بررسی رویکردهای مختلف به آموزش زبان
در این مطلب قصد داریم شما را بامحبوبترین روشهای آموزش زبان که در نیم قرن اخیر مورد استفاده قرار گرفته آشنا کنیم. هرکدام از این روشها در شرایط به خصوصی مورد استفاده قرار میگیرد و برای پیاده کردن هر کدام از آنها باید به نیازهای خاص زبان آموز توجه داشت. هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد ولی هیچ کدام کامل نیست.
روش مستقیم
در این روش، آموزش زبان کاملا به زبان مقصد صورت میگیرد. منظور از زبان مقصد همان زبانی است که قرار است آموزش داده شود. زبان آموز اجازه ندارد در کلاس از زبان مادری خود استفاده کند. قوانین . قواعد زبان کنار گذاشته میشود و تاکید روی تلفظ صحیح و زیبا است.
GTM
این روش از آموزش زبان را همهی ما در مدرسه تجربه کردهایم. آموزش زبان در این روش از طریق ترجمه صورت میگیرد. زبان آموزان ناچارند گرامر را از بر کنند و لیست بلند بالایی از کلمات را به خاطر بسپارند. در این روش از آموزش زبان تواناییهای گفتاری، محلی از اعراب ندارد. برای همین است که دانشآموزان ایرانی با این که چندین سال در مدرسه زبان یاد میگیرند، نمیتوانند به انگلیسی صحبت کنند.
شنیداری - زبانی
فلسفه ی پشت این روش از آموزش زباناین است که یادگیری زبان یعنی ایجاد عادات. در این روش از آموزش زبان، زبان آموزان مکالمات زیادی را در موقعیتهای گوناگون تمرین میکنند. زبان آموزان قبل از اینکه متن مکالمه را ببینند، اول آن را میشنود و بارها و بارها تمرین میکنند.
رویکرد ساختاری
در این روش، آموزش زبان به مجموعهای از قواعد تلقی میشود که باید به ترتیب فرا گرفته شود. به عنوان مثال، زبان آموزان افعال «to be» را فرا میگیرند و تمرین میکنند و بعد از آن به یادگیری حال استمراری میپردازند که در آن افعال «to be» به عنوان یک فعل کمکی مورد استفاده قرار میگیرد.
روش القایی
فلسفه این روش از آموزش زبان این است که زبان آموز هنگامی زبان را فرا میگیرد که آمادگی پذیرایی آن را داشته باشد و هیچ گونه موانع ذهنی نداشته باشد. در این روش به طرق مختلف به زبان آموز القا میشود که زبان ساده و آسان است و بدین ترتیب موانع ذهنی از میان برداشته میشود.
پاسخ فیزیکی یا TPR
در روش TPR زبان آموز باید دستورات ساده مثل «بلند شو»، «کتابت را ببند»، «برو به سمت پنجره و آن را باز کن» و مانند اینها را اجرا کند. در این روشآموزش زبان درک شنیداری بیشترین اهمیت را دارد.
آموزش زبان به صورت ارتباطی یا CLT
این روش از آموزش زبان به زبان آموز کمک میکند تا در هر شرایطی بتواند بهطور موثر و به شکل صحیح ارتباط برقرار کند. مواد درسی دورههای آموزش زبان به روش CLT شامل کارهایی چون دعوت کردن، پیشنهاد دادن، شکایت کردن و همین طور بیان زمان، کمیت و مکان است.
روش سکوت
دلیل این نامگذاری برای این روش آموزش زبان این است که در آن هدف این است که معلم تا جایی که امکان دارد کم صحبت کند تا زبان آموز بر روی چیزی که میخواهد بگوید تسلط و کنترل داشته باشد. استفاده از زبان مادری در این روش ممنوع است.
یادگیری زبان به صورت اجتماعی
در این روش سعی بر این است که ارتباط مستحکمی بین زبان آموز و معلم به وجود بیاید تا هیچ مانعی بر سر راه یادگیری وجود نداشته باشد. زبان مادری بسیار مورد استفاده قرار میگیرد و معلم آن را برای زبان آموز ترجمه میکند تا جملات را تکرار کنند.
غوطهور سازی
آموزش زبان به این روش بدین صورت است که زبان آموزان در زبان غوطهور میشوند. دانشآموزانی که به یک کشور دیگر مثلا آمریکا مهاجرت میکنند و در آنجا به مدرسه میروند، دقیقا در همین وضعیت قرار گرفته و در زبان انگلیسی غوطهور میشوند چون در آنجا باید همهی درسهای خود اعم از علوم، ریاضی و تاریخ را به انگلیسی بخوانند.
آموزش زبان از طریق کار و تکلیف
تمرکز این روش آموزش زبان بر روی انجام کار و تکلیف است که به خودی خود برای زبان آموزان جالب است. زبان آموزان با استفاده از زبانی که قبلا یاد گرفتهاند یک فعالیت فردی یا کلاسی انجام میدهند.
این روش به طور عمده در مدرسهی بین المللی فرانکفورت برای آموزش زبان مورد استفاده قرار میگیرد. فعالیتها همگی به یک موضوع اصلی ارتباط پیدا میکند که به مدت چند هفته مورد مطالعه قرار میگیرد. برای مثال در مورد موضوع بوم شناسی تکالیف مختلفی به دانش آموزان داده میشود که باید روی آن کار کنند و در آخر به صورت یک مجموعه در کلاس ارائه دهند. کارها شامل خواندن، تحقیق در اینترنت، گوش دادن به مطالب صوتی و انتخاب واژگان مهم برای آموزش زبان به زبان آموزان دیگر میشود.
رویکرد طبیعی
تاکید این رویکرد بر شباهتهای میان یادگیری زبان مادری و زبان دوم است. اشتباهات در این رویکرد آموزش زبان به هیچ عنوان تصحیح نمیشوند. زبان آموزان در معرض زبانی که قابل فهم بوده یا برای آنها قابل فهم شده قرار میگیرند.
برنامه درسی واژگانی
این رویکرد بر اساس تجزیه و تحلیل کامپیوتری از زبان است که رایج ترین کلمات و کاربردهای مختلف آنها را در زبان پیدا میکند. این برنامه کلمات را به ترتیب بسامد استفادهیشان در زبان آموزش میدهد و تاکید زیادی بر روی استفاده از مطالب واقعی دارد.