هنگامی‌که از حیوانات خانگی نگهداری می‌کنید، باید منتظر اتفاقات ناگوار نیز باشید. نگهداری از  حیوانات خانگی تنها بغل کردن و مواظبت از آن نیست. باید توجه داشته باشید که بیماری‌های حیوانات خانگی به شما نیز منتقل خواهد شد همان‌طور که ممکن است یک سرماخوردگی معمولی را از شوهر یا فرزند خود از طریق یک بوسه ساده یا عطسه کردن بدون استفاده از دستمال در جلوی دهان بگیرید. البته زیاد نگران نباشید زیرا این بیماری‌های مسری غیرقابل درمان نیستند و می‌توانید با رعایت نکاتی از ابتلا به این بیماری‌های مشترک انسان و حیوانات خانگی جلوگیری کنید. اگر بعد از تماس با حیوانات خانگی دست خود را به خوبی شسته و به خوبی از حیوانات خانگی خود مراقبت کرده و واکسن‌های او را به موقع تزریق می‌کنید، نباید نگران ابتلا به بیماری مشترک انسان و حیوانات خانگی باشید. حتی داشتن حیوانات خانگی سالم فواید زیادی برای شما خواهد داشت.
در ادامه به فهرستی از بیماری‌هایی که ممکن است از حیوانات خانگی به شما منتقل شود و نحوه‌ی پیشگیری و درمان آن‌ها اشاره شده است.

قارچ پوستی (کرم حلقوی)

در مورد بیماری‌های انتقالی از حیوانات خانگی به انسان، قارچ پوستی از هر بیماری دیگری مسری‌تر است. تخم کرم حلقوی که عامل این بیماری است بدون استفاده از بدن میزبان نیز می‌تواند ماه‌ها در طبیعت زنده بماند و در این مدت جذب بدن حیوانات خانگی شما شود.
  • علائم ابتلا به این بیماری پوستی در حیوانات خانگی: زخم و التهاب پوستی و ریزش مو در ناحیه‌ای از پوست با یک نقطه قرمز رنگ در وسط آن
  • علائم ابتلا به این بیماری پوستی در انسان: زخم‌های ملتهب قرمز رنگ و دایره‌ای روی پوست
  • روش درمان: استفاده از پماد یا قرص برای انسان یا حیوانات خانگی
  • پیشگیری: تشک خواب حیوانات خانگی را ماهی یک یا دو بار با آب گرم بشویید و از ملافه و وسایل آرایش دیگر افرادی که در خانه حیوانات خانگی دارند استفاده نکنید.

انگل روده یا کرم گرد معمولا در روده‌ی حیوانات خانگی مانند گربه‌ها وجود دارد.

انگل روده (کرم گرد)

کرم روده یک انگل شبیه به ماکارونی با طول بالای 10 سانتی‌متر است که معمولا در روده‌ی حیوانات خانگی مانند گربه‌ها وجود دارد. این انگل می‌تواند از طریق شیر مادر یا خوردن موشی که میزبان این کرم است به گربه منتقل شود. سالانه 10.000 کودک به این انگل مبتلا می‌شوند. اگر این انگل مدت زیادی در بدن انسان بماند و درمان نشود، می‌تواند به از دست دادن بینایی منجر شود.
  • علائم وجود این انگل در روده حیوانات خانگی: اسهال، وجود این انگل در مدفوع حیوانات خانگی، استفراغ، یبوست، سرفه ممتد و اسهال خونی
  • علائم وجود این انگل در روده انسان: سرفه، کوتاه بودن دم و بازدم، درد شکمی و اسهال خونی
  • درمان: داروهای ضد انگل برای انسان و حیوانات خانگی
  • پیشگیری: احتمال ابتلا به این انگل در گربه‌های ولگرد و آزاد بیشتر است، بنابراین نگذارید گربه‌ی شما مدت زیادی بیرون از خانه بماند یا با گربه‌های ولگرد تماس داشته باشد. شستن دست بعد از تماس با گربه و هم‌چنین تمیز کردن مداوم ظرف غذا و محل خواب گربه را هیچ‌وقت فراموش نکنید. بر اساس مطالعات مرکز دامپزشکی دانشگاه مریلند، خوردن غذاهای تلخ و غذاهای حاوی ادویه‌های تند و فلفلی مانند زردچوبه، فلفل قرمز،  زنجبیل، انواع روغن زیتون و سیر می‌تواند مانع از ابتلا شما به این انگل شود.

