تفاوت طب سنتی با پزشکی مدرن

طب سنتی اصطلاحی است که برای انواع سیستم‌های دانش غیرعلمی که از آغاز بشریت تاکنون در جوامع مختلف وجود داشته به‌کار می‌رود. گاهی به آن «طب کل‌گرا» نیز گفته می‌شود و دلیل آن هم می‌تواند این باشد که طب سنتی به مرور زمان و از نسلی به نسل دیگر پیشرفت کرده است. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به طب سنتی آفریقایی، ایفا Ifa، موتی muti، طب سوزنی، طب سنتی کره، طب سنتی چینی، طب اسلامی، و طب سنتی و باستانی ایران، طب یونانی، طب یوگی Siddha، آیورودا Ayurveda و طب گیاهی اشاره کرد. هنوز هم در دنیا مناطقی وجود دارند، به‌ویژه در آفریقا و آسیا، که 80درصد جمعیت در اولین اقدامات درمانی خود از طب سنتی استفاده می‌کنند. طب سنتی در جوامع غربی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد اما درصورت عدم استفاده صحیح، گاهی می‌تواند سبب بروز خطرات جدی برای سلامتی شود.

استفاده از طب گیاهی برای اولین بار به زمان سومری‌های باستان بازمی‌گردد. آن‌ها نخستین تمدنی بودند که کاربرد پزشکی برخی گونه‌های گیاهی را توضیح دادند. مصر باستان نیز یکی دیگر از تمدن‌هایی است که برای مقاصد مختلفی بر طب گیاهی تکیه داشتند. کاشت و کاربرد برخی گیاهان خاص حتی در انجیل هم ذکر شده است. شواهد اولیه از آیورودا به قرن یک قبل از میلاد باز می‌گردد. همین امر درباره قدیمی‌ترین کتاب‌های گیاهان دارویی چینی نیز صدق می‌کند؛ این کتب در طی سالیان دراز مورد بحث قرار گرفته و پیشرفت کردند. در یونان نیز متخصصان مشهور بسیاری در زمینه‌ی دانش گیاهان دارویی وجود داشتند که از بین آن‌ها می‌توان گالن، دیوسکوریدس ، تئوفراستوس، ارسطو و بقراط را نام برد. مشهورترین نویسندگان تمدن روم باستان در آن زمان سلسوس و پلینی بزرگ بودند. در قرن‌های بعد برخی از متون یونانی و رومی به زبان عبری، عربی، ترکی و زبان‌های دیگر ترجمه شد. یونانی‌ها و رومی‌ها تاثیر بسزایی روی طب یونانی، طب آیورودا و طب سنتی اسپانیایی داشتند. هم‌چنین آن‌ها ستون اصلی تمامی دانش‌ها و علومی بودند که گیاه‌شناسان مسلمانان و پزشکان اسلامی داشتند. طب کل‌گرای آمریکایی مستقیما تحت تاثیر برخی متون آلمانی و هلندی است که درطول قرن 16 پیشرفت کرد.

امروزه طب مدرن در زمینه کشف و درمان بسیاری شرایط پزشکی مختلف توانا است، به‌ویژه در زمینه‌ی بیماری‌های باکتریایی، ویروسی و از این قبیل. اما در گذشته این‌گونه نبوده است و مردم از بیماری‌هایی جان می‌باختند که امروزه به‌راحتی قابل درمان هستند از جمله سیاه‌سرفه، دیفتری و آبله. تاریخ طب سنتی بسیار طولانی‌تر از طب مدرن است و بخش اعظم و مهمی از تاریخچه ثبت شده پزشکی را تشکیل می‌دهد.

مهم‌ترین تفاوت میان طب سنتی و مدرن روسی این است که از طریق آن به مشاهده و نظارت شرایط سلامتی و بیماری می‌پردازند. بیماری‌ها disease شرایط بیولوژیکی هستند که در آن اختلالاتی در عملکرد یا ساختار یک ارگان خاص یا کل سیستم ارگان رخ می‌دهد. اما کسالت یا مریضی‌ها illness بسیار متفاوت هستند زیرا جنبه‌های روحی، روانی و اجتماعی فرد بیمار را نیز شامل می‌شود. پزشکی مدرن معمولا این جنبه‌های فرد را نادیده می‌گیرد و به‌همین دلیل است که بسیاری از پزشکان طب سنتی معتقدند که هنر شفابخشی درطول 100 سال گذشته به‌کلی از بین رفته است. این عدم رضایت‌ها و ناخشنودی‌ها باعث افزایش چشم‌گیر تعداد افرادی شده است که برای خلاصی از مشکلات پزشکی خود به طب سنتی روی می‌آورند. تمامی این اتفاقات علیرغم این واقعیت رخ می‌دهد که هیچ سند و مدرک علمی مبنی‌بر حصول نتایج رضایت‌بخش با روش‌های طب سنتی در دست نیست.

تعداد افرادی که از کمبود جنبه‌های روحی و معنوی در زندگی‌شان رنج می‌برند بسیار زیاد است. این افراد قادر به برقراری ارتباط بامعنایی به‌مراتب فراتر و بزرگتر نیستند و این یکی از دلایل اصلی مراجعه این افراد به متخصصان طب سنتی است، زیرا آن‌ها حواس‌شان به دیگر جنبه‌های زندگی نیز است. این افراد به این حقیقت ایمان دارند که سلامتی و حال خوش یک فرد تنها منوط به ازبین بردن یک بیماری در بدن نیست.

بسیاری از انواع طب سنتی و طب عامه ازطریق کلامی و به‌صورت شفاهی بین جوامع، خانواده‌ها و افراد مختلفی انتقال پیدا کرده‌اند. یک فرهنگ ممکن است شامل عناصری از طب کل‌گرا باشد که میان افراد منتشر شده است. بنابراین برای جمع‌آوری تمامی این اجزا و عناصر و به‌کارگیری آن‌ها در شرایط خاص پزشکی، نیازمند زمان است. نقش هر درمانگر طب سنتی توسط سه عامل مجزا تعریف می‌شود. این سه عامل عبارتند از عقاید رایج در جامعه‌ی اطراف او، موفقیت فعالیت درمانی وی و عقاید و باورهای خود او. وقتی نوع خاصی از داروی کل‌گرا توسط فرهنگ خاصی رد می‌شود، ممکن است هنوز هم برخی افراد به آن معتقد باشند. مسلما تمامی عناصر و اجزای یک فرهنگ خاص وارد سیستم نمی‌شوند و دراغلب مواقع تناقضات و تضادهای زیادی وجود دارد.