در کودکی، نوجوانی یا بزرگسالی زمانی فرا می‌رسد که افراد به ارتودنسی نیاز پیدا می‌کنند. لبخند زیبا و دندان‌های سالم نتیجه‌ی ارتودنسی است اما تمام قضیه به همین خوبی پیش نمی‌رود. با این‌که ارتودنسی در میان بزرگسالان امری عادی است، اما این به این معنی نیست که افرادی که ارتودنسی دارند دوست دارند آن را نمایش دهند.

انتخاب ارتودونسی با ظاهر ساده‌تر

ارتودنسی استاندارد چیست؟ ارتودنسی که به جز پلاستیک شامل قطعات فلزی بسیاری می‌باشد که در این‌جا به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
  • بند: حلقه‌های فلزی که به دور دندان آسیاب پیچیده می‌شود و به صورت چهارتایی وجود دارد.
  • براکت: قطعات کوچک فلزی مربعی که بعد از یک اندازه‌گیری سراسری به هر یک از دندان‌ها می‌چسبد. در این قسمت حتی کوچک‌ترین اندازه می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند.
  • سیم‌ (مدور و مربعی شکل): یک سیم باریک و انعطاف‌پذیر که به بندها و قلاب‌ها متصل می‌شود و قابل تنظیم بوده و مهم‌ترین قطعه برای صاف نگه داشتن دندان‌ها در طول ارتودنسی است.
  • نوارهای ارتجاعی: نوارهای کوچکی که سیم را به براکت‌ها و بندها متصل نگه می‌دارد. هر چند در برخی موارد ارتودنتیست از نوارهای فلزی استفاده می‌کند.
  • بندها و قلاب‌ها به دندا‌ن‌های شما می‌چسبند و در یک حالت ثابت قرار می‌گیرند. سیم‌ها و نوارهای ارتجاعی معمولا در هربار مراجعه به ارتودنتیست تعویض می‌شوند.

ارتودنسی سرامیکی و ارتودنسی نامرئی گران‌تر از ارتودنسی استاندارد است.

درباره ارتودونسی سرامیک از متخصص خودتان کمک بگیرید

در ارتودنسی سرامیک همه چیز مشابه ارتودنسی فلزی است با این تفاوت که  براکت‌ها سرامیکی، معمولا سفید رنگ یا شفاف بوده و با رنگ دندان‌های شما هماهنگ شده و جلب توجه نمی‌کنند و تنها سیم‌های ارتودنسی قابل رویت هستند. در کل براکت‌ها طوری طراحی شده‌اند که لکه نمی‌گیرند و تغییر رنگ نمی‌دهند. نوارهای ارتجاعی برای اتصال سیم به براکت‌ها استفاده می‌شوند اما می‌توانید خودتان رنگ آن‌ها را انتخاب کنید. سیم‌ها مانند ارتودنسی استاندارد از جنس فلز هستند.
گفته می‌شود که نوارهای ارتجاعی سفید یا رنگی به مرور زمان لکه می‌گیرند و بیشتر از براکت‌ها نمایان می‌شوند. اما به یاد داشته باشید این نوارها معمولا ماهیانه یک‌ بار تعویض می‌شوند. ارتودنسی سرامیکی گران‌تر از ارتودنسی استاندارد است.

ارتودونسی نامرئی یا اینویزیلاین چیست

اینویزیلاین از قالب‌های پلاستیکی دندان و مشابه محافظ دهان تشکیل شده است، اما حجیم نیست و هنگام استفاده شفاف و نامرئی به نظر می‌رسد و دندان‌ها را از چسباندن سیم و نوار ارتجاعی بی‌نیاز می‌کند. تنها کافی است هنگام غذا خوردن آن‌ها را برداشته و دندان‌های‌تان را مسواک زده و دوباره آن را روی دندان‌ها قرار دهید. ارتودنسی نامرئی تنها توسط یک شرکت تولید می‌شود اما توسط اکثر متخصصان ارتودنسی توصیه می‌شود. نوعی از آن باید ماهیانه تعویض شود چون بعد از مدتی گشاد شده و بیرون می‌افتد. تنها افرادی با عارضه‌های کوچک‌تر می‌توانند از این نوع ارتودنسی استفاده کنند چرا که برای درمان مشکلات جدی‌تر ساخته نشده است و استفاده از آن با تشخیص و تائید متخصص ارتودونسی صورت می‌گیرد. ارتودنسی نامرئی گران‌تر از ارتودنسی استاندارد است.

