدارت‌های تصفیه شده حاوی شاخص قند خون بالا هستند و طبق مطالعات این شاخص‌ها با خطر ناباروری تخمک مرتبط هستند.  بیماری PCOS به میزان زیاد انسولین مربوط است و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده آن را تشدید می‌کنند. 
نتیجه: مصرف میزان زیاد کربوهیدرات تصفیه شده میزان انسولین را افزایش می‌دهد که احتمالا  خطر ناباروری و عدم بارداری را افزایش می‌دهد.

فیبر بیشتری مصرف کنید

فیبر هورمون‌های اضافی را دفع و میزان قند خون را متعادل می‌کند. غلات کامل، میوه‌ها، سبزیجات و حبوبات سرشار از فیبر هستند. انواع خاصی از فیبر می‌توانند با اتصال به استروژن اضافی در روده‌ها به حذف و نهایتا دفع آن از بدن کمک کند. براساس تحقیقات مصرف روزانه‌ی 10 گرم فیبر اضافی خطر ناباروری تخمک را در زنان بالاتر از 32 سال تا 44 درصد کاهش می‌دهد.
البته نظرات مختلفی در مورد فیبر وجود دارد. مطالعه‌ای انجام شده روی 250 زن با رده‌ی سنی 44 -18 سال نشان می‌دهد که خوردن روزانه 35 -20 گرم فیبر خطر دوره‌های تخمک‌گذاری غیر طبیعی را تا 10 برابر افزایش می‌دهد.
نتیجه: اگرچه فیبر اثرات مفیدی روی شانس بارداری دارد، اما مصرف بیش از اندازه آن نیز تخمک‌گذاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته در این زمینه باید مطالعات بیشتری صورت بگیرد.

منابع پروتئینی را جایگزین یکدیگر کنید

جایگزینی برخی پروتئین‌های حیوانی (مانند گوشت قرمز، ماهی و تخم مرغ) با سبزیجات پروتئینی (مانند غلات، آجیل و دانه‌ها) به افزایش بارداری کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف زیاد گوشت قرمز خطر ابتلا به ناباروری تخمک را  تا 32 درصد افزایش می‌دهد. از سوی دیگر مصرف بیشتر سبزیجات پروتئینی ممکن است خطرات ناباروری را کاهش دهد. تحقیقات نشان داده اگر 5 درصد کالری‌ها از منابع گیاهی تامین شوند، خطر ناباروری تخمک تا 50 درصد کاهش می‌یابد. بنابراین، جایگزینی برخی پروتئین‌های گوشتی با پروتئین گیاهی مانند سبزیجات، غلات و آجیل در رژیم غذایی خود را در نظر داشته باشید. 
نتیجه : مصرف پروتئین‌های گیاهی میزان باروری و شانس بارداری زنان را افزایش می‌دهد.
 
مصرف لبنیات پرچرب موجب افزایش باروری و بارداری می‌شود.

لبنیات پرچرب مصرف کنید

مصرف لبنیات کم چرب ممکن است باعث افزایش ناباروری شود. 
تحقیقاتی درباره‌ی اثرات مصرف روزانه یک بار لبنیات پرچرب یا کمتر از یک بار درهفته انجام شد و مشخص شد زنانی که روزانه یک بار یا بیشتر از لبنیات پرچرب استفاده می کنند27 درصد کمتر در معرض ناباروری هستند.  یک لیوان  کامل شیر پرچرب در روز می‌تواند جایگزین خوبی برای لبنیات کم چرب باشد.
نتیجه : مصرف لبنیات پرچرب موجب افزایش باروری و بارداری می‌شود.

مولتی ویتامین مصرف کنید

مصرف 3 مرتبه مولتی ویتامین در هفته خطر ناباروری را 20 درصد کاهش می‌دهد، این مقدار در زنانی که مولتی ویتامین مصرف کرده بودند تا میزان 41 درصد کاهش یافته بود. مصرف مولتی ویتامین  به دلیل داشتن اسیدفولیک، برای زنانی که قصد بارداری دارند بسیار مفید خواهد بود. تحقیق دیگری نشان داده است که مصرف مکمل غذایی از جمله گل گاوزبان ، چای سبز، ویتامین E و ویتامین B6 شانس باروری را بیشتر می‌کند. 26 درصد زنان بعد از دوره سه ماهه مصرف مکمل غذایی، در مقایسه با 10 درصد زنانی که مکمل استفاده نکرده بودند، باردار شده بودند.
نتیجه : اگر مواد مغذی لازم را از رژیم غذایی خود دریافت نمی‌کنید، مصرف مولتی ویتامین می‌تواند به افزایش باروری کمک کند.

