لوازم یدکی به قطعاتی گفته میشود که بهمنظور جایگزینی با قطعات فرسوده در خودرو مورد استفاده قرار میگیرد. خودرو به دلایل مختلف به لوازم یدکی نیاز پیدا میکنند. فرسودگی، خرابی قطعات، نقص فنی و یا تصادف همگی از جمله مواردی هستند که در پی آن خودرو نیاز به لوازم یدکی پیدا خواهد کرد. استفاده از لوازم یدکی نقش بسیار مهمی در حفظ عملکرد خودرو دارد. در صورتی که قطعات فرسوده تعویض نشوند این موضوع میتواند بر عملکرد خودرو تاثیر بگذارد و باعث از کار افتادن آن شود. همچنین، لوازم یدکی میتواند نقش مهمی در تامین امنیت سرنشینان خودرو داشته باشد. در واقع، عدم تعویض به موقع قطعات فرسوده پیامدهای ایمنی جدی در پی خواهد داشت. برای مثال، در صورت تعویض نکردن به موقع تایرهای خودرو، امکان ترکیدن آنها حین رانندگی و بروز تصادف وجود دارد.
نکته مهمی که باید هنگام خرید و استفاده از لوازم یدکی مورد توجه قرار گیرد این است که لوازم یدکی باید سازگار با برند خودرو باشد. در حقیقت، هر لوازم یدکی را نمیتوان بر روی خودرو نصب کرد؛ چرا که در صورت عدم سازگاری میتواند در عملکرد خودرو اختلال ایجاد کند و حتی باعث وارد شدن خسارت بهدیگر قطعات شود. به همین خاطر، بسیاری از کارخانجات خودروسازی در کنار تولید خودرو، لوازم یدکی مخصوص برند خود را نیز در بازار به طور مستقیم و یا غیر مستقیم عرضه میکنند. با این حال، امروزه بازار خرید و فروش انواع لوازم یدکی تقلبی و بیکیفیت به دلیل قیمت پایینی که دارند داغ شده و به یکی از معضلات جامعه تبدیل گردیده است.
انواع لوازم یدکی خودرو
برای خیلیها اتفاق افتاده است هنگامی که به کلینیک تخصصی تعمیر خودرو مراجعه میکنند تعمیرکاران فنی به آنها توضیحاتی در خصوص قطعهای که باید تعویض شود، میدهند. اگر افراد اطلاعات کافی در خصوص انواع قطعات خودرو و لوازم یدکی آنها نداشته باشند، چیزی جز احساس سردرگمی و ابهام از صبحتهای تعمیرکاران عایدشان نخواهد شد. آشنایی با قطعات و لوازم یدکی خودرو تنها مختص تعمیرکاران نیست و همه افرادی که وسیله نقلیه دارند باید اطلاعات کلی در خصوص آن کسب کنند. این اطلاعات میتواند به دارندگان خودرو کمک کند تا هنگام خرابی قطعات آنها را شناسایی و مناسبترین نوع لوازم یدکی را خریداری و نصب کنند.
بهطور کلی، لوازم یدکی در خودرو به دستههای لوازم یدکی موتوری، لوازم یدکی گیربکس، لوازم یدکی بدنه و لوازم یدکی جلوبندی تقسیم میشوند. لوازم یدکی موتوری همانطور که از اسمش پیداست بهمنظور استفاده در داخل موتور خودرو کاربرد دارد. موتور، قلب تپنده خودرو بهحساب میآید و باید از آن به خوبی مراقبت بهعمل آید. این بخش حیاتی خودرو از قطعات ریز و درشت بسیاری تشکیل شده است. از جمله رایجترین لوازم یدکی موتوری در خودرو میتوان به بلوک سیلندر، سیلندر، سرسیلندر، پیستون، تسمه تایم، شاتون و میللنگ تشکیل شده است. سیلندر قطعهای استوانهای شکل است که پیستونها در آن حرکت میکنند. بلوک سیلندر در واقع جایی است که سیلندر در آن قرار میگیرد. در سر سیلندر قطعاتی از جمله شمع و اتاقک احتراق قرار میگیرد. پیستون که در داخل سیلندر تعبیه میشود وظیفه انجام حرکات رفت و برگشتی را دارد. همچنین، میللنگ نیز وظیفه تبدیل حرکت خطی پیستونها به حرکات دورانی را بر عهده دارد. تسمه تایم قطعه لاستیکی در خودرو است که برای اطمینان از زمانبندی درست باز و بسته شدن سوپاپها مورد استفاده قرار میگیرد. شاتون یکی دیگر از قطعات موتور است که با شکل اهرمی که دارد پیستون را به میللنگ متصل میکند. تمامی این قطعات در معرض فرسایش و خرابی هستند و میبایست در زمان بهموقع تعمیر یا با لوازم یدکی نو تعویض شوند.