ارتودنسی دهانی به ارتودنسی نامرئی شباهت دارد اما برای مدت درمان طولانی قابل استفاده نیست.

درباره ارتودونسی زبانی بیشتر تحقیق کنید

این ارتودنسی از قطعات مشابه ارتودنسی استاندارد تشکیل شده به جز این‌که براکت‌ها به پشت دندان‌ها می‌چسبد. بنابراین تقریبا هنگام صحبت یا لبخند زدن ارتودنسی شما نمایان نمی‌شود و تنها برخی متخصصان ارتودنسی قادر به انجام آن هستند. ارتودنسی دهانی به ارتودنسی نامرئی شباهت دارد اما برای موارد پیچیده‌تر قابل استفاده نیست و معمولا مدت درمان آن طولانی‌تر از ارتودنسی استاندارد است.

درباره ارتودونسی بدون نوار ارتجاعی پرس وجو کنید

در ارتودنسی استاندارد به یک نوار ارتجاعی نیاز است تا سیم را به قلاب متصل نگه ‌دارد. این ارتودنسی به نوار ارتجاعی نیاز ندارد و طوری طراحی شده که براکت می تواند بدون کمک سیم را نگه دارد. براکت‌های آن از ارتودنسی استاندارد کوچک‌تر هستند و بنابراین جلوتر از سطح دندان قرار نمی‌گیرند. براکت تقریبا از سرامیک ساخته شده و ظاهر خود را بهتر پنهان می‌کند. می‌توانید درباره ارتودنسی بدون نوار ارتجاعی از ارتودنتیست خود کمک بخواهید.

ارتودونسی خود را مطابق با مد روز کنید

شاید از داشتن ارتودنسی خیلی راضی نباشید، اما روش‌هایی وجود دارد که از نمایان شدن آن‌ها احساس خوبی داشته باشید. براکت‌هایی به شکل ستاره، گل، قلب و توپ فوتبال ابداع شده است. قابلیت‌های کاربردی آن‌ها مانند براکت‌های استاندارد است اما ظاهر جالب‌تری دارند. هم‌چنین می‌توانید از نوارهای ارتجاعی رنگی در ارتودنسی خود استفاده کنید.

در طول مدت ارتودنسی نظافت روزانه سه مرتبه دهان تکه‌های باقی‌مانده غذا را از روی ارتودنسی پاک می‌کند.

نظافت دهان و دندان

روزانه حداقل سه مرتبه دهان خود را بشویید و برای این کار نیازی به محلول دهان‌شویه ندارید. این کار تکه‌های باقی‌مانده غذا را از روی ارتودنسی پاک می‌کند. برای عادت کردن به این مسئله به صورت روزانه و بعد از صرف غذا دهان خود را بشویید. در این‎جا تنها زیبایی مورد بحث نیست بلکه این کار از خون‌ریزی لثه جلوگیری می‌کند، چرا که کنترل آن در حین ارتودنسی کار دشواری است.

