تزریق بوتاکس و درمان تعریق بیش از حد

بدن ما برای این‌که خود را خنک نگه دارد عرق تولید می‌کند، به همین دلیل وقتی که یک عامل بیرونی یا درونی دمای بدن شما را بالا می‌برد بدن شروع به عرق کردن می‌کند و شما آن را حس می‌کنید. اما تنها گرما و هوای شرجی باعث عرق کردن شما نمی‌شود. فعالیت جسمانی، استرس جسمی و روانی و هم‌چنین عصبانیت می‌تواند باعث شود که شما عرق کنید. اما حدود یک درصد از افراد به طور غیرطبیعی، مقدار عرقی که بدن‌شان در طول روز تولید می‌کند 4 برابر افرادیگر است. این حالت که هایپرهیدروزیس اولیه یا تعریق بیش از حد نامیده ‌می‌شود بیشتر در کف دست، پاها و زیربغل رخ می‌دهد. افرادی که به این مشکل دچار می‌شوند نه تنها از لباس‌های عرقی و دستان خیس به ستوه می‌آیند، بلکه از بیماری‌های پوستی و اضطراب اجتماعی ناشی از بوی بد عرق‌شان نیز رنج می‌برند. این نوع از تعریق را نمی‌توان با استفاده از اسپری‌ها و دیگر مواد ضد تعریق کنترل کرد. سوال این است که پس چه باید کرد؟ مطالعات نشان داده است که در این موارد استفاده از سمی به نام بوتولینوم (botulinum toxin) نوع A یا همان بوتاکس باعث کنترل عرق می‌شود.

بوتاکس به خاطر تاثیر فوق‌العاده‌اش در از بین بردن چین و چروک‌ها  شیوه درمانی مورد علاقه افراد مشهور و بازیگران است اما در کنترل تعریق نیز موثر است. بوتاکس در واقع یک سم است که توسط باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم (Clostridium botulinum) که در خاک وجود دارد تولید می‌شود و بر سیستم عصبی اثر می‌گذارد. این سم کنترل دستگاه عصبی بر روی ماهیچه را مختل می‌کند و باعث افتادن پلک چشم و تار شدن دید، تنگی نفس، ضعف ماهیچه‌ای و فلجی موضعی می‌شود. توانایی این سم در فلج کردن ماهیچه همان چیزی است که آن را از طریق بوتاکس برای از بین بردن شیارهای روی پوست و تعریق بیش از حد مناسب کرده است.

پوست ما و به‌ویژه لایه میانی که درمیس (Dermis) نام دارد، تنها از کلاژن و الاستین تشکیل نشده است بلکه مملو از غده‌های عرق، فولیکول‌های مو، غده‌های چربی که روغن تولید می‌کنند، رگ‌های خونی و پایانه‌های عصبی نیز هست. در بدن ما دو نوع غده وجود دارند که مسئولیت ترشح عرق را بر عهده دارند، غدد اکرین (Eccrine) و غدد آپوکرین (Apocrine). غدد اکرین در پوست تمام بدن وجود دارند. اما غدد آپوکرین تنها در نقاطی از بدن که تعداد فولیکول‌های مو زیاد باشد وجود دارند مثلا در پوست سر، زیر بغل و کشاله ران. این غدد توسط دستگاه‌های عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک کنترل می‌شوند. این دستگا‌ه‌ها مراکز کنترلی هستند که عملکردهای غیرارادی بدن از جمله نفس کشیدن، هضم غذا، دمای بدن، ضربان قلب و فشار خون را کنترل می‌کنند. وقتی که دمای بدن شما بالا می‌رود دستگاه عصبی سمپاتیک بدن شما به صورت اتوماتیک سیگنال‌هایی برای غدد تعریق ارسال می‌کند تا بدن را خنک کنند.

وقتی که بوتاکس به پوست تزریق می‌شود سمی بودن آن بر روی سیگنال بین پایانه‌های عصبی و غدد تعریق درون درمیس تاثیر می‌گذارد. سم بوتولیسم به پایانه‌های عصبی نزدیک محل تزریق می‌چسبد و راه را بر سیگنال‌ها می‌بندد و مانع آزاد شدن انتقال دهنده عصبی استیل کولین می‌شود، ماده‌ای شیمیایی که سلول‌های عصبی تولید می‌کنند تا با دیگر سلول‌ها ارتباط برقرار کنند. سم بوتولیسم پیام فرستاده شده از پایانه‌های عصبی برای تحریک تولید عرق را مختل می‌کند. در نتیجه پیام به غدد ترشح عرق ارسال نشده و عرقی ترشح نمی‌شود.

در سال 2004 سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از بوتاکس را برای درمان تعریق شدید زیر بغل تایید کرد و بسیاری از پزشکان از این ماده و بوتاکس برای درمان تعریق شدید کف دست و پا استفاده کردند. در این روش از طریق بوتاکس در محلی که دچار تعریق شدید شده است چندین تزریق انجام می‌گیرد و تاثیر آن برای 6 ماه باقی می‌ماند. نگران متوقف کردن تعریق در یک یا دو منطقه کوچک از بدن خود نباشید زیرا غدد ترش عرق زیادی در پوست وجود دارند که عمل تعریق را به اندازه کافی و لازم انجام می‌دهند.