نکاتی درباره سونوگرافی که باید بدانید

آیا می‌خواهید تفاوت میان سونوگرافی 2 بعدی، 3 بعدی و 4 بعدی را بدانید؟ در این‌جا می‌توانید با تمامی مواردی مربوط به سونوگرافی آشنا شوید.

دیدن نوزاد خود برای اولین بار روی نمایش‌گر دستگاه سونوگرافی، یکی از هیجان‌انگیزترین لحظات بارداری است. تا همین یک دهه قبل، یک تصویر 2 بعدی تار و سیاه‌ و سفید که در آن جنین شبیه آدم فضایی‌ها بود، تنها تصویری بود که والدین از نوزاد خود می‌دیدند. درحال حاضر سونوگرافی 3 بعدی و حتی 4 بعدی در تمامی بیمارستان‌ها و مراکز سونوگرافی در دسترس هستند. بنابراین می‌توانید در این تصاویر جزئیات بیشتری را شاهد باشید. باوجود این‌که دیدن نوزاد پیش از تولد بسیار لذت‌بخش است، اما کاربرد اصلی سونوگرافی تشخیص این مسئله است که آیا بارداری سیر طبیعی خود را طی می‌کند یا خیر.

تمام دستگاه‌های التراسوند (یا سونوگرام) از امواج صوتی استفاده می‌کنند که در برخورد با بدن جنین انعکاس پیدا کرده و تصویری را ایجاد می‌کنند. سونوگرافی و دستگاه‌های التراسوند بی‌خطر و غیرتهاجمی هستند و در آن‌ها از اشعه‌ی X استفاده می‌شود. معمولا یک جلسه سونوگرفی که معمولا بین 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد، ابتدا متخصص سونوگرافی ژلی را روی شکم شما می‌مالد و سپس  از یک دسته به نام ترانسدیوسر (مبدل) استفاده می‌کند که کار آن ساطع کردن امواج صوتی برای ایجاد تصویر نوزاد روی صفحه نمایشگر است. برخی سونوگرافی‌ها برای بررسی موقعیت و رشد تقریبی نوزاد در مطب متخصص زنان و زایمان و با استفاده از دستگاه‌های سونوگرافی قابل حمل با رزولوشن پایین انجام می‌شود. اما برای انجام سونوگرافی‌های دقیق‌تر ممکن است به بیمارستان یا مراکز سونوگرافی ارجاع داده شوید که دارای دستگاه‌های با رزولوشن بالاتری هستند و تصاویر دقیق‌تری ارائه داده و یک پزشک متخصص جنین یا رادیولوژیست، می‌تواند تصاویر را به‌راحتی بخواند و مورد بررسی قرار دهد.

هر متخصص زنان و زایمان برای انجام سونوگرافی‌های با رزولوشن بالا (که هنوز هم اغلب 2 بعدی هستند)، سیاست خاص خود را دارد. اما اغلب پزشکان انجام دو سونوگرافی را در یک بارداری طبیعی توصیه می‌کنند. اولین سونوگرافی در سه‌ماهه‌ی نخست و بین هفته‌های 12 تا 14 بارداری انجام می‌شود تا ریسک ابتلای جنین به اختلالات ژنتیکی نظیر سندروم داون ارزیابی شود. همچنین ممکن است نیاز باشد برای تشخیص زمان زایمان حدود هفته 8 بارداری یک سونوگرافی انجام شود اما این سونو استاندارد نیست. سونوگرافی دوم بین هفته‌های 18 تا 20 بارداری انجام می‌شود و در آن رشد و آناتومی جنین مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این سونوگرافی 35 عضو بدن جنین مورد بررسی قرار می‌گیرد از جمله مغز، قلب، کلیه‌ها، دست و پاها، صورت و جنسیت. اما اگر بارداری شما جزو بارداری‌های با ریسک بالا محسوب می‌شود( برای مثال اگر دارای فشار خون بالا یا دیابت هستید و یا بیش از 35 سال سن دارید) ممکن است متخصص زنان و زایمان انجام چند سونوگرافی دیگر را نیز لازم بداند و آن‌ها را در مطب خود و با دستگاه‌های با رزولوشن پایین انجام دهد.