روزانه دو مرتبه مسواک بزنید

ارتودنسی شامل نقاطی است که تکه‌های غذا در آن‌ها باقی مانده و در طولانی مدت باعث فرسایش و افزایش خوردگی دندان‌ها می‌گردد. در مدرسه، محل کار و هرجای دیگر یک مسواک و خمیردندان به همراه داشته باشید. 
  • اگر ارتودنسی دارید پیشنهاد می‌کنیم از مسواک‌های برقی یا ساده با دندانه‌های ملایم استفاده کنید.
  • هر سه ماه یک‌ بار مسواک خود را تعویض کنید چون دندانه‌های آن‌ها بدشکل می‌شوند.
  • هر روز از نخ دندان استفاده کنید تا تکه‌های غذا را از روی لثه‌ها و لا به لای دندان‌ها جدا کرده و به سلامتی لثه کمک ‌کنید. دو نوع نخ دندان وجود دارد که یکی همان نخ معمولی است و دیگری ضخیم‌تر است و به راحتی زیر پل‌های دندانی و بین قلاب‌ها حرکت می‌کند. هم‌چنین می‌توانید از نخ‌دندان دسته‌دار استفاده کنید.
  • علاوه بر نخ دندان می‌توان از سیستم دهان‌شویه استفاده کرد. این سیستم به سرعت آب را به داخل دهان اسپری می‌کند و نقاطی را که در دسترس مسواک یا نخ دندان نیست تمیز می‌کند.
  • از آن‌جا که استفاده از نخ دندان بدون وجود سیم‌های ارتودنسی آسان‌تر است هنگام مراجعه برای تنظیمات از ارتودنتیست خود کمک بخواهید.

هر شش ماه یک‌ بار پاکسازی دندان انجام دهید

بسیار خوب است اگر بتوانید شخصا مراقب سلامتی لثه و دندان‌های خود باشید اما هر شش ماه یک‌ بار دندان‌های‌تان را پاکسازی کنید چون علاوه بر تمیزی دندان‌ها از وضعیت آن‌ها نیز مطلع می‌شوید.

در طول مدت ارتودنسی باید مراقب خوراکی‌های مصرفی خود که باعث شکستگی قلاب‌ها می‌شوند باشید.

از مصرف برخی خوراکی‌ها اجتناب کنید

در طول مدت ارتودنسی باید مراقب خوراکی‌های مصرفی خود باشید چون خوراکی‌های سفت باعث شکستگی قلاب‌ها می‌شوند. باید از مصرف کارامل، ریشه شیرین بیان، آب نبات، آدامس، ذرت بوداده، تافی و آجیل‌ پرهیز کنید چون این مواد محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و تبدیل قندها به اسید هستند. اما می‌توانید سایر خوراکی‌ها مانند سیب و هویج را خرد کرده و استفاده کنید.
  • براکت‌های سرامیکی ضد لکه هستند اما نوارهای ارتجاعی سفید و شفاف دچار لکه می‌شوند. اگر از نوع دوم استفاده می‌کنید باید از خوراکی‌هایی مثل قهوه، نوشیدنی‌های رنگی، پودر کاری، زردچوبه، ادویه‌جات، ترشی، سس خردل و سس پاستا پرهیز کنید.
  • عمر نوارهای ارتجاعی روی ارتودنسی کوتاه است و باید آن‌ها را تعویض کنید. بنابراین می‌توانید با نزدیک شدن به تاریخ مراجعه‌ی بعدی، خوراکی‌های رنگی مصرف کنید.

هنگام ورزش و فعالیت‌های بدنی از محافظ دهان استفاده کنید

اگر فعالیت‌های پرتحرکی مانند اسکیت یا اسنوبورد انجام می‌دهید حتما از محافظ استفاده کنید چون این محافظ از شکستگی دندان‌ها، شکستن قطعات فلزی ارتودنسی و آسیب رسیدن به مخاط دهان جلوگیری می‌کند.

سیگار مصرف نکنید

حتی اگر ارتودنسی هم نداشته باشید، سیگار آسیب زیادی به بدن می‌رساند. علاوه بر مشکل تنفسی، روی دندان‌‌ها و زبان لکه ایجاد می‌کند، حس چشایی و بویایی را مختل می‌کند و روند بهبودی بعد از جراحی دهان را کندتر می‌سازد، موجب بیماری‌های لثه وشل‌شدگی دندان‌ها و سرطان دهانی می‌گردد.

از سوراخ کردن زبان خودداری کنید

ایجاد هرگونه سوراخ روی زبان و اطراف دهان آسیب‌های مزمن وارد می‌کند. چون باعث عفونت و التهاب بافت داخلی دهان می‌شود. ترکیب سوراخ زبان و ارتودنسی در واقع زمینه‌ی مناسبی برای آسیب‌های بیشتر به دندان است و در خواب منجر به حوادث ناگوار می‌شود. اگر روی زبان خود سوراخ دارید باید قبل از ارتودنسی با ارتودنتیست خود مشورت کنید.

