ویژگیهای یک مربی خوب مهد کودک
مهد کودک دورهی مهمی از تحصیل کودک محسوب میشود و اغلب اولین سال رسمی تعلیم و تربیت او به حساب میآید، یعنی در این دوره با چند مهارت جدید آشنا میشود. گرچه در هر مقطعی از تحصیل اهمیت معلم خوب انکارناپذیر است، اما در هیچ دورهای به اندازهی دوران مهد کودک موثر نیست. این مربی مهد کودک است که نظر کودک را نسبت به مدرسه و یادگیری شکل میدهد. اما مربیان خوب و شایسته مهد کودک چند ویژگی مشترک دارند که در زیر به آنها میپردازیم:
عشق به کار
مربی مهد کودک باید قبل از هر چیزی به کار خود عشق بورزد و آن را با جان و دل انجام دهد. مربی مهد کودک بودن همیشه کار سادهای نیست و در واقع گاهی اوقات چالش برانگیز هم است. مربیانی که عاشق کار خود بوده و احساس میکنند که تاثیرگذار هستند، میتوانند در بچههای مهد کودک انگیزه ایجاد کنند.
دوست داشتن بچهها برای یک مربی مهد کودک کافی نیست. گرچه بچهها دوست داشتنی هستند، اما گاهی اوقات لجبازی میکنند. در این شرایط مربی مهد کودک باید به اندازهی کافی انگیزه داشته باشد تا به موانع پیش رو غلبه کند. اگر تدریس آتش شوق را در دل مربی مهد کودک شعله ور نکند، باید به دنبال شغل دیگری باشد.
صبر
بدون صبر نمیتوان در تدریس به بچههای مهد کودک موفق بود. بچههای کوچک غیر قابل پیش بینی هستند و حواس آنها مرتبا از درس پرت میشود. بعضی از روزها هم برخی از بچهها خسته، گرسنه یا ناخوش هستند یا اینکه دل و دماغ یادگیری ندارند. مربی مهد کودک باید برنامهی درسی را با این شرایط وفق دهد و از روبهرو شدن با مسائل غیر منتظره اضطرابی به خود راه ندهد. سرعت یادگیری بچههای مهد کودک یکسان نیست و ممکن است معلم را از پیشبرد درس عاجز کند. بچهها در مهد کودک و در کنار بچههای دیگر رفتارهای صحیح اجتماعی را یاد میگیرند، پس باید در وقت مناسب به مسائل رفتاری نیز پرداخت.
داشتن صبر و حوصله فقط برای کار با بچهها نیست. مربی مهد کودک باید با والدین بچهها هم سر و کله بزند. مربیان مهد کودک بخش اصلی اولین تجربهی والدین در برخورد با افراد شاغل در سیستم آموزشی هستند، بنابراین مربیان باید با صبر حوصله با آنها صحبت کنند. برخی اوقات سر و کار داشتن با سیستم مهد کودک بسیار طاقتفرسا است. مدیر، معاون، مشاور، مسئول کتابخانه و دیگران هر کدام ساز خود را میزنند. مربی مهد کودک باید بتواند با این افراد هم به طور موثر ارتباط بر قرار کند.
خلاقیت
اکثر مربیان ایدههای بسیار خوبی برای تدریس در کلاس مهد کودک دارند اما وقتی عملا وارد کار میشوند اغلب با کمبود منابع و امکانات مواجه میشوند و از پیاده کردن ایدههای خود باز میمانند. در نبود امکانات خلاقیت مربی بسیار کار ساز است به ویژه برای مربیان مهد کودک.
بچههایی که برای اولین بار در یک محیط آموزشی مثل مهد کودک قدم میگذارند، باید احساس راحتی و شادی کنند. محیط مهد کودک باید گرم و صمیمی باشد و در عین حال بچهها را به شرکت فعالانه در یادگیری تشوق کند. این نکات را باید در برنامهریزی درسی هم مد نظر داشت. هر چه خلاقیت بیشتری به خرج بدهید بچهها بیشتر درگیر یادگیری میشوند و مشکلات رفتاری هم خود به خود رفع میشوند.
