تاثیر جراحی پلاستیک روی مفهوم زیبایی

جراحی پلاستیک نوعی جراحی است که در آن قسمتی از بدن فرد برای رسیدن به یک ظاهر فیزیکی دلخواه تغییر داده می شود. در سال‌های اول به وجود آمدن این روش جراحی پلاستیک، از آن برای درمان سربازانی که در نتیجه جنگ صدمات جسمانی شدیدی دیده بودند یا افرادی که ناهنجاری‌های ظاهری داشتند استفاده می‌شد. با این وجود با گذشت زمان جراحی پلاستیک محبوبیت زیادی در بین مردم پیدا کرد که باعث شد نام آن به «جراحی زیبایی» تغییر پیدا کند. این رشته از علم پزشکی از سال1820 تاکنون پیشرفت‌های زیادی کرده و در سال 1880 بیش از 50 درصد از مردم نظر خوبی نسبت به جراحی پلاستیک داشتند. دلیل این ادعا نیز این است که بسیاری از مردم برای افزایش اعتماد به نفس خود از جراحی پلاستیک استفاده می‌کردند. این دیدگاه در نتیجه‌ی تبلیغات تجاری فزاینده روز به روز بیشتر در بین مردم رسوخ می کند.

جراحی پلاستیک برای اولین بار در دوران پس از جنگ جهانی دوم برای کمک به افرادی که دچار ناهنجاری‌ها یا زخم‌های زشت و بدشکل در بدن خود بودند اختراع شد. اولین جراح پلاستیک آمریکایی دکتر جان پیتر متیور نام داشت. وی در سال 1827 اولین جراحی پلاستیک را با جراحی شکاف سق یک بیمار به نام خود ثبت کرد. اکثر سربازان سابق از زخم‌های بدی در ناحیه سر و صورت و خرد شدن فک و بینی‌های شکسته رنج می‌بردند. موفقیت جراحی پلاستیک این افراد باعث شد که افراد دیگری که دارای زخم‌ها یا ناهنجاری‌هایی در بدن خود بودند، امیدوار شده و به این روش ترمیم جدید اعتماد کنند. ماده‌ی تازه کشف شده سیلیکون برای ترمیم ناهنجاری‌های پوستی مورد استفاده قرار گرفت. خیلی زود یک پزشک اهل بوستون به نام توماس کرونین اولین کسی بود که از سیلیکون برای بزرگ کردن سینه استفاده کرد. از این زمان به بعد دیگر جراحی پلاستیک با نام جدید جراحی زیبایی شناخته می‌شد. از لحاظ تکنیکی این دو با هم تفاوتی ندارند اما جراحی زیبایی نام آشناتری برای مردم به شمار می‌رود. به گفته منابع موثق از سال 1997 تاکنون محبوبیت و استفاده از جراحی زیبایی 147 درصد افزایش پیدا کرده است. 5 جراحی زیبایی که زنان بیشتر از هر جراحی دیگری به آن‌ها علاقه دارند عبارتند از افزایش سایز سینه، جراحی زیبایی لب، جراحی پلاستیک چشم، جراحی زیبایی شکم و کاهش سایز سینه. در مردان نیز محبوب‌ترین انواع جراحی زیبایی عبارتند از کاهش سایز سینه، لیپوساکشن، جراحی پلاستیک چشم، جراحی زیبایی شکم و کشیدن پوست صورت.

