روش‌های درمانی نامتعارف در طب سنتی

قرار بر این است که پزشکان با توجه به اصل «کم‌ترین آسیب» طبابت کنند اما تاریخ نشان می‌دهد گاهی اوقات این مسئله درحرف آسان‌تر از عمل بوده است. درحالی‌که پزشکان‌ طب سنتی درباره‌ی آسیب‌ها و بیماری‌ها دانش کافی نداشتند، اغلب با توسل به برخی از روش‌های وحشتناک به درمان بیماران خود می‌پرداختند. 

طی هزاران سال، پزشکان طب سنتی بر این باور بودند که بیماری صرفا نتیجه داشتن «خون بد» است. حجامت احتمالا ابداع سومری‌ها و مصری‌ها بوده، اما تا زمان یونان و روم باستان یک عمل معمول تلقی نمی‌شد. پزشکان با نفوذی مانند بقراط و جالینوس اعتقاد داشتند که بدن انسان از چهار ماده اولیه یا «اخلاط» (صفرای زرد، صفرای سیاه و سفید، خلط و خون) تشکیل شده این چهار ماده برای حفظ سلامتی بدن باید متعادل باشند. بنابراین، داشتن خون بیش از حد در اغلب بیماران مبتلا به تب و یا بیماری‌های دیگر تشخیص داده می‌شد. پزشک طب سنتی برای بازگرداندن هماهنگی بدن بیمار، به سادگی یک رگ را می‌شکافت و مقداری از مایعات حیاتی را درون یک ظرف جمع‌آوری می‌کرد. حتی در برخی موارد، برای مکیدن خون به طور مستقیم از پوست از زالو استفاده می‌کردند. 

درعین حال که حجامت در نتیجه‌ی فقدان خون موجب مرگ تصادفی بیمار می‌شد، اما استفاده از آن به‌عنوان یک عمل پزشکی تا قرن 19 ادامه داشت. پزشکان قرون وسطی تخلیه خون را به عنوان روشی برای درمان همه بیماری‌ها از گلو درد تا طاعون تجویز می‌کردند، برخی از آرایشگران نیز این روش طب سنتی را به شکل خدمات اضافی همراه با کوتاهی مو و اصلاح ارائه می‌کردند. پس از این‌که تحقیقات جدید نشان داد که حجامت حتی ممکن است آسیب جدی وارد کند، از رونق افتاد اما امروزه زالودرمانی و حجامت ایمن، هنوز به‌عنوان درمان بیماری‌های نادر خاص استفاده می‌شود.

قدیمی‌ترین نوع عمل جراحی بشر و در عین حال یکی از وحشتناک‌ترین آن‌ها است. حدود 7000 سال پیش، تمدن‌های سراسر جهان با این عمل آشنا بودند، عملی که در آن با مته روی جمجمه سوراخ ایجاد می‌کردند تا بیماری‌ها را درمان کنند. محققان تنها می‌توانند چگونگی و علت  پیدایش این روش طب سنتی وحشتناک را بررسی کنند. نظریه رایج بر این است که احتمالا به نوعی مراسم قبیله‌ای و یا حتی یک روش برای رها کردن ارواح شیطانی در بدن بیمار بوده است. اما سایر نظریات طب سنتی از آن به‌عنوان یک عمل جراحی معمولی برای درمان صرع، سردرد، آبسه و لخته شدن خون نام می‌برند. کشف جمجمه‌های سوراخ‌شده در کشور پرو به این مسئله اشاره دارد که این عمل یک فوریت پزشکی رایج بوده و شواهد نشان می‌دهد که بسیاری از بیماران بعد از این روش طب سنتی به حیات خود ادامه داده‌اند.

جیوه خواص سمی بسیاری دارد، اما زمانی به‌عنوان یک اکسیر رایج و داروی موضعی مورد استفاده قرار ‌می‌گرفت. ایرانیان و یونانیان باستان آن را یک پماد مفید می‌دانستند و از نظر کیمیاگران چینی قرن دوم، جیوه مایع و یا «سیماب» و سولفید جیوه قرمز باارزش بوده و روش درمانی برای افزایش طول عمر و نشاط در طب سنتی بوده است. برخی درمان‌گران حتی وعده می‌دادند که با مصرف ترکیب مضر حاوی جیوه‌ی سمی، گوگرد و آرسنیک، بیماران زندگی ابدی و توانایی راه رفتن بر روی آب را به دست می‌آورند. یکی از مشهورترین قربانیان این طب سنتی چینی امپراتور کین شی هوانگ است که ظاهرا پس از مصرف قرص جیوه به منظور جاودانگی درگذشت.

از عصر رنسانس تا اوایل قرن 20، جیوه به‌عنوان دارویی رایج در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مقاربتی مانند سفلیس استفاده می‌شد. در حالی که برخی نظریات مدعی بر اثربخشی و موفقیت فلزات سنگین در مبارزه با عفونت بودند، اما بیماران اغلب از نارسایی کبد و کلیه ناشی از مسمومیت با جیوه فوت می‌کردند.