کرم قلاب‌دار

کرم‌های قلاب‌دار به لایه درونی روده‌ی سگ‌ها می‌چسبند و از خون آن تغذیه می‌کنند. این کرم‌ها می‌توانند بسیار خطرناک باشند و باعث خون‌ریزی روده در حیوانات خانگی میزبان شوند. تخم این انگل از طریق مدفوع انسان و حیوانات خانگی به دیگران منتقل شود. پس هرگونه تماس با مدفوع یا ادرار حیوانات خانگی یا انسان میزبان این انگل، انتقال آن به بدن شما یا حیوانات خانگی را ممکن خواهد ساخت.
  • علائم ابتلا به این انگل در حیوانات خانگی: اسهال و کاهش وزن شدید
  • علائم ابتلا به این انگل در انسان: ابتلا به این انگل در انسان معمولا علامت حاد و خاصی ندارد اما در افراد مبتلا به این انگل جوش‌های پوستی دارای خارش، سرفه ممتد، خس خس سینه، درد معده، کم خونی یا کاهش اشتها دیده شده است.
  • درمان: داروهای ضد انگل برای انسان و حیوانات خانگی
  • پیشگیری: برای جلوگیری از انتقال این انگل لازم است مدفوع حیوانات خانگی را سریعا از محیط خانه دور شود.

انگل ژیاردیا در آب رودخانه‌ها و نهرها زندگی می‌کند و با خوردن آب این رودخانه‌ها به حیوانات خانگی منتقل می‌شود.

انگل ژیاردیا (Giardia)

این انگل تک سلولی بیشتر سگ‌ها را مبتلا می‌کند و انگلی است که در آب رودخانه‌ها و نهرها زندگی می‌کند و با خوردن آب این رودخانه‌ها به حیوانات خانگی منتقل می‌شود.
  • علائم ابتلا به این انگل در حیوانات خانگی: اسهال
  • علائم ابتلا به این انگل در انسان: اسهال
  • درمان: داروهای ضد انگل برای انسان و در مورد حیوانات خانگی نیز بهتر است با یک دامپزشکی مجرب مشورت کنید تا بهترین روش درمانی را برای حیوانات خانگی شما انتخاب کند.
  • پیشگیری: هنگامی‌که برای گردش به پارک می‌روید همراه خود مقداری آب تمیز برای حیوانات خانگی به همراه داشته باشید. بعد از تماس با مدفوع حیوانات خانگی نیز حتما دست خود را به خوبی بشویید.

باکتری مارپیچ کامپیلوباکتر (Campylobacter)

هیچ چیز اندازه‌ی توله‌ی حیوانات خانگی دوست داشتنی نیست اما باید بدانید که با دست زدن به این موجودات زیبا ممکن است به این باکتری مبتلا شوید. این باکتری در انواع سگ، گربه، سمور، کره اسب، موش و پرندگان دیده شده و باعث اسهال شدید در انسان می‌شود.
  • علائم ابتلا به این باکتری در حیوانات خانگی: اسهال
  • علائم ابتلا به این باکتری در انسان: اسهال
  • درمان: برای انسان بهترین درمان نوشیدن مقدار زیادی مایعات است. در برخی موارد نیز دارو تجویز می‌شود اما خوردن مایعات فراوان خود تا حدود زیادی این باکتری را از بدن دفع می‌کند. در مورد حیوانات خانگی نیز بهتر است به دامپزشکی مراجعه کنید تا در صورت صلاحدید وی از دارو برای درمان حیوانات خانگی استفاده کنید. 
  • پیشگیری: اگر بچه گربه یا توله سگ شما اسهال دارد از نوازش یا بوسیدن آن خودداری کنید. حتی بعد از بهبود حیوانات خانگی نیز بعد از هر دفعه تماس با وی دست‌تان را به خوبی بشویید. حیوانات خانگی که درمان نشود حتی بعد از بهبودی خودبه‌خود نیز تا هفته‌ها میزبان و ناقل این باکتری خواهد بود.

افرادی که به حیوانات خانگی مانند لاک پشت علاقه دارند باید بدانند که این حیوانات خانگی باکتری سالمونلا دارند.