مقصر اصلی گرایش فزاینده مردم به سمت جراحی زیبایی بدون شک رسانه‌های ارتباط جمعی می‌باشند. هدف نهایی این رسانه‌ها این است که شخصی را یک انسان کامل، زیبا و دوست داشتنی جلوه بدهند. چنین تصویری در بسیاری از سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی به تصویر کشیده می‌شود. این برنامه‌ها زنان را تشویق می‌کنند که برای داشتن بدن‌هایی مانند عروسک باربی، از جراحی زیبایی استفاده کنند. علاوه بر این شرکت‌هایی که در زمینه‌ی سلامت فعالیت دارند به طور مداوم روش‌های تازه‌ای را برای کاهش وزن ابداع می‌کنند. با این وجود کاهش وزن در همه افراد یکسان نبوده و ممکن است بسیار مشکل باشد. از این رو جراحی پلاستیک به یک روش ساده و سریع برای کاهش وزن تبدیل شد. علاوه بر این رسانه‌های گروهی با دستکاری تصاویر افراد مشهور سعی می‌کنند آن‌ها را زیبا و بدون نقص نشان دهند و پیشرفت تکنولوژی این فرصت را در اختیار رسانه‌ها قرار داده است. تکنولوژی‌های دیجیتالی دورنمای زیبایی را برای کسانی که به تماشای پیام‌های تبلیغاتی می‌نشینند تغییر داده است. این تغییرات باعث شده است که نازیبایی‌های رایج نادیده گرفته شوند. با مقایسه بدن طبیعی افراد مشهور و تصویر ارائه شده از آن‌ها توسط رسانه‌های ارتباط جمعی مشخص می‌شود که این رسانه‌ها تغییرات دیجیتالی زیادی را در شکل بدن این افراد به وجود آورده‌اند. مطمئنا اگر افراد مشهور عکس‌های واقعی و بدون دستکاری دیجیتالی خود را منتشر کنند، اعتماد به زیبایی طبیعی افزایش چشم‌گیری پیدا خواهد کرد و تمایل به انجام جراحی پلاستیک برای داشتن بدنی بی نقص کاهش خواهد یافت. این کار می‌تواند به مردم اطمینان دهد که حتی افراد مشهور نیز بدن‌های بی نقصی نداشته و هر کسی باید به آن چه که دارد قانع باشد. فشار شدید آژانس‌های تبلیغاتی قصد دارد که زیبایی را به مردم نشان دهد اما نمی‌تواند زیبایی دیجیتال را تحقق بخشد. 

علاوه بر آن چه که گفته شد، تکنولوژی‌های جدیدی ابداع شده است که فرد می‌تواند تصویر خود بعد از انجام عمل جراحی زیبایی را ببیند. اگر چه این تکنولوژی‌ها را کمکی به بیمار می‌دانند، اما در واقع افراد بعد از دیدن تصویر خود بعد از انجام عمل جراحی پلاستیک اعتماد به نفس خود را بیش از قبل از دست می‌دهند. مشکل دیگر این تکنولوژی‌ها این است که نمی‌توان صحت تصویری که از بیمار بعد از انجام جراحی زیبایی ارائه می‌شود را صد‌در‌صد قابل اطمینان دانست و ممکن است با انجام عمل جراحی پلاستیک، مشکل افراد نه تنها حل نشود بلکه بدتر از قبل نیز شود. به ادعای دکتر راسل ریس، دیدن تصویر افراد بعد از انجام عمل جراحی پلاستیک نمی‌تواند نشان دهنده شکل واقعی صورت و بدن این افراد بعد از انجام جراحی پلاستیک باشد.

نوجوانان زیر 18 سال در سال 2003 تقریبا 4 درصد از جراحی زیبایی را به خود اختصاص داده بودند که اکثریت آن‌ها را دختران مدرسه‌ای تشکیل می‌دادند. بر اساس مطالعه‌ای که در سال 1983 انجام شد مشخص شده است که به طور متوسط هر دختر قبل از رفتن به مهد کودک 5.000 ساعت تلویزیون تماشا می‌کند. بسیاری از دختران نوجوان به دلیل مشکلات دوران بلوغ و مشکل در پذیرفتن تغییرات بدنی خواهان انجام جراحی زیبایی می‌باشند. بسیاری از نوجوانان می‌خواهند که همیشه بدنی ورزیده و متناسب داشته و با مد روز پیش بروند و رسانه‌های همگانی نقش زیادی در شکل‌‌گیری این تفکر دارند. این تمایلات ممکن است باعث شود که این نوجوانان به خود آسیب بزنند، چه از لحاظ فیزیکی و چه از لحاظ روانی. نوجوانانی که در سنین بلوغ به جراحی زیبایی روی می‌آورند خود را در معرض خطرات جانبی دراز مدتی از جمله کاهش اعتماد به نفس شدید قرار می‌دهند. این خطرات به این دلیل نوجوانان را بیشتر از افراد کاملا بالغ تحت تاثیر قرار می‌دهند که بدن نوجوانان هنوز به طور کامل رشد نکرده و در آینده، خودبه خود تغییراتی در نتیجه بلوغ در بدن آن‌ها ایجاد خواهد شد و جراحی زیبایی می‌تواند سلامت و شکل طبیعی بدن آن‌ها را تغییر دهد. هر روزه درک مفهوم زیبایی سخت از قبل می‌شود و افراد بالغ نقش مهمی در این درک ایفا می‌کنند زیرا این افراد الگوی نوجوانان آینده محسوب می‌شوند.