لوازم یدکی گیربکس نیز از جمله مهمترین انواع لوازم یدکی در خودرو بهشمار میرود. کار گیربکس انتقال نیرو از موتور به چرخها است؛ در نتیجه بروز هر گونه مشکل در قطعات گیربکس میتواند خودرو را از حرکت بازدارد. همانند موتور، گیربکس نیز از بخشهای مختلفی ساخته شده است. از جمله اصلیترین قطعات مورد استفاده در گیربکس میتوان به شفت ورودی، شفت خروجی، توپی، کشویی، ماهک و چرخ دنده اشاره کرد. برای انتقال نیروی تولید شده در موتور به چراخها، ابتدا نیرو به گیربکس از طریق چرخ دندهها به چرخهای خودرو منتقل میشود. برای این کار، شفت ورودی نیرو را از موتور دریافت میکند و شفت خروجی به چرخها میرساند. بخش کشویی در گیربکس نیز در تسهیل تعویض دنده موثر است. در گیربکس چرخ دندهها وظیفه ارتباط میان میلههای چرخنده حامل نیرو را بر عهده دارد. ماهک یکی دیگر از بخشهای حیاتی گیربکس است که باعث حرکت کردن کشویی دنده میشود و در نتیجه آن چرخ دنده فعال خواهد شد. به دلیل ماهیت فرسایشی قطعات گیربکس لازم است هر شش ماه یکبار چکاپ شوند و در صورت نیاز تعمیر یا با لوازم یدکی نو جایگزین شوند.
بدنه از دیگر بخشهای خودرو است که نیاز به لوازم یدکی دارد. لوازم یدکی بدنه نسبت به دو نوع دیگر ویژگیهای منحصر بهفردی دارد. لوازم یدکی بدنه بهطور مستقیم در شکل ظاهری و زیبایی خودرو تاثیر دارد؛ در معرض عوامل آب و هوایی مانند نور خورشید، بارش باران و برف قرار دارد؛ در معرض اصابت اجسام مختلف و نیز ضربه قرار دارد. لوازم یدکی بدنه یک ویژگی دیگری هم دارند؛ این دسته از لوازم یدکی جزء اولین بخشهایی هستند که در تصادف آسیب میبینند. به همین دلیل، انتظار میرود لوازم یدکی بدنه نسبت به سایر قطعات زودتر تعویض شوند. از جمله لوازم یدکی بدنه میتوان به درب موتور، گلیر جلو و عقب، درب جلو و عقب، درب صندق، درب کاپوت، سپر عقب و جلو و رکاب اشاره کرد. لازم به ذکر است، هر مدل و برند از خودرو دارای لوازم یدکی بدنه کاملا اختصاصی بوده و نمیتوان از دیگر لوازم یدکی برندهای دیگر استفاده کرد.
لوازم یدکی جلوبندی نیز نقش بسیار مهمی در حفظ عملکرد صحیح خودرو بر عهده دارد. لوازم یدکی جلوبندی به قطعاتی میگویند که در قسمت جلویی سیستم تعلیق خودرو نصب میشوند. این لوازم یدکی نقش کنترل و تعلیق خودرو را بر عهده دارند. به بیان دیگر، لوازم یدکی جلوبندی در خوشدستی و رانندگی راحت خودرو نقش عمدهای ایفا میکنند. اجزای تشکیل دهنده جلوبندی خودرو شامل سیستم فرمان، سیستم تعلیق و سیستم انتقال قدرت است. از جلمه لوازم یدکی مورد نیاز برای جلوبندی خودرو میتوان به سیبک فرمان، تایر، کمک فنر، جعبه فرمان، سگ دست و پلوس اشاره کرد. سیبک فرمان قطعهای است که به چرخها متصل میشوند و امکان هدایت خودرو را برای راننده فراهم میآورد. کمک فنر در خودرو وظیفه جذب ضربه وارده به چرخها را بر عهده دارد؛ این قطعه مکانیکی نقش مهمی در جلوگیری از بروز صدمه به قطعات مختلف خودرو دارد. جعبه فرمان یکی دیگر از لوازم یدکی جلوبندی محسوب میشود که وظیفه تبدیل حرکت دورانی فرمان به حرکت خطی برای چرخش چرخها را بر عهده دارد. علاوه بر آن، جعبه فرمان کار افزایش گشتاور را نیز انجام میدهد. بهطور کلی، دو نوع جعبه فرمان یعنی جعبه فرمان مکانیکی و جعبه فرمان هیدرولیک ساخته میشود. در جعبه فرمان هیدرولیک از تجهیزاتی استفاده میشود که انتقال نیروی دست راننده به چرخها را تسهیل میکند. سگ دست از دیگر لوازم یدکی جلوبندی خودرو است. سگ دست که با اصطلاح نشیمنگاه چرخ نیز شناخته میشود لولایی است که برای چرخیدن چرخ بر روی محور فرمان مورد استفاده قرار میگیرد. به بیان دیگر، سگ دست وظیفه انتقال نیرو به چرخها را بر عهده دارد. پلوس نیز از دیگر لوازم یدکی در خودرو است. پلوس که بخشی از سیستم انتقال نیرو محسوب میشود وظیفه انتقال گشتاور از جعبه دنده به چرخها را بر عهده دارد. مجموع این لوازم یدکی امکان کنترل و هدایت فرمان را فراهم میآورند و باعث تجربه لذتبخش از رانندگی میشوند.
