تدریس خصوصی از بسیاری از جنبه‌ها با تدریس کلاسی تفاوت دارد. شاید بتوان گفت بار احساسی و عاطفی تدریس خصوصی بیشتر است چون وقتی دو نفر رو در روی هم قرار می‌گیرند، بیشتر با هم آشنا می‌شوند و آشنایی بیشتر اغلب یعنی صمیمیت بیشتر. اما برای این‌که معلم در تدریس خصوصی موفق شود، باید بتواند به دنیای دانش‌آموز خود وارد شود و با شناخت چیزهایی که دوست دارد یا از آن‌ها متنفر است او را تشویق به یادگیری کند. در این مطلب شما را با تکنیک‌هایی آشنا می‌کنیم که با کمک گرفتن از آن‌ها می‌توانید در کار خود موثرتر عمل کنید.
دانش‌آموز خود را کشف کنید
دانش‌آموزان هفته‌ها و ماه‌ها مطالبی را مطالعه می‌کنند که فرد دیگری برای‌شان تعیین کرده است. دیگر این‌که آن‌ها اغلب ناچارند تنها به یک روش درس بخوانند و آن این است که بی سر وصدا پشت نیمکت‌های خود بنشینند و گوش کنند. آیا هیچ کسی از آن‌ها می‌پرسد «به چه چیزی علاقه دارید؟» یا «دوست دارید این درس را به چه روشی یاد بگیرید؟»
این‌ها سوالات بسیار خوبی هستند. پرسیدن این سوالات در تدریس خصوصی و گوش دادن به پاسخ دانش‌آموز می‌تواند به درک معلم از موقعیت دانش‌آموز کمک کند و همین طور دانش‌آموز متوجه می‌شود که معلم برای احساسات و نظرات او ارزش قائل است. این کار در تدریس خصوصی باعث می‌شود که معلم با روش‌های یادگیری دانش‌آموز، اهداف، نقاط قوت و چالش‌های که بر سر راه او قرار دارد آشنا شود.
معلم باید سعی کند این اطلاعات را در کنار یکدیگر قرار دهد و سوالات خود را صرفا از روی علاقه بپرسد، با دقت به حرف‌های دانش‌آموز گوش دهد و حتی اگر لازم است یادداشت برداری کند.
- بپرسید: به کدام کلاس‌ها بیشتر از همه و به کدام یک کمتر از همه علاقه داری؟ کدام درس‌ها آسان‌ترین و کدام درس‌ها سخت‌ترین است؟ دلیل آن معلم است یا خود درس؟ اگر دلیل آن معلم است چه کاری انجام می‌دهد که آن درس را برای شما جالب، خسته کننده، آسان یا سخت می‌کند؟
پاسخ به این سوالات، علائق دانش‌آموز و نظر او را در مورد روش‌های مختلف
تدریس خصوصی آشکار می‌کند. اگر دانش‌آموز یک معلم را به این دلیل دوست دارد که به او اجازه می‌دهد داستان بنویسد، این سر نخ بسیار خوبی است که در
تدریس خصوصی هم می‌تواند به شما کمک کند. اگر دانش‌آموز درس ریاضی را به خاطر معلمی که آن را درس می‌دهد دوست ندارد، می‌توانید از این فرصت استفاده کرده و او را به درس ریاضی علاقه‌مند کنید. سعی کنید در پاسخ‌های او نشانه‌های این چنینی را پیدا کنید.
- بپرسید: برای امتحان چطور درس می‌خوانی؟ چه روشی بهترین نتیجه را برای شما دارد؟
با دقت به جواب دانش‌آموز گوش کنید و ببینید قبلا از چه روش‌هایی برای درس خواندن استفاده کرده و این‌که از نظر او کدام روش‌ها مفید بوده و کدام یک نتیجه‌ای نداشته است. اگر روشی را امتحان کرده ولی نتیجه‌ای از آن نگرفته (مثلا زمانی مجبور بوده از فلش کارت برای حفظ لغت استفاده کند) می‌توانید به او کمک کنید این کار را با روش درست انجام دهد ولی به خاطر تجربه‌ی بدی که از این کار دارد ممکن است تمایلی به انجام آن نداشته باشد. ببینید دانش‌آموز شما تا چه حد توانایی سازمان دهی دارد مثلا آیا می‌گوید یادداشت برداری فایده‌ای ندارد چون باعث می‌شود عقب بماند.
با پرسیدن این سوال و همین‌طور سوال اول می‌توانید به سبک یادگیری دانش‌آموز پی‌ببرید. کشف سبک یادگیری دانش‌آموز یکی از تکنیک‌های مهم در
تدریس خصوصی است.
