مغز خود را برای تقویت حافظه ورزش دهید
با گذر زمان فقط عضلات ضعیف نمیشوند؛ مغز و قسمتی از آن، که به حافظه مربوط میشود هم تحلیل میروند. توانایی مغز در تحمل آسیبهای عصبی ناشی از کهولت سن بدون نشان دادن علائم ضعف حافظه در طول زمان کاهش مییابد و این انجام فعالیتهای ذهنی را مشکلتر میکنند. اما همانطور که ورزش کردن عضلات بدون چربی به بدن اضافه میکند و به سالم نگهداشتن ماهیچهها کمک میکند، متخصصین مغز و اعصاب و محققین عقیده دارند که پیروی از سبک زندگی سالم و انجام ورزش هدفدار مغز میتواند حافظه را تقویت کند.
سلامت مغز: رویکردی چند وجهی
در یکی از معتبرترین مطالعاتی که در مورد رابطهی سبک زندگی و احتمال ابتلا به بیماریهای روانی انجام شده، متخصصین مغز و اعصاب یافتهاند که رفتارهای سالم میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای روانی را تا حد قابل توجهی کاهش دهند. در این مطالعه که در سال 2013 انجام و در مجله PLOS ONE چاپ شد، 2235 مرد بالای 30 سال شرکت کردند و رابطهی میزان توجه آنها به سیگار نکشیدن، تناسب اندام، خوردن میوه و سبزی، ورزش کردن و مصرف کم یا متعادل الکل با احتمال ابتلا به بیماریهای روانی مورد بررسی قرار گرفت. شرکتکنندگانی که چهار یا پنج مورد از این فعالیتها را انجام میدادند 60٪ کمتر احتمال ابتلا به بیماریهای روانی و مشکلات ناشی از ضعف حافظه داشتند.
به گفتهی متخصصین مغز و اعصاب برای حفظ سلامت مغز باید یک رژیم غذایی با میزان چربی و کلسترول کم و آنتیاکسیدان بالا داشت. علاوه بر تغذیهی مناسب، ورزش کردن هم به بهبود سلامت رگها و بافتهای محافظ مغز کمک میکند. پرهیز کردن از یکنواختی هم تاثیر زیادی دارد زیرا مغز تمایل دارد همواره یاد بگیرید. بعضی متخصصین مغز و اعصاب عقیده دارند کسانی که کمتر به محیط اطراف خود توجه میکنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماریهای روانی و مغز و اعصاب قرار دارند. مغزهای منفعل تمایل بیشتری به تحلیل رفتن دارند؛ به همین دلیل فعالیتهای یکنواخت مثل گذارندن ساعتهای طولانی جلوی تلویزیون، میتواند در طولانی مدت برای سلامت مغز مضر باشد.
ورزشهای مفید برای مغز
علاوه بر ورزش کردن و رژیم غذایی مناسب راههایی وجود دارند که با استفاده از آنها و بدون خالی کردن جیبتان میتوانید مغز خود را ورزش دهید. با اینکه نرمافزارهای ورزش مغز امروزه بسیار رایج شدهاند، هنوز دلایلی مبنی بر مفید بودن آنها برای مغز بزرگسالان به دست نیامده است. محققان استرالیایی پس از بررسی 52 مطالعه که جمعا 4885 نفر در آنها شرکت داشتند دریافتند که بازی کردن لزوما به بهبود عملکرد مغز کمک نمیکند.
متخصصین مغز و اعصاب پیشنهاد میکنند مغز را با انجام فعالیتهایی که در دنیای واقعی رخ میدهند ورزش دهیم. فعالیتهایی که برای تقویت مغز انجام میشوند باید چالش برانگیز و جدید باشند. به گفتهی متخصصین مغز و اعصاب حتی تغییرات ساده هم میتوانند مفید باشند. مثلا میتوانید از مسیر جدیدی به خانه بروید یا با دست مخالف مسواک بزنید. مغز از طریق روابط کار میکند؛ به همین دلیل است که حفظ کردن یک ترانه از حفظ کردن شعری بدون موسیقی سادهتر است.
روزنامهای که میخوانید نقطهی بسیار خوبی بر ای شروع است. بازیهای ساده مثل سودوکو و حل کردن جدول میتوانند مفید باشند. همچنین خواندن داستانهای مصور که هر صفحه تغییر میکنند هم میتواند فعالیت خوبی برای مغز باشد. علاوه بر این فعالیتهای ساده، میتوانید موارد زیر را هم امتحان کنید:
حافظهی خود را امتحان کنید
یک لیست از کارهایی که باید انجام دهید و کالاهایی که باید بخرید تهیه کنید و سعی کنید موارد آن را حفظ کنید. تقریبا یک ساعت بعد ببینید چند مورد را به یاد میآورید. اگر میخواهید بیشتر به مغزتان فشار بیاورید مواردی را استفاده کنید که به خاطر سپردنشان مشکل باشد.
ساز بزنید
کلاس موسیقی بروید یا به یک گروه سرود ملحق شوید. تحقیقات نشان میدهد یاد گرفتن کاری جدید و پیچیده در طول زمان برای مقابله با پیر شدن مغز عالی است.
در ذهن خود حساب و کتاب کنید
بدون استفاده از خودکار، کاغذ و کامپیوتر مسائل را حل کنید؛ میتوانید با راه رفتن این فعالیت را سختتر و ورزشیتر کنید.
کلاس آشپزی بروید
غذاهای جدید یاد بگیرید. آشپزی حواس بینایی، چشایی، لامسه و بویایی را درگیر میکند و این باعث میشود قسمتهای مختلف مغز فعال شوند.
یک زبان جدید یاد بگیرید
گوش دادن و شنیدن مغز را فعال میکند. علاوه بر این دایرهی لغات بزرگ خطر ضعیف شدن حافظه را کاهش میدهد.
کلمات را تصویر کنید
املای کلمات را در ذهن خود تصویر کنید و به کلمات دیگری که با همان حرف آغاز میشوند یا به پایان میرسند فکر کنید.
با استفاده از حافظهی خود یک نقشه بکشید
پس از اینکه به یک جای جدید میروید سعی کنید نقشهی آن منطقه را بکشید؛ هربار که جای جدیدی میروید این کار را تکرار کنید.
غذاها را مزه کنید
هنگام غذا خوردن سعی کنید مواد غذایی مختلف مثل ادویههایی که در غذا استفاده شده است را شناسایی کنید.
توانایی خود در استفاده همزمان از دست و چشمانتان را تقویت کنید
سرگرمی جدید مثل بافتن، نقاشی کردن، رنگ زدن و پازل درست کردن برای خود دست و پا کنید.
ورزشی جدید بیاموزید
یک ورزش جدید مثل یوگا، گلف و تنیس که هم ذهن و هم بدن را درگیر میکند شروع کنید.
به زودی مردم همانطور که میدانند چطور از بیماریهای قلبی جلوگیری کنند یاد میگیرند چطور مغز خود را سالم نگهدارند. حالا که مشخص شده با تغییر سبک زندگی میتوان سلامت مغز را بهبود بخشید در سالهای آینده سلامت مغز هم به اندازهی سلامت قلب برای مردم اهمیت پیدا خواهد کرد.