روند ترخیص کالا در گمرک ایران
مدیریت گمرک ایران یک ارگان دولتی تحت نظارت وزارت امور مالی و اقتصادی است که نقش مهمی در حمایت از مرزهای تجاری کشور ایفا می‌کند و هماهنگ کننده امور در دروازه‌های خروجی و ووردی کشور می‌باشد. این ارگان هم‌چنین مسئول اجرای قوانین و مقررات مربوط به صادرات و واردات‚ ترانزیت، جمع‌آوری مالیات گمرکی، برآورده کردن نیازهای تکنیکی و هموار سازی روند تجارت در کشور است. مدیریت گمرک جمهوری اسلامی ایران، به منظور اجرای وظایف قانونی خود سطح قدرت و نهادهای اجرایی مورد نیاز خود را تعیین می‌کند که باید هماهنگ با حجم و نوع کار باشند. مدیریت گمرک ایران شامل ستادها و نهادهای اجرایی گمرک می‌باشد.
روند ترخیص کالا در گمرک ایران برای نهادهای بین‌المللی بدون هزینه نامتعارف و با اخذ تعرفه گمرکی انجام می‌گیرد. برنامه جهانی غذا با وزارت امور خارجه ایران و اداره اتباع و مهاجرین خارجی ( وزارت داخلی) توافقی دارد که بر اساس آن تمامی کالاهای غذایی صادر شده از برنامه جهانی غذا به ایران به عنوان یک همیار بشر دوست، معاف از هرگونه هزینه یا تعرفه گمرکی می‌باشند. بخش دولتی مجاز برای صادرات و خروج مواد غذایی و کمکی نیز جامعه هلال احمر ایران می‌باشد که مسئول ترخیص تمامی بارهای وارده از برنامه غذایی سازمان ملل در بنادر می‌باشد. زیرا تمامی کالاها و محموله‌های وارده باید لیست بسته بندی، نشان سلامت، گواهی گیاهی، گواهی اصالت کالا، گواهی وزن، گواهی ضد عفونی سازی، گواهی سنجش رادیواکتیو، عمر مفید( گواهی سال برداشت) و صورتحساب داشته باشند.
نمونه برداری توسط مسئولین گمرک و با نظارت سرپرست برنامه‌ی جهانی غذا انجام می‌شود و بررسی‌های متعددی برای اطمینان از هماهنگی محموله با اسناد امضا شده و نیز متناسب بودن آن با استانداردهای ملی واردات انجام می‌گیرد. بر اساس نتایج اولین بررسی و نیاز احتمالی به بررسی‌های بیشتر در صورت تایید نشدن محموله، ترخیص کالا 45 تا 75 روز طول می‌کشد که این معطلی باعث به بار آمدن هزینه‌هایی برای دولت می‌شود.
سیاست‌های گمرکی ایران کنترل جدی جهت حفاظت از حداکثر امکانات و نیز جلب رضایت و تشویق صادر کنندگان محصولات غیر نفتی به پیروی از چهارچوب‌های شغلی و استفاده‌ی بهینه از امکانات ارائه شده توسط نرم افزارها و سخت افزارهای گمرک می‌باشد تا بتوان به هدف استراتژیک حفظ امنیت و ارتقای صادرات و ترخیص کالا دست یافت.
روند بالا بردن رضایت‌مندی صادرکنندگان از عملکرد گمرک ایران شاهدی است از موفقیت‌های کم و بیش این ارگان به دلیل سیاست‌هایی که پیش گرفته است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
در ادامه برخی از امکاناتی که گمرک ایران به صادرکنندگان ارائه می‌دهد را بر خواهیم شمرد:
- به انجام رساندن تشریفات گمرکی طی دو ساعت برای آن دسته از صادر کنندگانی که اظهارنامه آن‌ها بی نقص ارائه شده است و عدم لزوم بازرسی فیزیکی و بررسی‌های بیش از حد کالاهای صادراتی در مرزهای خروجی و محدود کردن روند بازرسی به بازرسی مهر و موم کالا و اعتماد به صحت آن در موارد مشکوک.
- امکان رسیدگی و انجام تشریفات گمرکی کالاهای صادراتی خارج از ساعات اداری و هم‌چنین در تعطیلات رسمی و فعالیت 24 ساعته گمرک فرودگاه امام خمینی و نیز برقراری شیفت کاری بعد از ظهر در گمرک تهران و شهید باهنر بندر عباس.
- کامل کردن روند ترخیص کالا و پیش بردن سریع تشریفات گمرکی با توجه به این‌که کالاهای وارداتی از قبل و خارج از نواحی گمرکی بررسی شده‌اند.
- تکمیل تشریفات گمرکی برای محصولات مهر و موم شده با علامت استاندارد بدون نیاز به ارائه مدارک مربوطه بر اساس ضوابط و شرایط خاص.
- اعطای تخفیف در میزان مبلغ تضمین بانکی برای مجوز موقت مواد خام صادراتی تا 80 درصد از ارزش سی.ای.اف، به صادرکنندگان معروف و خوشنام.