همان‌طور که قبلا هم گفته شد فلسفه استفاده از جراحی پلاستیک دستیابی به جوانی و زیبایی است. بسیاری از زنان به دلیل چشم و هم چشمی کردن با دیگر زنان به جراحی زیبایی دست می‌زنند. این رقابت کورکورانه بر پیچیدگی تعریف زیبایی افزوده است. بدون جراحی پلاستیک بسیاری از زنان احساس ضعف کرده و اعتماد به نفس کافی ندارند، زیرا زنان قبل و بیش از هر چیز دیگری با شکل ظاهری‌شان در مورد آن‌ها قضاوت می‌شود. در سال 2008 بیش از 10 میلیون جراحی زیبایی در آمریکا انجام شده است که 9.2 میلیون مورد آن مربوط به زنان بوده است. با افزایش سن تعداد دفعات مراجعه زنان به مراکز انجام جراحی زیبایی نیز افزایش پیدا می‌کند، زیرا با افزایش سن بدن از فرم ایده آل خود دورتر شده و رسانه‌های ارتباط جمعی نیز تبلیغات بیشتری را با هدف متقاعد کردن زنان مسن به انجام جراحی زیبایی خاص ارائه می‌کنند. از آن‌جا که زنان بسیار بیشتر از مردان به تماشای تلویزیون می‌نشینند، با دیدن کوچک‌ترین چروکی در صورت خود و دیدن تبلیغات فراوان در تلویزیون به سمت انجام جراحی زیبایی متمایل می‌شوند. با چروک شدن پوست افراد دوست دارند که به‌جای این‌که 45 ساله به نظر برسند، ظاهر یک جوان 25 سال را داشته باشند. بسیاری از این جراحی‌ها نیز نتایج معکوسی دارند که نتیجه آن‌ها بارها دیده شده و رسانه‌ای نیز شده است. اما بیماران بسیاری از خطرات جراحی زیبایی از قبیل لخته شدن خون، صدمه به مغز، سکته قلبی و حتی مرگ را برای رسیدن به سراب زیبایی به جان می‌خرند. بیش از دو سوم افرادی که جراحی پلاستیک انجام داده‌اند بعد از مدتی بار دیگر آن را تکرار می‌کنند زیرا جراحی پلاستیک اولیه آن‌ها موفقیت آمیز نبوده، یا دوست دارند که ظاهر بهتری نسبت به قبل داشته باشند. چیزی که زنان نمی خواهند درک کنند این است که هر زنی اسکلت بندی متفاوتی دارد که ظاهر متفاوتی را به آن‌ها می‌بخشد، بنابراین هیچ راهی برای تطبیق دادن شکل ظاهری آن‌ها با چیزی که در ذهن‌شان وجود داشته و مطلوب آن‌هاست وجود ندارد.

