آموزش نقاشی به کودکان به صورت گام به گام
چرا باید آموزش نقاشی به صورت گام به گام باشد؟ در مدرسه برخی از دانش آموزان با اعتماد به نفس خاصی نقاشی میکشند اما برخی دیگر هم نقاشی بلد نیستند و تمایلی هم به آن ندارند. برخی از دانش آموزان وقتی نقاشی خود را با همکلاسیهای خود مقایسه میکنند ناراحت میشوند.
در نتیجه، آموزش نقاشی باید به دو نوع صورت بگیرد نقاشی با مشاهده و نقاشی به صورت گام به گام. آموزش نقاشی به کودکان به صورت نقاشی گام به گام چند هدف را دنبال میکند که عبارتند از:
- افزایش اعتماد به نفس کودکان
- آموزش رعایت دستورالعملها به کودکان
- افزایش دامنهی لغات مربوط به جهتها و فضا و مکان
- لذت بردن از نقاشی
کشیدن آنچه که میبینید
منظور ما را اشتباه نگیرید. ما کاملا با این موافقیم که باید به بچهها یاد داد چیزی را که در مقابلشان قرار دارد، مثلا یک پر یا یک صدف را با دقت مشاهده کنند و بعد سعی کنند با خطوط، اشکال، بافت و رنگ آن را باز آفرینی کنند. نقاشی به وسیلهی مشاهده مهارت با ارزشی است که بچهها باید آن را یاد بگیرند.
اما برای بچههایی که نیاز فوری به قوت قلب دارند میتوان از آموزش نقاشی به صورت گام به گام استفاده کرد که در زیر به توضیح آن میپردازیم:
وسایل لازم برای آموزش نقاشی به صورت گام به گام
- وایت برد یا یک کاغذ بزرگ بر روی دیوار که همهی بچهها بتوانند ببینند.
- کاغذ روزنامهای بزرگ برای هر دانش آموز
- یک ماژیک بزرگ برای هر دانش آموز
گام اول: یک شکل را آموزش دهید
- در شروع کار با ماژیک قرمز یک نقطه در مرکز کاغذ خود و کاغذهای بچهها بگذارید.
- این نقطه به بچهها کمک میکند تا اصطلاح «وسط صفحه» و «مرکز صفحه» را درک کنند.
- برای بچهها توضیح دهید که قصد دارید چند علامت روی برگهی خود بزنید و وقتی کارتان تمام شد آنها هم باید همین علامتها را در برگههای خود کپی کنند.
- فکر نکنید که دانش آموزان شما کلمات مربوط به جهتها یا مکان را به خوبی میدانند.
- دانش آموزانی را که اعتماد به نفس پایین دارند در ردیف جلو بنشانید تا بتوانید فورا به آنها نشان دهید که ماژیک خود را باید کجا بگذارند، یا این که دستشان را بگیرید و بهجای مورد نظر ببرید.
- برای هر درس از آموزش نقاشی به صورت گام به گام به هر کدام از بچهها یک تکه کاغذ روزنامه بدهید و به آنها بگویید که این کاغذ برای تمرین است و اگر خواستند بعد از کلاس آموزش نقاشی میتوانند آن را در سطل بازیافت کاغذ بیندازند.
- به هر کدام از بچهها فقط یک ماژیک بدهید مثلا قهوهای، آبی، سبز، ارغوانی.
- استفاده از ماژیک باعث میشود که بچهها دائما به سراغ پاکن نروند و بخواهند آن را پاک کنند و از نو بکشند.
در پایان این گامها بگذارید آنهایی که میخواهند نقاشی خود را رنگ کنند از مداد شمعی برای این کار استفاده کنند چون مداد شمعی خطوط ماژیک را نمیپوشاند.
با گردباد شروع کنید
- در یک طرف کاغذ به بچهها نحوهی کشیدن دایره را آموزش دهید.
- ابتدا به آنها اجازه دهید دست خود را به هوا بببرند و همین طور به شکل دایره بچرخانند.
- سپس از آنها بخواهید با چرخشهای مدوام روی کاغذهای خود یک تورنادو یا گردبادبه وجود بیاورند.
- از آن ها بخواهید از چرخشهای بزرگ شروع کنند و بعد آن را کوچک و کوچکتر کنند.
- این کار را بر روی کاغذ خودتان انجام دهید و به بچهها نشان دهید.
گام دوم: تقسیم بندی صفحه
- در این مرحله از آموزش نقاشی از بچه ها بخواهید کاغذهایشان را بر گردانند.
- به بچهها یاد دهید تا برگههای خود را سازماندهی کنند.
- نحوهی انجام این کار ابه آنها نشان دهید و یادتان باشد سریع پیش نروید.