باکتری سالمونلا (Salmonella)

افرادی که به حیوانات خانگی مانند لاک پشت علاقه دارند باید بدانند که 77 تا 90 درصد خزندگان ناقل باکتری سالمونلا می‌باشند. جوجه‌ها نیز می‌توانند این باکتری را به انسان منتقل کنند.
  • علائم ابتلا به این باکتری در حیوانات خانگی: در خزندگان و طیور ناقل این باکتری معمولا نشانه‌ای دیده نمی‌شود.
  • علائم ابتلا به این باکتری در انسان: درد در ناحیه شکم، تب، استفراغ، سردرد و حالت تهوع
  • درمان: معمولا افراد مبتلا به این بیماری خودبه‌خود بهبود می‌یابند اما در موارد حاد ممکن است فرد مبتلا بستری شود.
  • پیشگیری: اگر در خانه خزنده یا جوجه پرنده نگهداری می‌کنید بعد از هر بار تماس با آن دست خود را بشویید. ظرف غذای حیوانات خانگی را به هیچ عنوان داخل سینک ظرفشویی خود تمیز نکنید. اگر ظرف غذا یا ظرف ادرار و مدفوع حیوانات خانگی را در داخل وان حمام شستید بلافاصله آن را با مواد ضدعفونی کننده بشویید.

کرم کدو

کودکان بیشتر از افراد بالغ به این کرم مبتلا می‌شوند زیرا کودکان معمولا دست کثیف خود را در دهان می‌گذارند و اهمیت کمتری به تمیز بودن دست خود می‌دهند. اگرچه ابتلا به این نوع انگل بسیار ناخوشایند است اما به راحتی قابل درمان خواهد بود.
  • علائم ابتلا به این انگل در حیوانات خانگی: کشیدن قسمت عقب بدن روی زمین، وجود نقاطی به شکل برنج در داخل مدفوع یا کرم‌های دراز در استفراغ حیوانات خانگی
  • علائم ابتلا به این انگل در انسان: وجود نقاطی به شکل برنج در داخل مدفوع
  • درمان: داروهای ضد انگل برای انسان و حیوانات خانگی
  • پیشگیری: از داروهای دفع حشرات موذی استفاده کنید. ابتلا به این انگل بسیار ساده است و با ورود یک حشره کوچک ناقل تخم این انگل به شکم‌تان به آن مبتلا خواهید شد.

باکتری بارتونلا در حیوانات خانگی مانند گربه از طریق چنگ زدن و گاز گرفتن به انسان منتقل خواهد شد.

بیماری ناشی از خراش پنجه گربه

در پنجه و دندان گربه باکتری بارتونلا (bartonella) وجود دارد که در صورت چنگ زدن و گاز گرفتن انسان این باکتری به وی منتقل خواهد شد. طبق گزارش مرکز پیشگیری و درمان بیماری‌ها بیش از 40 درصد از گربه‌ها در طول زندگی خود ناقل این باکتری خواهند بود.
  • علائم ابتلا به این باکتری در حیوانات خانگی: خستگی، سابقه حمله ساس و دیگر حشرات موذی، التهاب غدد لنفاوی
  • علائم ابتلا به این باکتری در انسان: برآمدگی‌های قرمز و کوچک در محل گازگرفتگی یا خراش، غده‌های دردناک و ملتهب در اطراف محل گازگرفتگی یا خراش، تب، سردرد، خستگی، درد مفاصل، بیماری‌های پوستی و کاهش وزن شدید
  • درمان: معمولا بعد از مدتی این باکتری از بدن خارج می‌شود و در برخی موارد حاد نیز استفاده از داروهای آنتی بیوتیک ضروری خواهد بود به ویژه در افرادی که سیستم ایمنی بدن آن‌ها ضعیف باشد.
  • پیشگیری: ناخن‌های گربه خود را کوتاه کنید و از انجام بازی‌های خشن که به گاز گرفتن و چنگ انداختن منجر شود خودداری کنید . اجازه ندهید که گربه زخم روی پوست شما را لیس بزند.

طاعون خیارکی (Bubonic Plague)

اشتباه نکنید! این بیماری تنها مختص قرون وسطی نیست. طاعون خیارکی مستقیما از طریق حیوانات خانگی منتقل نمی‌شود، بلکه از طریق حشره‌ی ناقل این ویروس که روی بدن حیوانات خانگی است به انسان سرایت می‌کند. با این وجود به ندرت انسان‌ها به این بیماری مبتلا می‌شوند و به طور متوسط هر ساله تنها هفت نفر دچار این بیماری می‌شوند.
  • علائم ابتلا به این بیماری در حیوانات خانگی: تب، ورم در نقاطی از بدن، نقاط برآمده ملتهب و دردناک روی پوست
  • علائو ابتلا به این بیماری در انسان: تب ناگهانی، سر درد، ضعف جسمانی، سرماخوردگی، نقاط برآمده ملتهب و دردناک روی پوست
  • درمان: استفاده فوری از داروهای آنتی بیوتیک در انسان و حیوانات خانگی
  • پیشگیری: دور نگهداشتن حشرات موذی را از محل زندگی و حیوانات خانگی خود

برای جلوگیری از انتقال عفونت انگلی بعد از شستن ظرف غذا یا ادرار و مدفوع حیوانات خانگی، دستان خود را به دقت بشویید.