طول عمر لوازم یدکی
خودرو یکی از پیچیدهترین وسایل ساخت دست بشر محسوب میشود، بهطوری که چیزی در حدود سی هزار قطعه در تولید آن به کار رفته است. این قطعات در حفظ عملکرد صحیح خودرو نقش دارند و نقص یا خرابی هر کدام از آنها میتواند به طور مستقیم عملکرد خودرو را تحت تاثیر قرار دهد. از طرف دیگر، قطعات مختلف خودرو مدام در حال فرسایش هستند؛ این امر باعث میشود تا هر کدام از قطعات خودرو روزی از کار بیافتند؛ بنابراین در زمان خرابی هر کدام باید نسبت به تعویض آن با لوازم یدکی اقدام کرد. آگاهی از طول عمر نسبی هر قطعه از خودرو میتواند باعث شود تا افراد بهتر زمان خرابی آنها را پیشبینی کنند و از دردسرهای متعاقب آن از جمله از کار افتادن خودرو در هنگام رانندگی جلوگیری کنند. با توجه به حجم بسیار بالای لوازم یدکی استفاده شده در خودرو نمیتوان به همه آنها پرداخت. با این حال، اطلاع از طول عمر نسبی اصلیترین لوازم یدکی خودرو میتواند کمک کننده باشد. البته باید به این نکته توجه داشت که ماندگاری لوازم یدکی خودرو به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد. از جمله مهمترین فاکتورهایی که در طول عمر لوازم یدکی تاثیر میگذارد میتوان به کیفیت لوازم یدکی، نحوه رانندگی و شرایط آب و هوایی منطقه اشاره کرد.
هیچ بخشی مهمتر از موتور در خودرو وجود ندارد. بسیاری میخواهند بدانند که طول عمر موتور چقدر است. در حقیقت، مجموعه بسیار زیادی از عوامل بر طول عمر موتور تاثیر میگذارد؛ بنابراین گفتن یک عدد مشخص کار دشواری است. حتی، طول عمر موتور از یک برند به برند دیگر میتواند متفاوت باشد. اما، بهطور معمول انتظار میرود که یک موتور چیزی در حدود صد و پنجاه هزار تا سیصد و پنجاه هزار مایل طول عمر داشته باشد. با این حال، نحوه مراقبت از موتور تا حد زیادی میتواند تعیین کننده ماندگاری آن باشد. تعویض به موقع روغن موتور، عملکرد صحیح اگزوز و استفاده از فیلتر هوا پاکیزه میتواند طول عمر موتور را افزایش دهند. همچنین، نحوه رانندگی نیز تاثیر مستقیمی بر سلامت خودرو دارد؛ رانندگی در سرعت بالا، شتاب دهی مکرر و گنجاندن بار بیش از حد توان موتور در خودرو از عمر مفید موتور خواهد کاست.
تسمه تایم یکی از اجزای مهم در موتور محسوب میشود. در حالت عادی انتظار میرود که تسمه تایم چیزی در حدود شصد تا صد هزار مایل طول عمر داشته باشد. این قطعه از جنس لاستیک است و به مرور زمان دچار فرسایش و پوسیدگی میشود. در صورت پارگی تسمه تایم، این موضوع میتواند در عین متوقف کردن حرکت خودرو باعث بروز خسارت جدی به موتور شود. بنابراین، پیش از اتمام زمان پیش بینی شده برای تسمه تایم لازم است نسبت به تعویض آن با لوازم یدکی نو اقدام کرد. نشانههایی وجود دارد که حاکی از فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم با لوازم یدکی نو است. خروج دود بیش از حد اگزوز اولین نشانه فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم محسوب میشود. یکی دیگر از نشانههای فرسودگی تسمه تایم، مشکل در استارت زدن و حرکت خودرو است. علاوه بر آن، به هم خوردن تنظیم دور موتور نیز میتواند نشانهای حاکی از خرابی تسمه تایم باشد و باید در اسرع وقت به کلینیک تخصصی تعمیر خودرو مراجعه کرد.
