تصورات اشتباه در مورد یادگیری زبان

 در دنیای مدرن هم مانند دوران گذشته تصورات غلط راجع به بسیاری از موضوعات رواج دارد و علی‌رغم اطلاع‌رسانی مداوم در رسانه‌های عمومی مختلف باز هم گاهی اوقات با افکار و ایده‌های غلطی روبه‌رو می‌شویم که ما را به حیرت می‌اندازند. رایج‌ترین پندارهای نادرست که در امر یادگیری رواج دارند عمدتا ناشی از نظردهی افراد غیرمتخصص و ناآگاهی هستند که فکر می‌کنند در هر زمینه‌ی علمی استادند.

البته اگر کار به همین‌جا ختم می‌شد مشکل خیلی بزرگی نبود اما مسئله این است که چنین افرادی معمولا علاقه‌ی وافری به انتقال افکار  اشتباه‌شان دارند و دیگران هم نادانسته به رواج تفکرات نادرست چنین افرادی دامن می‌زنند. این تصورات غلط ممکن است در زمینه‌ی آموزش زبان کار را به جایی بکشانند که علاقه‌مندان آموزش زبان را با پیش‌زمینه‌ی نادرستی از یادگیری، از فضای آموزشی و آموزشگاه زبان دور کنند و فرصت گران‌بهایی را از بین ببرند. بعضی از رایج‌ترین تصورات غلط در زمینه‌ی آموزش زبان شامل موارد زیر هستند.

برای یادگیری زبان جدید پیر شده‌اید

یکی از نکاتی که اغلب می‌شنویم این است که بچه‌ها زبان را خیلی سریع‌تر از بزرگسالان یاد می‌گیرند و مثالی که عمدتا در این باره گفته می‌شود، مثال کودکان مهاجری است که زبان دوم را در کشور خارجی به‌راحتی و بدون لهجه یاد می‌گیرند و در مواقع رجوع به بیمارستان یا خرید، همین بچه‌ها مترجم والدین خود می‌شوند. این نظریه که به‌عنوان «فرضیه دوره‌ی شاخص» مطرح شده است، می‌گوید که کودکان به‌خاطر داشتن مغزی انعطاف‌پذیر قادر هستند نسبت به بزرگسالان زبان را  زودتر یاد بگیرند. البته این فرضیه با چالش‌هایی روبه‌رو شده است و بسیاری از دانشمندان و زبان‌شناسان آن را نقد کرده‌اند و حتی تحقیقات نشان داده است که جوانان و بزرگسالان در شرایط کنترل‌شده عملکرد بهتری در یادگیری زبان از خود نشان می‌دهند.

خلاصه شما هیچ‌وقت برای یادگیری زبانی جدید پیر نیستید و این تنها بهانه‌ای برای تلاش نکردن برای یادگیری زبان و نرفتن به آموزشگاه زبان است. حتی اگر فرض بگیریم که این تصورات صحت هم داشته باشند، باز هم با یادگیری زبان بزرگسالان منافاتی ندارند و هیچ‌وقت هیچ فرضیه‌ای نمی‌گوید که بزرگسالان نمی‌توانند زبان یاد بگیرند یا چون یادگیری آن‌ها کندتر از کودکان است، در یادگیری زبان با مشکل مواجه می‌شوند.