تحرک و فعالیت بدنی داشته باشید

ورزش اثرات خوبی روی سلامتی شما از جمله باروری دارد. در واقع کم تحرکی در زندگی امروزه با ناباروری در ارتباط است. مطالعات نشان می‌دهد که به ازای هر یک ساعت ورزش در هفته، خطر ناباروری 5% کاهش می‌یابد. فعالیت بدنی شدید یا متوسط در زنان چاق موجب کاهش وزن و اثرات مثبت بر شانس بارداری می‌شود. بهترین کار حفظ اعتدال است. انجام ورزش شدید و سنگین با کاهش باروری در زنان همراه خواهد بود زیرا تعادل انرژی در بدن دچار تغییر و موجب اثرات منفی روی سیستم تولید مثل می‌شود.   تحقیقات نشان می‌دهد که خطر ناباروری در زنانی که روزانه ورزش‌های سنگین انجام می‌دهند 3.2 برابر بیشتر از زنان بدون تحرک است.
نتیجه : سبک زندگی کم تحرک به ناباروری مرتبط است، ورزش می تواند باروری را افزایش دهد. با این حال، ورزش بیش از اندازه نیز می‌تواند اثری معکوس داشته باشد.

با کنترل استرس خود  می توانید احتمال بارداری را افزایش دهید.

زمانی را برای آرامش اختصاص دهید

هرچه بیشتر استرس داشته باشید احتمال بارداری کمتر می‌شود و دلیل آن تغییرات هورمونی ناشی از استرس است. داشتن یک شغل پراسترس و ساعات کاری طولانی نیز می‌تواند بر سرعت بارداری تاثیر بگذارد. در واقع 30 درصد از زنانی که به مراکز باروری مراجعه می‌کنند دچار استرس، اضطراب و افسردگی هستند.  مشاوره و حمایت باعث کاهش اضطراب و افسردگی می‌شود بنابراین احتمال بارداری بالا می‌رود.  
نتیجه: استرس و اضطراب زیاد احتمال بارداری را کاهش می‌دهد. به هر حال با کنترل استرس خود  می توانید احتمال بارداری را افزایش دهید.

کافئین را کنار بگذارید

کافئین می‌تواند اثرات سوئی بر باروری زنان داشته باشد. مطالعات نشان می‌دهد که زنان با مصرف روزانه بیشتر از 200 میلی گرم کافئین برای باردار شدن به9 ماه و نیم زمان نیاز دارند. مصرف زیاد آن قبل از بارداری خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد تحقیقات دیگر نیز ارتباط محکمی  میان کافئین و ناباروری ارائه نکرده‌اند. 
نتیجه: شاید کافئین اثرات منفی بر باروری داشته باشد اما هنوز در این مورد اختلاف نظر وجود دارد. زنانی که قصد بارداری دارند باید میزان کافئین مصرفی خود را کاهش دهند. 

وزن مناسب داشته باشید

وزن عامل بسیار مهمی بر میزان باروری است، کم وزنی و اضافه وزن هر دو در کاهش باروری تاثیر دارند. بر اساس تحقیقات در آمریکا 12 درصد ناباروری به دلیل کم وزنی و 25 درصد به دلیل اضافه وزن می‌باشد زیرا میزان چربی ذخیره شده در بدن شما برعملکرد قاعدگی تاثیر می‌گذارد. زنان کم وزن یا با اضافه وزن دوره‌های قاعدگی طولانی‌تری دارند و این امر روند باردار شدن را دشوار می‌سازد. این افراد می‌توانند در جهت افزایش احتمال بارداری به وزن مناسب برسند.
نتیجه: کم وزنی و اضافه وزن هر دو در کاهش باروری تاثیر دارند.
 
مصرف مکمل آهن و آهن با منشا گیاهی در افزایش شانس بارداری موثر است.