با استفاده از یک رنگ خاص چشم خود را به طور خلاقانه‌ای آرایش کنید تا ارتودنسی شما دیده نشود.

روش‌هایی برای پنهان کردن ارتودنسی

  • چشمان‌تان را به شیوه جدید و برجسته آرایش کنید: این کار در واقع روش بالقوه‌ای است که می‌توانید توجه را از یک ویژگی صورت به قسمت دیگری جلب کنید. با استفاده از یک رنگ خاص چشم خود را به طور خلاقانه‌ای آرایش کنید.
  • گوشواره‌های جذاب انتخاب کنید: با انداختن گوشواره‌های بزرگ و رنگارنگ  توجه دیگران را از دهان و ارتودنسی به سمت دیگر معطوف کنید. 
  • نوع آرایش مو نیز می‌تواند توجه را به خود جلب کند: برخی انواع آرایش مو به طور طبیعی بیشتر از سایر اعضای صورت از جمله دهان جلب توجه می‌کنند. با آرایشگر خود درباره مدل کوتاهی موی مناسب خودتان مشورت کنید و آن را مطابق مد روز رنگ کنید.
  • ریش بلند داشته باشید: قطعا این مورد مناسب همه افراد نیست اما به برخی کمک می کند. به طور کل امروزه داشتن ریش بلند مورد پسند است و اکثر آقایان ریش بلند دارند. برحسب نوع ریش چهره‌ جذاب‌تر و بالغ‌تر به نظر می‌رسد و اگر ریش و سبیل بلند داشته باشید دهان و ارتودنسی شما را به خوبی پنهان می‌کند.
  • به لب‌هایتان توجه کنید:خوردن، آشامیدن، صحبت کردن و شرایط محیطی می‌توانند باعث خشکی لب‌ها شوند. لب‌های ترک خورده جلب توجه می‌کنند بنابراین اگر ارتودنسی دارید باید لب‌ها را سالم و مرطوب نگه دارید تا جلب توجه نکنید. همیشه رژلب یا چرب‌کننده به همراه داشته باشید.
  • با ارتودنسی تمرین لبخند کنید: اگر می‌دانید که هنگام لبخند زدن ارتودنسی شما جلب توجه می‌کند، می‌توانید در برابر آینه تمرین کنید. این مسئله در مواقع حساسی مانند مراسم عروسی ومهمانی‌ها اهمیت بیشتری می‌یابد. با این تمرین‌ها ماهیچه‌های صورت تقویت می‌شوند.
  • حواس خود را از ارتودنسی پرت کنید: هیچ دلیلی برای شرمندگی و خجالت وجود ندارد. شاید از داشتن ارتودنسی احساس دستپاچگی کنید اما برای بهبود وضعیت دندان‌ها و سلامتی دهان مفید است. در واقع ارتودنسی طرفداران بسیاری داشته و نتیجه‌ی آن لبخند زیبا و دندان‌های مرتب است. 
والدین باید در صورت نیاز درباره ارتودنسی با فرزندان خود صحبت کنند و در تصمیم‌گیری نهایی از آن‌ها نظر بخواهند، تمامی سوالات آنان را پاسخ داده و اجازه مشورت با ارتودنتیست را به آن‌ها بدهند. اگر فرزندان در تصمیم‌گیری سهیم باشند احساس راحتی بیشتری خواهند داشت. به یاد داشته باشید بسیاری از افراد متوجه ارتودنسی شما نمی‌شوند چون این شما هستید که به دلیل اطلاع از وجود آن بیشتر از بقیه به ارتودنسی خود توجه می‌کنید.
اگر روز سختی را گذرانده و یا به خاطر ارتودنسی از دیگران آزار دیده‌اید یا نتوانسته‌اید غذای مورد علاقه‌تان را بخورید، با یک نفر از افراد خانواده و یا دوستان نزدیک درباره ناراحتی‌های خود صحبت کنید.

منبع : Wikihow