مصریان باستان نظام پزشکی قابل‌ملاحظه و سازمان یافته‌ و به همراه پزشکانی بود که هرکدام در درمان بیماری‌های خاص تخصص داشته‌اند. با این وجود، روش‌های درمانی آن‌ها همیشه معقول نبود. خون مارمولک، موش مرده، گل و لای و نان کپک زده همه به‌عنوان پماد موضعی و مرهم مورد استفاده قرار می‌گرفت و گاهی اوقات بزاق اسب به‌عنوان درمان اختلال میل جنسی در زنان تجویز می‌شد.

مشمئزترین روش طب سنتی، استفاده از مدفوع انسان و حیوانات به‌عنوان روشی برای مداوای بیماری‌ها بود. براساس نوشته‌های پاپیروس متعلق به 1500 سال قبل از میلاد، مدفوع الاغ، سگ، آهو و حشرات به دلیل خواص درمانی و توانایی برای دفع کردن ارواح خبیث مورد استفاده قرار می‌گرفتند. در حالی که این روش‌های درمانی در طب سنتی گاهی اوقات به کزاز وعفونت‌های دیگر منجر می‌گردید، کاملا بی‌اثر هم نبودند. تحقیقات نشان می دهد ذرات گیاهی موجود در برخی از مدفوع حیوانات حاوی مواد آنتی بیوتیک است.

روزگاری اگر مبتلا به سردرد‌های مزمن، گرفتگی عضلانی و یا زخم معده می‌شدید ممکن بود پزشک بومی ترکیبی حاوی گوشت، خون و یا استخوان انسان برای شما تجویز کند که اصطلاحا «طب مرده‌خواری»  نام داشت و صدها سال رایج بود. رومیان بر این باور بودند که خون گلادیاتورهای شکست‌خورده می‌تواند صرع را درمان کند و داروسازان قرن 12 به خاطر جمع آوری«پودر مومیایی»، عصاره مخوف حاصل از مومیایی‌های‌ مصری شهرت داشتند. در همین حال، در قرن 17 پادشاه انگلستان، چارلز دوم به خاطر مصرف ترکیبی به نام «قطره پادشاه» که از جمجمه‌ی خردشده‌ی انسان و الکل تهیه می‌شد شهرت داشت.

این‌گونه تصور می‌شد که این ترکیبات طب سنتی خاصیت جادویی دارند. بیمار با خوردن تکه‌هایی از جسد فرد متوفی، بخشی از روح متوفی را نیز می‌بلعید که منجر به افزایش نشاط و تندرستی او می‌شد. این روش طب سنتی معمولا مطابق با موضع درد تجویز می‌شدند، جمجمه برای دردهای میگرنی، چربی انسانی برای دردهای عضلانی استفاده می‌شد. اما به هر حال استفاده از تکه تازه جسد کاری مشمئزکننده بود. در برخی موارد، بیمار حتی به امید گرفتن یک فنجان خون از فرد کشته شده در مراسم اعدام حضور می‌یافت.

پزشکان یونان باستان معتقد بودند که رحم زن، موجودی مستقل است. با توجه به آثار افلاطون و بقراط، هنگامی که یک زن به مدت طولانی مجرد بماند، رحم او به‌عنوان یک «جان‌دار زنده» و مشتاق زایش می‌تواند آزادانه از جای خود خارج شود و در بدن زن موجب اختناق، تشنج و حمله عصبی گردد. این تشخیص جالب تا زمان حکومت رومی‌ها و بیزانس ادامه داشت و بعد از آن پزشکان دریافتند که رحم توسط رباط‌ها در جای خود ثابت است.

برای جلوگیری از انحراف و حرکت رحم زنان، در دوران باستان ازدواج و زایمان در سنین جوانی توصیه می‌شد. برای درمان انحراف رحم در طب سنتی حمام‌ درمانی، تزریق و ماساژ تجویز می‌شد. حتی پزشکان سر بیمار را با گوگرد و قیر ضدعفونی می‌کردند و به طور هم‌زمان پماد بدبویی را میان ران‌های بیمار می‌مالیدند چون تصور می‌کردند رحم  از بوی بد فرار کرده و به موقعیت صحیح خود بازمی‌گردد.

بابلیان قدیم تصور می‌کردند اکثر بیماری‌ها ناشی از نیروهای شیطانی یا مجازات توسط خدایان و اعمال بد گذشته است. پزشکان اغلب به کشیشان و جن‌گیرها شباهت داشتند و روش‌های درمانی آن‌ها معمولا آمیخته با ترکیباتی از سحر و جادو بود. برای مثال، اگر بیمار دندان‌های خود را دفن کند، ممکن است درمان‌گر متوجه شود که روح یکی از اعضای خانواده متوفی در تلاش برای ارتباط با آن‌ها در خواب است. با توجه به متون جادوگری باستان، پزشک طب سنتی برای دفع روح یا جن از بدن خوابیدن در کنار یک جمجمه‌ی انسان به مدت یک هفته را تجویز می‌کرده است. برای اطمینان از نتیجه‌ی این روش طب سنتی در مورد افراد مبتلا به دندان قروچه، هفت مرتبه بوسه زدن و لیسیدن جمجمه در هر شب اضافه می‌شد.