شرایط بحرانی
نکته: این بخش حاوی مطالبی است که در زمان بحران کاربرد دارند. این ابزار می‌توانند در حالتی که دولت یک موقعیت بحرانی را اعلام می‌کند به کار گرفته شوند. وقتی چنین وضعیتی پیش می آید، معمولا یک روند کارآمد برای واردات کالا و بدون مالیات پیش گرفته می‌شود.
روند عادی معافیت (در وضعیت غیر اورژانسی)
نکته: این بخش حاوی اطلاعاتی درباره وظایف و معافیت از مالیات در وضعیت غیر بحرانی می‌باشد، یعنی زمانی که دولت هیچ وضعیت بحرانی و هیچ راهکار اضطراری اعلام نکرده است. (به عنوان مثال: واردات به طور معمول، توسعه و غیره)
قوانین و ضوابط ملی گمرک
تمامی محموله‌های کمک های انسان دوستانه در عبور از گمرک ایران از هرگونه عوارض گمرکی، مالیات و هزینه معاف می‌باشند. ترخیص کالا به طور منظم در تمامی نقاط ورودی الزامی است. جامعه‌ی هلال احمر ایران از جانب مجلس موظف به انجام تشریفات گمرک و فرایند ترخیص کالا به نمایندگی از سازمان‌های بین‌المللی است.
لزامات سازمانی برای برقراری وضعیت بدون عوارض گمرکی
آژانس های سازمان ملل
- آژانس‌های سازمان ملل شش درصد مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کنند ( آر.سی از وزارت امور خارجه پیروی می‌کند).
- در شرایط بحرانی برنامه جهانی غذا لازم است که یک درخواست معافیت برای وزارت داخلی بفرستد که شامل جزئیات کالا باشد و در آن ذکر کند که برنامه جهانی غذا با واردات به کشور، توزیع در محل فاجعه را به انجام می‌رساند. هم‌چنین هدف واردات، جزئیات دقیق کالاها و چگونگی حمل و نقل توزیع آن‌ها باید در درخواست توضیح داده شوند. پس از تایید درخواست وزارت کشور نامه معافیت برنامه جهانی غذا از هزینه و مالیات را به مدیریت گمرک جمهوری اسلامی ایران خواهد فرستاد و گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز نامه را به دفاتر وابسته به گمرک در سرتاسر کشور می‌فرستد.
- نماینده‌ی سازمان ملل باید در تمامی دفاتر حاضر باشد تا کار ترخیص کالا را انجام دهد. کل روند که از اعطای درخواست آغاز می‌شود و به دریافت نامه معافیت ختم می‌شود، تقریبا یک هفته طول می‌کشد. به دلیل مسایل سیاسی بین ایران و امریکا باید به کمک‌های وارده از این کشور توجه ویژه‌ای شود. بدین معنا که ابتدا باید درباره جزئیات محموله، مورد به مورد با وزارت امور خارجه توافق صورت گیرد .
توضیحات اضافی
هر قلم کالایی که وارد گمرک ایران می‌شود، باید سند اصلی حمل و نقل که توسط صاحب آن صادر شده است را همراه داشته باشد که به‌عنوان مقدمه‌ای که به آن متن اعلامیه گفته می‌شود به گمرک ارائه شود. اعلامیه تمامی جزئیات کالا و مشخصات صاحب کالا و محموله را در بر دارد و باید ضمیمه‌ی اسناد و مدارک اصلی شود که مشخصات ریز در آن قید شده‌اند و کل بسته باید به گمرک تحویل داده شود. بارنامه سندی است که در آن تمامی مشخصات صاحب محموله قید شده است و صاحب محموله‌ای که این سند را در دست دارد صاحب اصلی محموله شناخته می‌شود. بسته‌بندی اصل حاوی فهرستی از جزئیات کالا می‌باشد. بهای محموله نیز باید بر فاکتور محموله رسیده به گمرک عنوان شده باشد. از موارد ضروری دیگری که باید همراه محموله باشند گواهی اصلی بیمه می‌باشد. در صورتی که محموله دارای بیمه نباشد گمرک به طور خودکار برای آن بیمه صادر می‌کند که به آن بیمه محلی گفته می‌شود. این بدان معناست که وارد شدن هرگونه آسیبی به محموله در گمرک تحت پوشش شرکت بیمه قرار می‌گیرد.
روند حمل و نقل
ترخیص کالا برای محموله‌ای که مقصدی غیر از ایران دارد ساده تر از ترخیص کالا برای محموله‌های وارداتی می‌باشد، زیرا مسولیت مسئولان گمرک تنها اطمینان یافتن از عبور امن محموله طی حمل و نقل از نقطه ابتدا تا مقصد می‌باشد و کل محموله در حمل و نقل، جهت هزینه باربری و اسکورت در گمرک ( در صورت لزوم) ارسال می‌شود. در اسناد و مدارک محموله عبارت «محموله در حمل و نقل» و نام کشور مقصد باید قید شود.
منبع : Logcluster