- بپرسید: سر گرمی‌های مورد علاقه‌ی شما چه چیزهایی هستند؟ ورزش؟ هنر؟ بودن در جمع دوستان؟
پرسیدن این سوال در
تدریس خصوصی فرصتی را فراهم می‌کند تا معلم نقاط قوت دانش‌آموز را کشف کرده و همین‌طور بدانید چطور با او ارتباط بر قرار کند. چه چیزی برای او اهمیت دارد؟ ورزش یا بودن در جمع دوستان؟
علم به این موضوع در
تدریس خصوصی به شما کمک می‌کند تا با او رابطه‌ی فردی بر قرار کنید و همین‌طور به شما اجازه می‌دهد تا فعالیت‌ها و تمرینات را بر اساس نقاط قوت و ضعف او تنظیم کنید.
- بپرسید: موقعی که چیزی جدیدی را در مدرسه یاد می‌گیری، آیا وقتی آن مطلب را روی تخته می‌بینی خوب یاد می‌گیری یا وقتی معلم آن را توضیح می‌دهد و یا وقتی خودت آن را یادداشت می‌کنی؟
پرسیدن این سوال پیش از
تدریس خصوصی بیش از هر سوال دیگری معلم را با سبک یادگیری دانش‌آموز آشنا می‌کند. همین طور نشان می‌دهد که چه نوع هوشی دارد.
به عنوان مثال، اگر دانش‌آموز به شما بگوید که با یادداشت برداری بهتر یاد می‌گیرد، می‌تواند بدین معنی باشد که او اطلاعات را از طریق زبان جذب می‌کند.
اگر دانش‌آموزی دوست دارد اطلاعات را به صورت جدول، نمودار و عکس ببیند ممکن است هوش فضایی بالایی داشته باشد و برای
تدریس خصوصی باید روشی را برای این دانش‌آموز انتخاب کنید که مطابق با ترجیحات او در یادگیری باشد.
- بپرسید: آیا در کل از مدرسه خوشت می‌آید؟ می‌خواهی پس از مدرسه چه کاری انجام دهی؟ شغل رویایی تو چیست؟
دانستن جواب این سوال هم در
تدریس خصوصی کمک زیادی به معلم می‌کند. این سوال به معلم کمک می‌کند به انگیزه‌های دانش‌آموز پی ببرد و همین طور نشان می‌دهد که انگیزه‌های او تا چه حد دلیل خارجی دارد. مثلا می‌گوید: «پدر ومادرم از من می‌خواهند نمره‌های خوب بگیریم.» یا «پدر و مادرم می‌گویند وقتی بزرگ شدم باید دکتر شوم.» و تا چه حد علت درونی دارد مثلا ممکن است بگوید «من عاشق کلاس انگلیسی هستم.» یا «من می‌خواهم فضا نورد شوم چون عاشق فضا هستم.»
می‌توانید در هنگام
تدریس خصوصی چیزهایی را که دانش‌آموز به آن‌ها علاقه دارد را به نحوی در درس‌ها بگنجانید و آن را برای او جذاب و قابل فهم کنید. به‌عنوان مثال، اگر دانش آموز به فضا علاقه‌مند است می‌توانید یک مسئله‌ی دشوار ریاضی طرح کنید و فضانورد را هم به نحوی وارد آن مسئله کنید.
استفاده از این روش در
تدریس خصوصی میان آن‌چه دانش‌آموز دوست دارد و آن‌چه که در آن مشکل دارد پل می‌زند. ایجاد این ارتباط یکی از موثرترین تکنیک‌ها در
تدریس خصوصی است.
این سوال و جواب‌ها پیش از شروع
تدریس خصوصی و حتی در حین آن باعث ایجاد ارتباط صمیمی بین دانش‌آموز و معلم می‌شود و به معلم کمک می‌کند تا بداند چگونه با دانش‌آموز کار و در او ایجاد انگیزه کند.
از سوال پرسیدن باز نایستید. دانش‌آموزان دائما در حال تغییر هستند و باید همیشه در جریان علاقه‌ها و انگیزه‌های آن‌ها باشید. به‌عنوان مثال، هنگام تصحیح یک امتحان از او بپرسید از نظر او سخت‌ترین و راحت‌ترین بخش امتحان کجا بود. بپرسید نقاط قوت و ضعف او در آن درس کجاست. سپس امتحان را جلوی او بگذارید و آن را تجزیه و تحلیل کنید.
