گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک در خودرو یکی از انواع گیربکس به‌شمار می‌رود که به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت راننده میزان معینی از نیرو را از موتور به چرخ‌ها منتقل می‌کند. گیربکس اتوماتیک بخشی از سیستم انتقال قدرت محسوب می‌شود و در واقع نیاز راننده به تعویض دنده را از بین می‌برد. سیستم انتقال قدرت اتوماتیک در سال 1924 و توسط مهندسی کانادایی به نام آلفرد هورنر مونرو ابداع شد. طراحی سیستم آلفرد مونرو به گونه‌ای بود که با هوای فشرده شده کار می‌کرد و به همین علت مورد توجه شرکت‌های خودروسازی قرار نگرفت. اولین سیستم انتقال قدرت اتوماتیک با پایه هیدرولیکی در سال 1932 توسط دو مهندس برزیلی طراحی شد. آن‌ها این سیستم را به شرکت جنرال موتورز فروختند. به این شکل، شرکت جنرال موتورز اولین خودرو با گیربکس اتوماتیک را روانه بازار کرد. امروزه، گیربکس اتوماتیک جزء لاینفکی از خودروهای مدرن به حساب می‌آید و روز به روز کارایی آن ارتقاء پیدا می‌کند.

مزایای گیربکس اتوماتیک

هدف گیربکس اتوماتیک مانند نوع دیگر گیربکس انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها است. با این حال، مکانیسم آن به شکل متفاوتی صورت می‌گیرد. مهم‌ترین و واضح‌ترین مزیت گیربکس اتوماتیک آن است که در این سیستم انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها بدون استفاده از کلاچ و تعویض دنده انجام می‌شود. این ویژگی در عین آسان کردن رانندگی باعث شده است تا افراد با ناتوانی جسمانی نیز بتوانند رانندگی کنند. همچنین، گیربکس اتوماتیک این امکان را به وجود خواهد آورد تا تمرکز راننده حین رانندگی نیز افزایش یابد؛ چرا که در این سیستم نیازی به کنترل دور موتور و تعویص دنده توسط راننده نیست. در نتیجه، در طول مسیر دست‌ها روی فرمان و تمرکز راننده بر جاده خواهد بود. در ضمن، کنترل خودرو با گیربکس اتوماتیک در سرعت‌های پایین در مقایسه با گیربکس دستی راحت‌تر است. گیربکس اتوماتیک در شرایط ترافیک سنگین که نیاز به تعویض مداوم دنده و کلاچ‌گیری است کارایی بسیار بالایی دارد. همچنین، عملکرد گیربکس اتوماتیک در مسیرهای شیب‌دار و ناهموار بهتر است.

اهمیت سرویس و نگه‌داری از گیربکس اتوماتیک

با توجه به نقشی که سیستم انتقال قدرت در عملکرد بهینه خودرو دارد لازم است جهت تضمین کارایی آن گیربکس اتوماتیک به طور مداوم مورد بررسی و سرویس قرار گیرد. نقص عملکرد و خرابی گیربکس اتوماتیک می‌تواند بر عملکرد کلی و همچنین بخش‌های مختلف خودرو تاثیر منفی بگذارد. همچنین، در صورتی که گیربکس اتوماتیک دارای مشکل باشد ممکن است میزان مصرف سوخت را نیز افزایش دهد؛ زیرا انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها به صورت موثر انجام نخواهد شد. در نتیجه، به منظور جلوگیری از بروز مشکلات جدی و صرف هزینه زیاد جهت تعمیر لازم است گیربکس اتوماتیک به صورت مرتب بازرسی و سرویس شود.

