بررسی کامل واریس
واریس معمولا خود را به شکل رگ‌های باد کرده و آبی زیر پوست نشان می‌دهد. واریس تقریبا همیشه روی پاها نمایان می‌شود. این رگ‌های باد کرده و کبود گاهی اوقات با رگ‌های بسیار نازکی احاطه می‌شوند که به آن‌ها رگ‌های عنکبوتی گفته می‌شود و یک مشکل ظاهری هستند. البته این رگ‌ها ممکن است گاهی اوقات با درد هم همراه باشند، اما ضرری برای بدن ندارند. وقتی این رگ‌ها ملتهب می‌شوند، با لمس کردن درد می‌گیرند و از گردش خون جلوگیری می‌کنند و در نتیجه به باد کردن قوزک پا یا خارش پوست منجر می‌شوند.
علاوه بر شبکه‌های رگ‌های زیر پوست، یک شبکه‌ی عمیق‌تر از رگ‌ها نیز داخل پا وجود دارد. در مواردی نادر، واریس به شبکه‌های زیرین عروقی هم نفوذ می‌کند و ممکن است جاهایی که خون جمع می‌شود خود را نشان دهد. واریس تقریبا بیماری رایجی است و برای خیلی‌ها منشا ژنتکی دارد. احتمال ابتلا به واریس برای خانم‌ها دو برابر آقایان است. فقط در آمریکا 23٪ مردم به واریس مبتلا هستند.
دلیل بروز واریس
رگ‌های خونی برای این‌که بتوانند خون پر از اکسیژن را به قسمت‌های مختلف بدن برسانند، دیواره‌های زخیم و عضلانی یا بافت‌های انعطاف‌پذیر دارند. برای این‌که خون به قلب پمپاژ شود، رگ‌ها بیشتر از عضلات اطراف و شبکه‌ی دریچه‌های یک‌طرفه کمک می‌گیرند. وقتی خون در رگ جریان پیدا می‌کند، دریچه‌های فنجان مانند باز می‌شوند تا خون عبور کند و سپس بسته می‌شوند تا خون داخل آن‌ها باز نگردد. واریس باعث می‌شود این دریچه‌ها از کار بیفتند و خون در رگ‌ها جمع شود و عضلات نتوانند آن را در مسیر سر بالایی به جریان در بیاورند. به‌جای این‌که خون از دریچه‌ای به دریچه‌ی دیگر برود، در رگ باقی می‌ماند و به آن فشار وارد می‌کند و در نتیجه رگ باد می‌کند. از آن‌جایی که رگ‌های سطحی کمتر از رگ‌های عمیق توسط عضلات حمایت می‌شوند، واریس بیشتر خود را در رگ‌های سطحی نشان می‌دهد.
هر شرایطی که فشار زیادی روی شکم و پاها وارد کند، ممکن است به واریس منجر شود. این فشار معمولا ناشی از بارداری، چاقی و ایستادن برای مدت‌های طولانی است. یبوست مزمن، و در مواردی نادر، تومر هم، ممکن است به واریس منجر شود. زمین‌گیر بودن هم ممکن است یکی از دلایل واریس باشد، چون عضلاتی که در شرایط مناسب نباشند نمی‌توانند خون را به خوبی پمپاژ کنند.
احتمال ابتلا به واریس با پیری و ضعیف شدن رگ‌ها نیز افزایش می‌یابد. هم‌چنین آسیب دیدن پا ممکن است به ضعیف شدن دریچه‌های رگ‌ها منجر شده و به واریس بیانجامد. ژنتیک هم نقش مهمی دارد، پس اگر در خانواده واریس دارید احتمال این‌که به آن مبتلا شوید زیاد است. بر خلاف تصور رایج، انداختن پاها روی هم هنگام نشستن به واریس منجر نمی‌شود، اما ممکن است واریس را وخیم‌تر کند.