تایر از دیگر قطعات خودرو است که هم در حفظ عملکرد و هم حفظ ایمنی سرنشینان نقش مهمی ایفا میکند. تایر باعث چسبندگی خودرو به جاده میشود و در صورتی که تایر در زمان مناسب تعویض نشود میتواند در عملکرد ترمز اختلال ایجاد کند؛ همچنین، امکان ترکیدن تایر فرسوده در هنگام رانندگی نیز بالاست. به طور تقریبی، یک تایر در حدود ده سال طول عمر دارد. با گذشت زمان، حتی اگر تایر مورد استفاده قرار نگیرد نیز به دلیل فعل و انفعالات شیمیایی فرسوده میشود. عواملی از جمله آب و هوا، عادات رانندگی، وضعیت جاده و طراحی تایر همگی میتوانند در طول عمر تایر تاثیر گذار باشند.
فیلتر هوا در خودرو وظیفه جذب آلودگیهای ورودی به موتور را عهده داد. این قطعه نیز مانند سایر قطعات برای عملکرد صحیح خودرو ضروریست. در صورت آلوده شدن فیلتر هوا میتوان آن را چند بار تمیز کرد، اما این قطعه نیز دارای طول عمر مشخصی است و باید تعویض شود. بهطور معمول، عمر مفید فیلتر هوا چیزی در حدود سه تا پنج هزار کیلومتر است. پس از گذشت این مدت میبایست بهمنظور جلوگیری از وارد شدن فشار بیش از حد به موتور نسبت به تعویض فیلتر هوا اقدام کرد. علاوه بر آسیب زدن به موتور، فیلتر هوای آلوده میتواند باعث افزایش مصرف سوخت نیز شود.
لنت ترمز یکی دیگر از قطعات مهم در خودرو است که باید در زمان مناسب با لوازم یدکی جدید تعویض شود. لنت ترمز این اطمینان را ایجاد میکنند که خودرو در زمان مورد انتظار متوقف خواهد شد. بدون یک لنت ترمز سالم ریسک بروز تصادف بسیار بالاست. به طور طبیعی، لنت خودرو بین سی هزار تا هفتاد هزار مایل طول عمر دارد و پس از آن باید با لوازم یدکی نو تعویض شود. نحوه رانندگی، کیفیت برند لنت ترمز و رانندگی در شرایط نامساعد آب و هوایی از جمله عوامل تاثیر گذار بر طول عمر لنت ترمز بهشمار میروند.
چرا باید از لوازم یدکی اصل استفاده کرد
صرفنظر از این که چقدر خوب از خودرو نگهداری و مراقبت شود، قطعات مختلف آن مدام در حال فرسایش هستند و زمانی نیاز به تعویض خواهند داشت. در این شرایط، باید لوازم یدکی خرید. دو گزینه برای خرید لوازم یدکی وجود دارد؛ لوازم یدکی اصل یا لوازم یدکی تقلبی. امروزه، بازار لوازم یدکی تقلبی به وفور وجود دارد و به دلیل ارزان بودن خیلیها ترجیح میدهند از آنها استفاده کنند.
حالا، سوال اینجاست که چرا باید از لوازم یدکی اصل که قیمتی بیشتری نسبت به لوازم یدکی تقلبی دارند، استفاده کرد. مهمترین تفاوت بین لوازم یدکی اصل با لوازم یدکی تقلبی، کیفیت است. لوازم یدکی اصل توسط کارخانه سازنده خودرو ساخته میشود و کیفیتی مشابه قطعات اولیه دارد. این موضوع باعث میشود تا خودرو عملکرد صحیح خود را حفظ کنند. از طرف دیگر، لوازم یدکی تقلبی دارای کیفیت لازم نبوده و به دلیل ناسازگار بودن با دیگر قطعات میتواند در عملکرد خودرو اختلال ایجاد کنند. علاوه بر آن، لوازم یدکی اصل دارای طول عمر مفید بالایی هستند و خیالت صاحبان خودرو را از تعویض مداوم و پر هزینه قطعات راحت میکند. از سوی دیگر، لوازم یدکی تقلبی به دلیل کیفیت ساخت پایین، عمر مفید بسیار پایینی دارند و علیرغم قیمت کم آن، در دراز مدت اصلا صرفه اقتصادی نخواهد داشت. ارائه ضمانت نامه از دیگر دلایلی است که افراد باید از لوازم یدکی اصل استفاده کنند. لوازم یدکی اصل همراه با ضمانت نامه به مشتریان ارائه میشوند؛ ضمانت نامه این اطمینان را به مشتریان میدهد که در صورت بروز مشکل یا خرابی لوازم یدکی آنها میتوانند به مراکز مشخص شده مراجعه و به طور رایگان آن را تعمیر یا تعویض کنند.