مردان نیز مانند زنان برای رسیدن به ظاهری جوان‌تر به جراحی زیبایی روی می‌آورند. تنها تفاوت مردان و زنان در این است که مردها به سادگی زنان به انجام جراحی زیبایی ترغیب نمی‌شوند. در سال 2004 بیش از 13 درصد از مردان آمریکا به نحوی جراحی زیبایی انجام داده بودند. این آمار کم نشان می‌دهد که رسانه‌ها مردان را هدف قرار نداده‌اند و این موضوع باعث می‌شود که مردان استانداردهای رسانه‌ها در مورد زیبایی را قبول نداشته یا درک نکنند. معمولا مردان تا سنین 40 یا 45 سالگی به فکر انجام جراحی پلاستیک نمی‌افتند در حالی که این اتفاق برای زنان در سنین بین 30 تا 40 سالگی رخ می‌دهد. هدف مردان از انجام جراحی زیبایی حفظ قدرت در محیط کار یا تلاش برای جذب زنان جوان‌تر است. در دنیای امروزی همه به دنبال افراد جوان برای انجام کارها می‌گردند زیرا این افراد قدرت یادگیری بهتر و بیشتری دارند. اما باید اذعان داشت که انجام جراحی زیبایی در مردان قدرت و اعتبار آن‌ها را کاهش می‌دهد. انجام جراحی زیبایی در مردان به ندرت اتفاق می‌افتد زیرا همه زیبایی مردانه را در قوی بودن و باهوش بودن می‌بینند نه در زیبایی ظاهری. بسیاری از مردان نیز برای موفقیت از لحاظ اقتصادی و درآمد بیشتر به جراحی زیبایی روی می‌آورند.

بدست آوردن زیبایی مصنوعی در زنان و مردان بسیار ساده است، اما می‌تواند به قیمت صدمه دیدن فرد از لحاظ روانی منجر شود. به گفته‌ی ملیسا دیتمن نویسنده کتاب "جراحی پلاستیک: زشتی یا زیبایی" می‌گوید که جراحی پلاستیک می‌تواند از لحاظ روانی به فرد آسیب برساند زیرا بعد از انجام جراحی زیبایی امکان دارد فرد دیگر خود را نشناخته و با ظاهر جدید خود کنار نیاید. حتی ممکن است اگر فرد جراحی پلاستیک را نیز انجام ندهد باز به خاطر فشار رسانه‌های اجتماعی دچار مشکلات روانی شود. وقتی افراد اطرافیان خود را می‌بینند که جراحی زیبایی انجام داده‌اند، با خود فکر می‌کنند که آیا ظاهر آن‌ها هنوز نیز زیبا انگاشته می شود یا نه. در چنین لحظه‌ای است که درک و تعریف افراد از زیبایی تغییر پیدا می‌کند و فرد به سمت انجام جراحی زیبایی متمایل می‌شود. از آن‌جا که افراد مسن کم اهمیت جلوه می‌کنند، مردان و زنان دارای سن بین 60 تا 70 سال به فکر استفاده از جراحی پلاستیک می‌افتند. موضوع دیگر این است که مردان و زنان مسن پول لازم برای انجام این جراحی‌ها را نیز دارند. در کل افراد برای انجام جراحی زیبایی پول‌های هنگفتی هزینه می‌کنند. این موضوع که افراد حاضرند مبالغ میلیون تومانی را برای انجام جراحی زیبایی هزینه کنند، نشان می‌دهد که مردم تحت تاثیر تبلیغات گسترده رسانه‌های ارتباط جمعی در مورد جراحی زیبایی قرار دارند.

انجام جراحی پلاستیک بسیار ساده به نظر می‌رسد اما هزینه‌ی آن سرسام‌آور است و همه استطاعت مالی انجام آن را ندارند. در نتیجه دچار سرخوردگی می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود که ظاهرشان به دغدغه‌ی اصلی و عمده‌ی آن‌ها تبدیل شود. جراحی پلاستیک مفید و لازم است اما باعث شده است که مردم در مورد ظاهرشان دچار وسواس دیوانه کننده‌ای شوند. بسیاری از افرادی که به‌دنبال جراحی زیبایی هستند، شادی را با زیبایی اشتباه می‌گیرند. انجام جراحی زیبایی به بازی دومینو شبیه است و بعد از این‌که شخصی آن را انجام می‌دهد، اطرافیان او نیز به انجام آن جراحی پلاستیک ترغیب می‌شوند.

آمار انجام جراحی زیبایی هم‌چنان در حال افزایش است و این افزایش برای مدت زمان زیادی ادامه خواهد داشت. این افزایش در واقع نتیجه‌ی تلقین‌هایی است که از جانب رسانه‌ها به مردم تحمیل می‌شود. البته نمی‌توان تنها رسانه‌ها را به خاطر تغییر مفهوم زیبایی در جامعه سرزنش کرد زیرا مردم نیز به خاطر اعتماد کورکورانه به رسانه‌ها مقصرند.