عفونت انگلی (Toxoplasmosis)

این بیماری معمولا از طریق گربه به انسان منتقل می‌شود. گربه سانان هنگام تغذیه از گوشت خام به این بیماری مبتلا می‌شوند. ابتلا به این بیماری برای زنان باردار یا زنانی که در آستانه بارداری قرار دارند، بسیار خطرناک است و می‌تواند به رشد جنین و تکامل قوه‌ی بینایی او آسیب جدی وارد کند.
  • علائم ابتلا به این بیماری در حیوانات خانگی: معمولا گربه سانان بالغ در برابر این بیماری مقاوم هستند اما بچه گربه‌ها در برابر این بیماری ناتوان بوده و در صورت ابتلا به آن به اسهال شدید و مشکلات حاد دیگری از قبیل صدمه دیدن روده، کبد یا سیستم عصبی دچار خواهند شد.
  • علائم ابتلا به این بیماری در انسان: عموما این بیماری در انسان نشانه‌ی خاصی ندارد اما در مواردی ابتلا به این بیماری با علائمی از قبیل سرفه و آبریزش بینی، عطسه و نقاط ملتهب و دردناک روی پوست همراه است. حتی اگر علائم بیماری نیز رفع شود، هم‌چنان ویروس این بیماری در بدن شما حاضر خواهد بود.
  • پیشگیری: اجازه ندهید بچه گربه‌ی شما خارج از خانه شکار کند یا گوشت خام بخورد. بعد از شستن ظرف غذا یا ادرار و مدفوع حیوانات خانگی، دستان خود را به دقت بشویید و نگذارید بچه گربه‌ی شما در باغچه یا جعبه‌های شنی ادرار و مدفوع کند.

تغییرات رفتاری، تب، حساسیت شدید به لمس شدن، نور و سروصدا از جمله عوارض ابتلا به هاری درحیوانات خانگی است.

هاری

اگرچه امروزه این بیماری به خوبی کنترل شده است و موارد ابتلا به آن به ندرت دیده می‌شود، اما بیماری هاری در صورتی که علائم آن بروز کند برای انسان و حیوانات خانگی کشنده خواهد بود. بنابراین بهترین راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری مرگبار خواهد بود.
  • علائم ابتلا به این بیماری در حیوانات خانگی: علائم ابتلا به این بیماری در حیوانات خانگی بسیار متنوع و متفاوت است اما ابتلا به این بیماری می‌تواند با تغییرات رفتاری، تب، حساسیت شدید به لمس شدن، نور و سروصدا، قایم شدن در نقاط تاریک، کف کردن دهان، تلوتلو خوردن، کاهش شدید اشتها، حملات عصبی همراه باشد.
  • علائم ابتلا به این بیماری در انسان: نشانه‌هایی شبیه سرماخوردگی، ضعف عمومی در بدن، سر درد، اضطراب و استرس، خراش یا سوزش در محل گاز گرفتگی، نگرانی، گیجی، آشفتگی و عصبانیت و توهم.
  • درمان: اگر فکر می‌کنید که با حیوانات خانگی مبتلا به هاری تماس داشته‌اید، سریعا به پزشک مراجعه نمایید. پزشکان می‌توانند از پیشرفت بیماری و انتشار ویروس هاری در بدن شما جلوگیری کنند. اگر این بیماری درمان نشود به مرگ منجر خواهد شد. اگر فکر می‌کنید حیوانات خانگی به بیماری هاری مبتلا شده است، سریعا با دامپزشکی تماس بگیرید. اگر به حیوانات خانگی خود را واکسن هاری زده باشد، دامپزشک می‌تواند با تزریق دوباره‌ی واکسن از ابتلای احتمالی حیوانات خانگی به این بیماری جلوگیری کند. اگر حیوانات خانگی واکسن هاری دریافت نکرده باشد، بهتر است او را بدون درد معدوم کرد. البته اگر مطمئن نیستید، می‌توانید مدتی او را قرنطینه کنید تا در صورت بروز علائم بیماری اقدام کنید.
  • پیشگیری: طبق دستورالعمل تعیین شده توسط دولت به حیوانات خانگی خود واکسن هاری تزریق کنید و آن‌ها را از تماس با حیوانات وحشی دور نگه دارید. در صورتی که توسط یک حیوانات خانگی ناشناس دچار گازگرفتگی یا خراش شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

منبع : Prevention