بهترین روش یادگیری زبان، زندگی در یک کشور خارجی است

عقیده‌ی عمومی می‌گوید که اگر می‌خواهید زبان اسپانیایی یاد بگیرید، باید به اسپانیا یا کشورهای آمریکای جنوبی سفر کنید. هرچند که این می‌تواند ایده‌ی فوق‌العاده‌ای باشد، ولی مسافرت به کشور جدید بدون یادگرفتن دستور زبان موجب می‌شود که عادات بد زبانی پیدا کنید. شاید پیش خود تصور کنید که به‌مرور زمان تسلط‌تان بر زبان بهتر می‌شود اما اگر به مهاجران نسل اولی نگاه کنید می‌بینید اغلب آن‌ها هنوز اشتباهات جزئی و رایجی در بیان خود دارند که قادر به تصحیح آن‌ها نیستند؛ به‌عنوان مثال اکثر این دسته از مهاجران به‌جای “I will take it” می‌گویند “I take it” و از روی همین اشتباهات جز‌ئی می‌توان مهاجران را تشخیص داد. علاوه بر این سفر بدون انگیزه به خارج از کشور هم نمی‌تواند روش مطمئنی برای یادگیری زبان باشد و این فقط یکی از روش‌های یادگیری زبان است و تنها روش نیست. هم‌چنین خیلی‌ها امکان سفر به خارج را ندارند و این دلیل نمی‌شود که زبان را سخت‌تر یاد می‌گیرند. اگر هنوز قصد دارید برای یادگیری زبان به کشورهای خارجی سفر کنید، بهتر است اول در خانه بمانید و روی دستور زبان و ساختار جملات کار کنید و بعد به فکر رفتن به خارج باشید.

اگر هرروز به زبان گوش دهید، زبان خودبه‌خود در مغزتان رسوخ خواهد کرد

وسوسه‌ی روشن کردن رادیو و تلویزیون و تماشا کردن و گوش دادن به شبکه‌های خارجی موجب شده است که این امید در دل خیلی‌ها پا بگیرد که می‌توان زبان را بدون هیچ تلاشی آموخت. اما حقیقت این است که یادگیری موثر زبان باید شامل یادگیری همه‌ی مهارت‌ها از جمله خواندن، نوشتن، صحبت کردن و شنیدن باشد. یادگیری منفعل مطمئنا می‌تواند بر لهجه و تلفظ‌تان تاثیر داشته باشد ولی تحقیقات نشان می‌دهد که برای یادگیری زبان جدید کافی نیست.

یادگیری تلفظ نیاز به فعالیت خاصی ندارد

اغلب زبان‌آموزان فکر می‌کنند چون معلم‌شان تلفظ آن‌ها را تصحیح نمی‌کند کلمات را درست تلفظ می‌کنند اما حقیقت این است که معلم‌های آموزشگاه زبان تنها اشتباهات بزرگ را تذکر می‌دهند و از کنار اشتباهات کوچک می‌گذرند. اگر مدرس خصوصی بگیرید، وی می‌تواند همه‌ی اشکالات تلفظی شما را گوشزد و برطرف کند. اما در آموزشگاه زبان، معلم وقت این را ندارد که تلفظ تک‌تک شاگردان را تصحیح کند، مخصوصا که غلط‌های تلفظی میان شاگردان زبان خیلی رایج است. در نتیجه، به مهارت تلفظ نسبت به دیگر مهارت‌ها کمتر توجه می‌شود و به همین خاطر لازم است مهارت‌های شفاهی خود را با کمک افراد آگاه یا نرم‌افزارهای مخصوص بسنجید و با گوش دادن به رادیو، تلویزیون و فیلم زبان اصلی این مهارت را در خود تقویت کنید.

اشتباه در به‌کارگیری زبان اشکالی ندارد

اغلب معلم‌مان مهدکودک یا آموزشگاه زبان به بچه‌ها می‌گویند که باید از زبان برای صحبت کردن استفاده کنند و از اشتباه کردن نترسند. اما برای بزرگسالان این قضیه چندان مصداقی ندارد و اشتباه کردن زیادی می‌تواند مضر باشد. هروقت که از دستور زبان اشتباهی استفاده می‌کنید، احتمال این‌که همان اشتباه را در آینده تکرار کنید را افزایش می‌دهید. بی‌توجهی به تکرار اشتباهات ناشی از این است که می‌خواهیم تا آن‌جا که امکان دارد زبان را سریع یاد بگیریم، اما یادگیری سریع به قیمت نداشتن شیوایی و روانی گفتار نمی‌ارزد و از همه‌ مهم‌تر این‌که با بی‌توجهی به اشتباهات خود احتمال این‌که چنین اشتباهاتی در ذهن‌مان جا بگیرند و به‌سختی پاک شوند به‌شدت افزایش می‌یابد.