درمان نازایی و نقش متخصص غدد تولید مثل
متخصص غدد تولید مثل به پزشکی گفته میشود که در درمان مشکلات مختلف مربوط به غدد تولید مثل از قبیل ناباروی و دیگر مشکلات جنسی در مردان و زنان تخصص دارد. طبق تعریف، زنان پایینتر از سن 35 سالی که بعد از یک سال اقدام جهت بارداری نتوانستهاند، باردار شوند دارای مشکلات نازایی هستند. همچنین زنان بالای 35 سالی که بعد از شش ماه اقدام جهت بارداری نتوانستهاند باردار شوند نیز در لیست افراد دارای مشکلات نازایی طبقهبندی میشوند. این معیارهای حساس به سن به دلیل این است که با پا به سن گذاشتن زنان قابلیت باروری خود را به دلیل کاهش کیفیت و تولید تخمک از دست میدهند.
زنانی که دارای مشکلات باروری هستند در وهلهی اول باید به متخصص زنان و زایمان و یا متخصص غدد مراجعه کنند. متخصص غدد یا متخصص زنان و زایمان دربارهی ترک مصرف سیگار، کاهش وزن و یا افزایش وزن در صورت لاغری به بیماران مشاوره میدهد. استعمال دخانیات باعث کاهش احتمال کاشت جنین و همچنین افزایش سقط جنین میشود. از طرف دیگر چاقی و یا لاغری بیش از حد باعث اختلال در سیکل تخمک گذاری میشود. متخصص غدد قرص و داروهایی که توسط بیمار مصرف میشود را بررسی میکند تا از بیخطر بودن آنها برای فرآیند باروری اطمینان حاصل کند. قبل از هر اقدام درمانی باید علت نازایی مشخص شود. در اکثر موارد متخصص زنان و زایمان و همچنین متخصص غدد از بیمار آزمایش قند خود و تیروئید میگیرد. سپس آزمایش ذخیره تخمدان انجام میشود. در روز سوم چرخه قائدگی به منظور ارزیابی سطح هورمون FSH ، استرادیول و آنتی مولرین از بیمار آزمایش خون گرفته میشود. هورمون FSH باعث بالغ شدن تخمک در تخمدانها میشود. نتیجهی این آزمایش میتواند تعیین کند که آیا شما به متخصص غدد تولید مثل نیاز دارید یا نه.
آزمایشات دیگری که برای تعیین عامل نازایی انجام میشود شامل آزمایش اسپرم، هیسترو سالپنگوگرافی (عکسبرداری از داخل رحم و لولههای فالوپی با استفاده از اشعه ایکس یا رادیولوژی به منظور اطمینان از باز بودن لولههای فالوپ) است.
دیگر مواردی که میتواند در تشخیص علت نازایی کمک کننده باشد شامل:
- چرخه قائدگی نامنظم
- رشد موهای زائد
- ایجاد آکنه، به ویژه قبل از شروع قائدگی
- سقط چنین
- سابقه جراحی در ناحیه رحم، تخمدان، لولههای فالوپ
- سابقه جراحی در ناحیه دهانه رحم
- سابقه خانوادگی یائسگی زود رس
- سابقه خانوادگی سرطان پستان، تخمدان یا پرستات
- سابقه ابتلا به بیماریهای منتقله جنسی که در گذشته مورد درمان قرار گرفتهاند
با بررسی برخی از این موارد میتوان به راحتی سندرم تخمدان پلی سیستیک که در نازایی نقش مهمی دارد را تشخیص داد. بیمار بر اساس نوع بیماری و عارضه تحت درمان دارویی و یا عمل جراحی قرار میگیرد. برای مثال به منظور منظم کردن چرخهی قائدگی قرصهای خاصی تجویز میشود. قرص کلومیفن باعث تحریک رشد و آزاد سازی منظم تخمک از تخمدان میشود. برای فهمیدن دوز مصرفی مناسب ممکن است چند دوره قائدگی زمان لازم باشد. اگر قرص کلومیفن کار ساز نباشد، متخصص غدد ممکن است از شیوههای قویتری مانند تزریق هورمون برای تحریک تخمک گذاری استفاده کند.
رایجترین عملهای جراحی که متخصص غدد تولید مثل برای درمان نازایی ممکن است به کار گیرد شامل لاپاروسکوپی، هیستروسکوپی، میومکتومی شکمی (طی این جراحی بافتی از رحم که فیبروئید نام دارد، برداشته میشود) میباشد. لاپارسکوپی جراحی است که در ناحیهی شکمی و یا لگن به وسیله لاپاروکسوپ انجام میشود. این روش میتواند برای تشخیص و درمان نازایی مورد استفاده قرار گیرد. هیستروسکوپی نیز تکنیکی که برای تشخیص و درمان فیبروم و پلیپ رحم است.
یکی دیگر از روشهایی که متخصص غدد از آن در درمان نازایی بهره میگیرد لقاح درون رحمی اسپرم است. در این روش ساده نمونه اسپرم مرد توسط لوله کوچکی به داخل رحم فرستاده میشود.و در آخر لقاح خارج رحمی است که به نسبت روش تلقیح داخل رحمی اسپرم پیچیدهتر است. در این روش لقاح اسپرم و تخمک در فضای آزمایشگاهی صورت میگیرد. چند روز بعد از لقاح تخمک بارور شده به داخل رحم مادر منتقل میشود.
خبر خوش این است که با پیشرفتهای اخیر پزشکی دیگر نازایی معنی ندارد. بعد از مشخص شدن علت نازایی درمان مناسب برای شما صورت خواهد گرفت و نهایتا ظرف یک سال به آرزوی خود خواهید رسید.
منبع : Empoweryourhealth