انعطافپذیری
همانطور که پیشتر گفتیم بچههای مهد کودک غیر قابل پیشبینی هستند. توانایی نظارت و تنظیم درس مطابق با شرایط و حال آن روز کلاس اهمیت زیادی دارد. ممکن است یک روز بارش باران مانع از برگزاری کلاس مهد کودک در فضای باز بر طبق برنامه شود یا قرار بوده برگههایی را برای یک فعالیت کلاسی به تعداد بچهها کپی کنید اما وقتی به مهد کودک میرسید، متوجه میشوید که دستگاه کپی خراب است. مربی مهد کودک باید همیشه آمادگی رویارویی با شرایط پیش بینی نشده را داشته باشد و برنامهی خود را بر طبق آن تغییر دهد.
انعطافپذیری به ویژه برای مربی مهد کودک ضروری است. بعضی روزها با چهرههای مشتاق برای یادگیری مواجه میشود اما برخی دیگر از روزها، با کلاسی شلوغ و بیننظم روبهرو میشود. بچههای کوچک از هم تاثیر میپذیرند، بنابراین اگر تعدادی از آنها بیحوصله باشند بعید نیست که این حس به بچههای دیگر مهد کودک هم سرایت کند که در این صورت باید کلاس را به صورت دیگری برگزار کنید.
احترام
احترام قائل شدن برای بچهها و والدین آنها یکی از ویژگیهای مهمی است که هر مربی باید داشته باشد. اما دارا بودن این ویژگی برای مربیان مهد کودک اهمیت دو چندان دارد چرا که او اولین فردی است که در سیستم آموزش با کودکان و والدین آنها کار میکند. طرز برخورد با دانش آموزان و خانوادههای آنها به گونهای که احساس کنند جزء مهمی از جامعهی آموزش به حساب میآیند، راه ارتباط سازنده را هموار کرده و منجر به احترام دو جانبه میشود.
بخشی از این احترام به دانش آموزان و والدین به درک و پذیرش تفاوتها مربوط میشود. بچهها پیش زمینههای فرهنگی متفاوتی از یکدیگر دارند و مربی مهد کودک باید هنگام برنامهریزی درسی، مخاطب قرار دادن کلاس و به طور کلی تدریس این نکته را مد نظر داشته باشد. صحبتهای کنایهدار و دو پهلو ممکن است باعث رنجش خاطر برخی از دانش آموزان شده و پای والدین را وسط بکشد. بچهها در محیطی رشد و پیشرفت میکنند که در آن احترام به یکدیگر اصل باشد و یاد میگیرند که با یکدیگر چنین رفتاری داشته باشند.
انرژی بالا
شاید این ویژگی بیشتر به خصلت ذاتی مربی مهد کودک مربوط باشد، اما او هم باید درست مثل دانش آموزان پر انرژی باشد و علاقهی وافری به یادگیری نشان دهد. بچهها با هیجان برای یادگیری چیزهای جدید به مهد کودک میآیند و اگر معلم شور و شوق زیادی برای درس داشته باشد، دانش آموزان هم واکنش مثبت نشان میدهند.
بسیاری از مربیان مهد کودک در پایان روز احساس خستگی میکنند. آنها پا به پای بچهها بازی میکنند و به بچهها نشان میدهند که مدرسه جای بسیار خوبی است و در آن به آنها خوش میگذرد. بچهها در مهد کودک دوست دارند با آهنگ و سرود درس یاد بگیرند. آنها با فعالیت و حرکت یاد میگیرند بنابراین باید از جای خود بلند شوند و در کلاس جنب و جوش داشته باشند تا بتوانند اطلاعات را به خاطر بسپارند.
مربیان مهد کودک اولین کسانی هستند که بچهها را با دنیای تعلیم و تربیت آشنا میکنند. آنها درهایی را به روی بچهها باز میکنند که برخی از آنها حتی از وجود آن درها هم بیاطلاع بودند. اگر مربیان مهد کودک ویژگیهای بالا را در خود تقویت کنند دانش آموزانی را تربیت میکنند که تا آخر عمر از یادگیری باز نخواهند ایستاد. مربیان مهد کودک در طول سالها فعالیت روشهایی را پیدا کردهاند که با استفاده از آنها بچهها یاد میگیرند و در عین حال در مهد کودک خوش میگذرانند. پس مربیان مهد کودک جدیدتر هم باید راه آنها را ادامه دهند تا موفقیت دانش آموزان در آینده تضمین شود.