علائم واریس
علائم واریس شامل موارد زیر هستند:
- رگ‌های آبی رنگ دائمی، مخصوصا در ران و ساق پا
- درد، حساسیت، سنگینی یا گرفتگی پاها که معمولا با ورم کردن قوزک پا پس از ایستادن همراه است
- اگر ورم رگ‌ها بیش از اندازه زیاد شود یا پوست روی رگ‌های واریسی ترک بخورد، تغییر رنگ دهد یا خونریزی کند. می‌توانید برای حل مشکل و پیشگیری از بروز مشکلات جدی‌تر رگ‌ها را خارج کنید.
- قرمز، گرم و حساس شدن رگ‌های واریسی؛ این ممکن است نشانه‌ی بیماری سیاهرگ تبسی باشد که به‌خاطر جمع شدن خون در رگ‌ها بروز می‌کند.
- آسیب دیدن رگ‌های واریسی. با فشار دادن و بالا نگه داشتن پاها خونریزی را کنترل کنید. در صورت بروز چنین مشکلی باید به متخصص واریس مراجعه و رگ‌ها را از پا خارج کنید.
چطور از ابتلا به واریس پیشگیری کنیم
- مرتب ورزش کنید. داشتن تناسب اندام بهترین راه برای قوی نگه داشتن عضلات و تحت کنترل نگه داشتن جریان خون است.
- لباس تنگ نپوشید.
- اگر در طول روز زیاد سرپا می‌ایستید، جوراب واریس بپوشید. حرکات کششی انجام دهید و ورزش کنید تا خون در پاها جریان پیدا کند.
- اگر سیگار می‌کشید ترک کنید. تحقیقات نشان می‌دهد سیگار کشیدن ممکن است به گسترش واریس کمک کند.
- اگر باردار هستید، سعی کنید بیشتر به‌جای پشت، روی سمت چپ بدن بخوابید که فشار رحم روی پایین‌تنه به کمترین میزان برسد. خوابیدن در این حالت هم‌چنین باعث می‌شود خون بیشتری به جنین برسد. اگر فکر می‌کنید ممکن است به واریس مبتلا شوید، جوراب واریس بپوشید.
روش‌های درمانی واریس
- جوراب واریس: جوراب واریس را می‌توانید از داروخانه خریداری کنید. این جوراب‌ها به عضلات پا کمک می‌کنند خون را به سمت بالا پمپاژ کنند. قبل از این‌که از تخت خارج شوید آن‌ها را بپوشید. پاها را بالا بگیرید و جوراب‌ها را روی دو پا به یک اندازه بالا بکشید. جوراب واریس نباید به ران یا زیر شکم فشار وارد کند. این جوراب‌ها را باید تمام روز به پا داشته باشید و روزی چند بار برای 5 تا 10 دقیقه پاها را بالا نگه دارید.
- داروهای بدون نسخه: از داروهایی مثل آسپرین یا ایبوپروفن برای تسکین درد و ورم رگ‌ها استفاده می‌شود. اگر دیدید پوست اطراف رگ‌های واریسی در حال تغییر رنگ یا زخم شدن است، یا این‌که درد رگ‌ها دائمی شد حتما به یک متخصص واریس مراجعه کنید.
- استفاده از لیزر
- اسکلروتراپی: در این روش یک ماده‌ی شیمیایی به رگ‌ها تزریق می‌شود که دیگر نتوانند خون را انتقال دهند.
- استفاده از فرکانس رادیویی یا گرما برای نابود کردن رگ‌ها
- جراحی
دوقلو باردار شدن و واریس
- اگر رگ‌ها سفت، گرم یا دردناک شوند.
- اگر پوست روی رگ قرمز شود.
- برای مدت طولانی نایستید یا ننشینید. گاهی اوقات راه بروید.
- هنگام نشستن پاها را روی هم نیاندازید. این کار باعث می‌شود جریان خون در رگ‌ها ضعیف شود.
- هنگام نشستن پاها را بالا نگه دارید.
- مرتب ورزش کنید.
- جوراب واریس بپوشید تا جریان خون در رگ‌های پا بهتر شود.
- از پوشیدن جوراب‌های تنگ خودداری کنید.
- روی سمت چپ بدن بخوابید تا فشار روی رگ‌های پا کمتر شود.