نکاتی که باید در نگه‌داری گیربکس اتوماتیک رعایت شود

گیربکس اتوماتیک یکی از گران‌ترین بخش‌های خودرو جهت تعمیر محسوب می‌شود؛ به همین دلیل برای جلوگیری از خرابی و همچنین افزایش طول عمر این بخش مهم باید به نکات بسیاری توجه کرد. اولین نکته‌ای که باید در خصوص مواظبت و نگه‌داری از گیربکس اتوماتیک بدانید نحوه استفاده درست از ان است. قبل از رانندگی اجازه دهید خودرو گرم شود. این موضوع به خصوص در فصل‌های سرد سال اهمیت دارد. هنگامی که در حال حرکت رو به جلو هستید دنده عقب نگیرید. این‌کار می‌تواند فشار زیادی را به سیستم انتقال قدرت وارد و به مروز زمان آن را مستهلک کند. به همین جهت، ابتدا خودرو را کاملا از حرکت بازدارید و سپس اقدام به تعویض دنده کنید. همچنین، بازرسی و سرویس دوره‌ای گیربکس اتوماتیک نیز بسیار مهم است. روغن گیربکس اتوماتیک را به طور مرتب چک کنید. اگر سطح روغن کم باشد؛ ممکن است به دلیل نشتی باشد. رنگ روغن گیربکس اتوماتیک باید شفاف باشد و بوی سوختگی ندهد. در صورتی که رنگ روغن تیره باشد یا بوی سوختگی دهد نیاز به تعویض دارد. در ضمن، فیلتر روغن گیربکس اتوماتیک را در صورت نیاز تعویض کنید. برخی از انواع گیربکس اتوماتیک دارای فیلتر هستند و می‌بایست به طور مرتب تعویض شوند. از دیگر نکاتی که باید در نگه‌داری از گیربکس اتوماتیک به آن توجه کرد سیستم خنک‌کننده‌ خودرو است. سیستم خنک‌کننده خودرو در عین خنک‌سازی موتور باعث می‌شود تا دمای روغن گیربکس اتوماتیک نیز کاهش یابد. به همین جهت، از عملکرد درست سیستم خنک‌کننده خودرو مطمئن شوید.

نشانه‌های خرابی گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک یکی از سیستم‌های پیچیده در خودرو محسوب می‌شود که نقش انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد. این بخش از خودرو به دلیل مواجه با حرارت و اصطکاک با فرسایش بسیاری رو به رو است. عیب‌یابی از خودرو ممکن است کار مالکین خودرو نباشد؛ اما می‌توان با آگاهی از نشانه‌های خرابی آن نقش مهمی در جلوگیری از پیامدهای ناخوشایند ایفا کرد. بروز مشکل در سیستم گیربکس اتوماتیک همراه با نشانه‌های آشکاری می‌باشد. اولین نشانه‌ای خرابی روشن شدن چراغ هشدار گیربکس اتوماتیک است. این موضوع می‌تواند به دلیل کاهش سطح روغن گیربکس اتوماتیک رخ دهد. به علاوه، کاهش سطح روغن گیربکس می‌تواند حاکی از وجود نشتی در این بخش باشد. بنابراین، هنگام کاهش سطح روغن لازم است به‌دنبال نشانه‌های نشتی بود. همچنین، سوختگی و بوی بد روغن گیربکس نیز نشانه افزایش بیش از حد حرارت در سیستم انتقال قدرت خودرو می‌باشد. یکی از عمده دلایل این افزایش حرارت نقص عملکرد در سیستم خنک‌کننده خودرو است.

گیربکس اتوماتیک بهتر است یا گیربکس دستی

بدون گیربکس نیروی تولید شده از موتور به چرخ‌ها منتقل نمی‌شود. گیربکس این کار را با تغییر نسبت نیرو و سرعت انجام می‌دهد؛ به طوری که در سرعت‌های پایین نیرو افزایش و سرعت کاهش می‌یابد. با وجود آن‌که همه اتفاق نظر دارند که گیربکس یکی از مهم‌ترین بخش‌های خودرو محسوب می‌شود؛ اما در خصوص این‌که کدام نوع از آن بهتر است اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد. پاسخ به این سوال چندان ساده نیست و هر کدام از انواع گیربکس دارای مزایا و معایب خاص خود هستند؛ به طوری که ممکن است در یک شرایط خاص گیربکس اتوماتیک و در شرایط دیگر گیربکس دستی بهتر باشد. به طور کلی، گیربکس اتوماتیک دارای مزایایی از قبیل استفاده آسان، عدم نیاز به تعویض دنده مداوم در مواقع ترافیک سنگین و عملکرد بهتر در شرایط ناهموار است. از طرف دیگر، گیربکس دستی مزایایی مانند قیمت پایین‌تر، سرویس و نگه‌داری آسان‌تر و بهینه‌سازی مصرف سوخت دارد.