مصرف آهن خود را افزایش دهید

مصرف مکمل آهن و آهن با منشا گیاهی ممکن است خطر ناباروری تخمک را کاهش دهد.
یک تحقیق آزمایشگاهی روی 438 زن نشان داد که مصرف مکمل‌های آهن کاهش 40 درصدی خطر ناباروری را به همراه دارد. آهن‌های گیاهی نیز دارای چنین ویژگی هستند. به‌نظر می‌رسد آهن جانوری بر سطوح باروری تاثیرگذار است.  با این حال، برای تایید این‌که آیا مکمل‌های آهن باید به همه‌ی زنان توصیه شود، به خصوص اگر میزان آهن نیزمناسب باشد شواهد بیشتری مورد نیاز است. به هر حال افزایش مصرف غذاهای غنی از آهن مفید خواهد بود. جذب منابع آهن گیاهی برای بدن بسیار آسان نیست، بنابراین سعی کنید برای کمک به جذب بیشتر، آن‌ها را به همراه مواد غذایی یا نوشیدنی حاوی ویتامین C مصرف کنید.
نتیجه:  مصرف مکمل‌های آهن و آهن گیاهی در کاهش خطر ناباروری و افزایش شانس بارداری موثر است.

از مصرف محصولات تخمیرنشده سویا اجتناب کنید

برخی منابع نشان می‌دهد که فیتواستروژن موجود در سویا می‌تواند در میزان هورمون مداخله کرده و موجب مشکلات باروری شود. آزمایش‌های جانوری ارتباطی بین سویا و میزان کم اسپرم درموش‌های نر و کاهش باروری در موش‌های ماده را نشان داده است. هم‌چنین  گفته می‌شود حتی مقدار کمی از سویا موجب تغییر رفتارهای جنسی در فرزندان نر آن‌ها شده است. 
با این وجود باید تحقیقات بیشتری درباره‌ی تاثیرات سویا بر انسان انجام بگیرد. در ضمن تاثیرات منفی معمولا تنها در رابطه با سویای تخمیرنشده بیان می‌شوند و سویای تخمیر شده کاملا بی‌خطر است.
نتیجه: شواهد مبتنی بر اثرات سوء سویا روی باروری صرفا به مطالعات جانوری محدود می‌شود اما اگر قصد باردار شدن دارید از محصولات تخمیر نشده سویا استفاده نکنید.

مصرف گرده زنبور عسل در بهبود کیفیت اسپرم و باروری در مردان و بارداری در زنان موثر است.

مصرف مکمل‌های طبیعی

برخی مکمل‌های طبیعی که به افزایش باروری کمک می‌کنند عبارتند از:
  • گرده زنبور عسل : با تقویت سیستم ایمنی، باروری و تغذیه کلی مرتبط است. مصرف گرده زنبور عسل در بهبود کیفیت اسپرم و باروری در مردان موثر است.
  • موم زنبور عسل : مطالعه بر روی زنان مبتلا به آندرومتریوز نشان داد که مصرف روزانه دوبار موم عسل، به میزان 40% احتمالبارداری را بعد از 9 ماه افزایش می‌دهد.
  • ماکا: ماکا گیاهی است که در پرو رشد می‌کند و طبق نتایج تحقیقات جانواری روی باروری تاثیر مثبت دارد، اما مطالعات انسانی چندان مشخص نیست. بعضی مطالعات حاکی از تاثیر مثبت ماکا روی بارداری و کیفیت اسپرم دارند و بعضی دیگر نشان می‌دهد که ماکا روی باروری تاثیری ندارد.
نتیجه : برخی مکمل‌های طبیعی به باردار شدن کمک می‌کنند با این حال مطالعات بیشتری باید در این مورد صورت بگیرد.

کلام آخر

تغذیه‌ی مناسب برای داشتن یک بدن و سیستم تولید مثل سالم، حیاتی است. در واقع، مطالعات نشان داده‌اند که داشتن یک رژیم غذایی مفید و ایجاد تغییرات مثبت در سبب زندگی می‌تواند باروری را افزایش داده و بدن را برای بارداری آماده سازد. سبک زندگی  که امروز دارید و غذایی که امروز می‌خورید از حالا تا 90 روز دیگر روی کیفیت اسپرم و تخمک تاثیر خواهد  گذاشت. اگر در حال تلاش برای باردارشدن هستید، بهتر این است که از امروز برای تغذیه سالم و سبک زندگی مناسب  برنامه‌ریزی کنید.