هنوز هم متداول‌ترین نوع سونوگرافی دو بعدی است (تصویر ساده و مسطحی که ممکن است به نظر شما تار بیاید) سونوگرافی سه بعدی در واقع تصاویر دو بعدی بسیاری است که از زاویه‌های مختلف گرفته می‌شوند و کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. اما درکمال تعجب هنوز هم پزشکان سونوگرافی دوبعدی را ترجیح می‌دهند. دکتر جاشوا کوپل، پروفسور متخصص زنان و زایمان در دانشکده پزشکی یال، می‌گوید «برای بسیاری از پزشکان، فهم و تصوری درست از سونوگرافی سه بعدی عجیب و مشکل است. دلیل اصلی استفاده‌ی پزشکان از اسکن و سونوگرافی سه بعدی تنها هنگامی است که مشکلی در سونوگرافی دو بعدی مشاهده شود.»

البته باید گفت که دیدن نوزاد در تصاویر سه بعدی بسیار اهمیت دارد و جذاب است و برخی از پزشکان این امکان را برای والدین فراهم می‌آورند. در سونوگرافی دو بعدی تصویری که والدین مشاهده می‌کنند واضح نیست اما در سونوگرافی سه بعدی، تصویر جنین کاملا قابل تشخیص است. با این کار بسیاری از نگرانی‌های والدین با دیدن صورت کوچک نوزاد خود کاملا از بین می‌رود و باعث آسودگی خاطر آن‌ها می‌شود.

اگر می‌خواهید که سونوگرافی سه بعدی یا چهار بعدی انجام دهید، می‌توانید به مراکزی مراجعه کنید که در ازای دریافت وجه برای شما سونوگرافی انجام می‌دهند. بسیاری از این مراکز امکاناتی را فراهم می‌آورند که در مطب متخصص زنان و زایمان موجود نیست؛ برای مثال امکان مشاهده تصاویر سونوگرافی به‌صورت گروهی و در سالن‌هایی شبیه به سالن سینما و یا ارائه‌ی دی وی دی از فیلم سونوگرافی به‌صورت یک کلیپ همراه با موسیقی. در این جلسات حتی می‌توانید تمامی اعضای خانواده را با خود ببرید و همه با هم سونوگرافی را مشاهده کرده و از جنسیت نوزاد مطلع شوید. 

اما به عقیده‌ی متخصصین و کارشناسان انجام سونوگرافی برای سرگرمی می‌تواند گمراه‌کننده باشد؛ این امکانات ممکن است با ایجاد حس امنیت کاذب، باعث شود به ناهنجاری احتمالی توجهی نشود و یا به‌عکس چیزی مشاهده کنید که باعث نگرانی بیهوده‌ی شما شود.  نکته‌ی دیگر این‌که با وجود بی‌‌خطر بودن سونوگرافی سه و چهار بعدی، کنگره‌ی زنان و زایمان آمریکا و موسسه سونوگرافی آمریکا، به پزشکان توصیه می‌کنند که تنها در صورت لزوم از آن‌ها استفاده کنند. به گفته‌ی دکتر کوپل «اثبات این‌که سونوگرافی کاملا بی‌خطر است، مشکل است و سونوگرافی جنین را در معرض نوعی انرژی قرار می‌دهد و توصیه می‌شود تنها درصورت لزوم از آن استفاده شود.» 

چندان اهمیتی ندارد که چه نوع سونوگرافی انجام می‌دهید؛ باید بدانید که تنها نتیجه بسیاری از سونوگرافی‌ها، احساس آرامشی است که از سالم بودن جنین به شما دست می‌دهد.‌  اگر مشکلی وجود داشته باشد شما و تیم پزشکی فرصت خواهید داشت تا خود را برای یک زایمان بی‌خطر آماده کنید.