ماژیک خود را در بالای صفحه و مقابل نقطه ی قرمز مرکزی قرار دهید و به پایین بکشید تا از نقطهی قرمز عبور کند و به پایین صفحه برسد. به بچهها کمک کنید تا این کار را انجام دهند. وقتی همهی آنها این مرحله را کامل کردند از کنار برگه یک خط بکشید تا از نقطهی قرمز مرکزی عبور کند و به سمت دیگر برگه برسد. الان چهار خانه بر روی برگه داریم. این چهار خانه را با دست به بچهها نشان دهید. میخواهیم در هرکدام از این خانهها به صورت گام به گام نقاشی کنیم.
گام سوم: کشیدن تصاویر
پس از انجام دو گام اول و آموزش نحوهی کشیدن شکل دایرهی ساده و تقسیم کردن صفحه به چهار قسمت، به گام سوم بروید. در این مرحله بچهها با استفاده از این شکل دایره که در مراحل پیش یاد گرفتند در هر یک از خانهها یک نقاشی می کشند.
در هر بار یک مرحله از هر تصویر را به بچهها نشان دهید و بر کار آنها نظارت داشته باشید تا مطمئن شوید کار را درست انجام میدهند. صندلیها را طوری بچینید تا بتوانید در جایی که ایستادهاید برگهی همه دانش آموزان را ببینید و بتوانید به آنهایی که به کمک نیاز دارند بلافاصله کمک کنید. در حالی که هر مرحله را روی کاغذ بزرگ یا بر روی تخته نشان میدهید، از آنها بخواهید در خانهی اول یک دایره به جای بینی بکشند و دو دایرهی کوچکتر به جای چشمها بکشند و یک لبخند هم برای آن بکشند.
از آنها بخواهید یک دایرهی بزرگ دور همهی آنها بکشند که در واقع سر آن است و در آخر با حرکت دارهای ماژیک موهای آن را هم بکشند. حالا تصویر یک پس یا یک دختر را داریم.
از بچه بخواهید در خانهی بعدی در پایین آن یک دایرهی بزرگ بکشند و در بالای آن یک دایرهی کوچکتر بکشند. هر مرحله را به صورت جداگانه نشان دهید. بعد از آنها بخواهید دو دایره برای چشمها و در بالای دایره یک خط بهجای بینی هویجی بکشند (فعلا لازم نیست شکلهای مثلثی بکشند). حالا یک آدم برفی داریم.
از بچهها بخواهید در وسط خانهی سوم یک دایرهی کوچک بکشند و دور آن یک دایرهی بزرگتر بکشند. در هر بار فقط یک مرحله را نشان دهید و بر کار بچهها نظارت داشته باشید تا مطمئن شوید درست انجام میدهند. بعد از آنها بخواهید یک خط بلند به جای چوب زیر آن بکشند. حالا یک آب نبات چوبی داریم.
از بچهها بخواهید در خانهی آخر یک ردیف دایره مماس بر یکدیگر بکشند. در دایرهی اول دو دایرهی کوچک بهجای چشمها بکشند. بعد از آنها بخواهید دایرههای کوچکی در زیر این ردیف دایرهها بکشند که حکم پا دارند. حالا یک کرم ابریشم داریم.
گام چهارم: تمام کردن تصویر
در آخر به بچهها بگویید اگر دوست دارند میتوانند نقاشیهای خود را با مداد شمعی رنگ کنند.
چند نکته برای معلم
- اگر بچهها با آموزش نقاشی به صورت گام به گام مشکل دارند، شاید علت این است که خیلی سریع پیش میروید و فکر میکنید که بچهها کلماتی مثل راست، چپ، زیر، بالا، پهلو، کنار، جلو، بزرگتر، بزرگترین و امثال آنها را مانند شما درک میکنند یا این که انتظار دارید در هر بار چندین و چند گام را با هم انجام دهند.
- کاغذی که برای آموزش نقاشی استفاده میکنید باید تا آنجا که امکان دارد بزرگ باشد تا همهی بچهها بتوانند به راحتی آن را ببینند.
- به بچهها آموزش دهید که چطور شکلهای بزرگ بکشند. مثلا یک تصویر کوچک در برگهی خودتان بکشید و نشان دهید که چقدر سخت است که همه بتوانند آن را ببینند.
- در آموزش نقاشی خود معلم باید علاقهمند باشد تا بچهها هم سر ذوق بیایند.
- به بچههایی که از لحاظ اعتماد به نفس مشکلی ندارند و کار خود را سریعتر از بقیه انجام میدهند برگهی اضافی بدهید تا چیزهایی را که دوست دارند نقاشی کنند.
منبع : Kindergarten-lessons