نکاتی در خصوص نگهداری از زیورآلات

جواهرات یکی از محبوب‌ترین زیورآلات هستند. آگاهی از نحوه مراقبت از زیورآلات برای حفظ و نگهداری زیبایی این میراث گران‌بها برای آیندگان بسیار مهم است. 

نور و حرارت نیز مانند اشعه‌های مضر آفتاب می‌تواند به رنگ و دوام سنگ‌های قیمتی آسیب برسانند. با گذشت زمان نور و حرارت بیش از حد، می‌توانند باعث کم‌رنگ شدن برخی از سنگ‌های قیمتی مانند یاقوت، کانزیت، توپاز و برجسته‌کاری‌های زیورآلات می‌شود. اگر مروارید و سایر مواد ظریف مانند عاج، در معرض نور شدید قرار بگیرند بی‌رنگ می‌شوند. سایر جواهرات به‌ویژه کهربا، در معرض نور شدید تیره‌‌رنگ می‌شوند.

حرارت شدید یا تغییر دمای ناگهانی موجب ترک‌خوردگی برخی جواهرات می‌شود و رطوبت مورد نیاز این‌سنگ‌ها را از بین می‌برد. مثلا مروارید خشک شده، ترک برمی‌دارد و بی‌رنگ می‌شود. سنگ اوپال سفید یا قهوه‌ای می‌شود، ترک‌های کوچک برمی‌دارد و ممکن است رنگ خود را از دست بدهد.

مواد شیمیایی می‌تواند موجب بی‌رنگی فلزات قیمتی از جمله طلا، نقره و پلاتین شده و به سنگ‌های قیمتی رنگی هم آسیب برساند. استفاده روزانه از اسپری مو، لوسیون، عطریات یا مواد آرایشی می‌تواند به سطوح مروارید و سایر سنگ‌های ظریف و متخلخل مانند فیروزه آسیب برساند. باید قبل از شنا در استخر یا استفاده از مواد شوینده زیورآلات خود را خارج کنید. بسیاری از این مواد حاوی آمونیاک هستند. کلر موجود در سفید‌کننده‌های خانگی موجب خوردگی ترکیبات طلا می‌شوند. 

بسیاری از زیورآلات و سنگ‌های قیمتی تحت مراقبت‌ ویژگی‌های رنگ و شفافیت قرار می‌گیرند. ممکن است این اقدامات تحت تاثیر منفی حرارت، حلال‌ها، بخار و شوینده‌های اولتراسونیک باشند. آگاهی از نحوه نگهداری از زیورآلات بسیار مهم است.

هنگامی که یک دستگاه شوینده اولتراسونیک خریداری می‌کنید باید توجه داشته باشید که زیورآلات و جواهرات درون آن در معرض خطر هستند.

این دستگاه نباید برای شستشوی مواد زیر استفاده شود:

سنگ‌های قیمتی با شکاف‌های سطحی که با یک ماده از قبیل روغن، رزین یا مواد شیشه‌ مانند پر شده‌باشد.

سنگ‌های قیمتی آلی مانند مروارید، مرجان، عاج یا کهربا.

سنگ‌هایی که با یک ماده غیردائمی مانند پلاستیک یا موم پوشیده شده است.

برخی سنگ‌های قیمتی حرارت‌دیده.

 سنگ‌هایی که در معرض تغییرات حرارت و دما هستند. برخی از این سنگ‌ها شامل تانزانیت، فلدسپار یا سنگ ماه و سنگ خورشید، فلوریت، یولیت، کانزیت، سنگ لاجورد، مالاکیت، عقیق، توپاز، فیروزه ای، زیرکن است.

در ضمن لرزش دستگاه برخی اوقات موجب سست‌شدگی سنگ‌های قیمتی روی زیورآلات می‌شود. 

باید این روش شستشو را به افراد حرفه‌ای در این کار سپرد که با ویژگی‌های انواع سنگ‌های قیمتی آشنا هستند و زمان مناسب استفاده از دستگاه شوینده اولتراسونیک را می‌دانند.

اغلب سنگ‌های قیمتی با آب‌گرم، صابون و یک مسواک نرم شسته می‌شوند. همچنین می‌توان از یک تکه پارچه بدون پرز کمک گرفت. زیورآلات خود را کاملا در یک لیوان آب قرار دهید تا از خروج مواد شوینده مطمئن شوید چون در این صورت خطر گم‌شدن سنگ‌های قیمتی سست و یا حتی قطعه‌ای از جواهر، بسیار کم‌تر از آب‌کشی مستقیم آن‌ها در سینک شستشو است.

از آن‌جایی که زیورآلات نرم‌تر مانند مروارید به راحتی خراشیده می‌شوند  برای شستشوی آن‌ها از یک قلم‌موی آرایشی تمیز و نو و آب صابون استفاده کنید. بند مروارید را روی یک حوله قرار دهید تا خشک شود. ابریشم مرطوب احتمال کشیدگی و جذب کثیفی دارد بنابراین تا زمانی که خشک نشده آن را لمس نکنید. معمولا نخ مروارید سالانه یک‌بار تعویض می‌شود.

برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی و خراشیدگی سنگ‌های قیمتی و زیورآلات نباید آن‌ها را در کشو و یا کمد به حال خود رها کنید.

بسیاری از جواهرات در کیسه یا جعبه مخصوص به فروش می‌رسند. مثلا نقره استرلینگ باید در کیسه یا پارچه ضدلکه نگهداری شود. معمولا در جعبه زیورآلات شیارها، قلاب‌ها و گیره‌های مخصوص تعبیه می‌شود. 

مروارید و اوپال رطوبت هوا را جذب می‌کنند بنابراین باید آن‌ها را در محیط خشک نگهداری کنید که گاهی نیز موجب آسیب‌دیدگی آن می‌شود.

به هنگام مسافرت نیز جواهرات را در یک جعبه یا ظرف جداگانه قرار دهید.

اکثر فروشگاه‌های جواهر و زیورآلات برنامه‌های پاک‌سازی و تمیزکاری منظم و رایگان ارائه می‌دهند. جواهرات هر شش‌ ماه یک‌بار باید مورد بررسی قرار گرفته و تمیز شوند. برای این کار از یک جواهر فروش حرفه‌ای و معتبر کمک بخواهید. می‌توانید در این مورد از دوستان و اطرافیان سوال بپرسید.