متخصص مغز و اعصاب و درمان اختلالات روانی

کار متخصص مغز و اعصاب تشخیص مشکلات مغز، ستون فقرات، سیستم عصبی و درمان آن‌هاست. اما روانپزشک بیشتر روی درمان اختلالات روانی و ذهن تمرکز دارد. به تعریف دیکشنری وبستر ذهن مجموعه‌ای پیچیده از المان‌ها در فردی است که حس می‌کند، درک می‌کند، فکر می‌کند، تصمیم می‌گیرد و از همه مهم‌تر استدلال می‌کند. طبق تعریف همین دیکشنری مغز قسمتی از سیستم عصبی است که داخل جمجمه قرار دارد و از طریق بزرگ رزون به ستون فقرات متصل است که از نورن و ساختارهای پرودین تشکیل شده و سیگنال‌های حسی را از بیرون و درون بدن به مغز منتقل می‌کند. 

درست است که این دو تعریف تفاوت‌های زیای با هم دارند، اما عملکرد مغز و ذهن هم‌پوشانی‌های زیادی دارد. البته از دید یک متخصص مغز و اعصاب و یک روانپزشک، روش‌های درمان و راهبردهای درمان مشکلات مغز و ذهن تفاوت‌های زیادی دارند. 

یک مطالعه‌ موردی

یک مطالعه‌ی موردی برای پیدا کردن پاسخ این سوال که یک متخصص مغز و اعصاب چطور می‌تواند اختلالات روانی را حل کند انجام شده است. یک خانم 27 ساله به متخصص مغز و اعصاب مراجعه می‌کند و می‌گوید «فکر می‌کنم دیوانه شده‌ام. مدام چیزهایی می‌بینم که وجود ندارند.» متخصص مغز و اعصاب با بررسی پیشینه‌ی بیمار متوجه می‌شود که بین چرخه‌ی قاعدگی و توهم‌های بیمار رابطه‌ای مستقیم وجود دارد. علاوه بر این، توهم همراه با سردرد، حالت تهوع، استفراغ، نور هراسی و صدا هراسی است. وقتی از بیمار خواسته شد که چیزی که می‌بیند را روی کاغذ بکشد، خطوط زیگ زاگی را کشید که شبیه بالای دیوارهای اطراف شهر‌های قرون وسطا بود. سپس پس از انجام MRI مشخص شد که بیمار مبتلا به میگرن همراه اورا است و برای او روش درمانی مناسبی در نظر گرفته شد. 

اگر همین بیمار توهم‌های آوایی داشت که به او می‌گفتند خود را از پنجره به بیرون پرت کند و این توهم‌ها با سردرد همراه بود، احتمالا مبتلا بودن او به میگرن همراه اورا بسیار کمتر بود. در چنین شرایطی هم متخصص مغز و اعصاب بیمار را معاینه خواهد کرد و برای او MRI تجویز خواهد کرد تا احتمال وجود تومر مغزی را بررسی کند. 

برای این‌که روانپزشک بتواند به‌طور موثر بیمار را درمان کند، باید مطمئن باشد که مشکلات روانی آن‌ ناشی از اختلالات مغز و اعصاب نیست. این کار متخصص مغز و اعصاب است که احتمال وجود اختلالات مغزی را بررسی کند. اختلالات می‌توانند شامل مشکلات سیستم ایمنی، غدد، عفونت، متابولیک، سندروم پارانئوپلاستیک و مشکلات پزشکی دیگر باشند. پس از این که متخصص مغز و اعصاب احتمال وجود این مشکلات را بررسی کرد، می‌تواند بیمار را به یک روانپزشک معرفی کند. 

می‌توان گفت که بیماری‌هایی مثل افسردگی و اسکیزوفرنی در وهله‌ی اول مغزی هستند، چون منشا آن‌ها عدم تعادل در انتقال‌دهنده‌های عصبی است و می‌توان این مشکل را با مصرف دارو حل کرد. اما از لحاظ تاریخی این بیماری‌ها در حوزه‌ی روانشناسی قرار می‌گیرند. با توجه به موارد بالا، میگرن معمولا توسط متخصص مغز و اعصاب درمان می‌شود و اسکیزوفرنی نیاز به توجه یک روانپزشک را دارد. در حالت ایده‌آل وقتی علائم بیماری مغزی عصبی نیست و نشان‌دهنده‌ی اختلالات روانی است، بیمار باید تحت نظر روانپزشک قرار بگیرد که بیشتر روی درمان بیماری‌های روانی تخصص دارد تا بیماری‌های مغزی.