آیا استفاده از لوازم یدکی دست دوم ارزشش را دارد
قیمت لوازم یدکی نو بالاست. به همین دلیل، خیلیها ترجیح میدهند از لوازم یدکی دست دوم استفاده کنند. گاها، خرید و نصب لوازم یدکی دست دوم میتواند راهکار مناسبی به ویژه در زمانهایی باشد که افراد از لحاظ مالی در مضیغه هستند. اما آیا واقعا استفاده از لوازم یدکی دست دوم ارزشش را دارد. پاسخ به این سوال به عوامل زیادی بستگی دارد.
اگر خرید لوازم یدکی به درستی انجام شود میتواند در عین حفظ عملکرد صحیح خودرو، از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشد. یکی از مواردی که باید درباره خرید لوازم یدکی مورد توجه قرار داد این است که کدام قطعات را میتوان دست دوم خرید. لوازم یدکی مانند درب خودرو، چراغ و سپر را میتوان دست دوم خریداری کرد و نهایت استفاده از آنها را برد. از طرف دیگر، لوازم یدکی مصرفی مانند شمع خودرو، لنت ترمز و باتری را نباید دست دوم خرید. همچنین، پیش از خرید لوازم یدکی دست دوم، از امکان مرجوع کردن کالا به دلیل خراب شدن در بازه زمانی مشخص اطمینان حاصل کنید. برخی از لوازم یدکی دست دوم عمر خود را کردهاند و به صورت چشمی نمیتوان به آن پی برد. بنابراین، لازم است از فروشنده ضمانت کارکرد گرفت.
نحوه تشخیص لوازم یدکی اصل از تقلبی
بازار خرید و فروش لوازم تقلبی بسیار پر رونق است. امروزه، به دلیل پیشرفتهایی که در صنعت ساخت لوازم یدکی صورت گرفته تشخیص اصل یا تقلبی بودن آن کار دشواری بهنظر میرسد. خرید ناآگاهانه لوازم یدکی تقلبی سوای از این که اعتماد به نفس را کاهش میدهد، پیامدهای جدی و خطرناکی از جمله تصادف را به همراه دارد. راهکارهایی وجود دارد که میتواند به افراد برای خرید لوازم یدکی اصل کمک کند.
اولین راهکار بررسی ظاهری کالا است. لوازم یدکی اصل با نوع تقلبی آن تفاوتهایی از لحاظ ظاهری دارد و با بررسی این تفاوتها میتوان تا حدی از اصل یا تقلبی بودن لوازم یدکی اطمینان حاصل کرد. بنابراین، پیش از خرید لوازم یدکی اطلاعاتی در خصوص ابعاد، وزن، رنگ، بستهبندی و هولوگرام کالای اصل بدست آورید و هنگام خرید مطابقت دهید. اما، گاهی اوقات بررسی این ویژگیها برای برخی از لوازم یدکی امکان پذیر نیست و برخی از انواع لوازم یدکی تقلبی آن قدر دقیق طراحی شدهاند که با کالای اصل مو نمیزند.
در این شرایط، بررسی قیمت لوازم یدکی اصل نیز میتواند کمک کننده باشد. اگر لوازم یدکی تفاوت قیمت فاحشی داشت و فروشنده تخفیف زیادی برای ترغیب خریدار پیشنهاد دهد میتواند نشانهای برای تقلبی بودن کالا باشد. راهکار دیگر برای اطمینان از اصل بودن لوازم یدکی، بررسی کد اصالت است. معمولا، لوازم یدکی اصل یک کد و شناسه امنیتی دارد که با ارسال آن به شمارهای خاص میتواند از اصالت کالا اطمینان حاصل کرد. مراجعه به مراکز و فروشگاههای معتبر از دیگر راهکارها خرید لوازم یدکی اصل بهشمار میآید.
از کجا لوازم یدکی اصل بخریم
خرید و استفاده از لوازم یدکی اصل از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه، یافتن لوازم یدکی اصل میتواند کاری پر از چالش باشد. بهطور کلی، لوازم یدکی اصل را میتوان به دو شیوه مستقیم و غیر مستقیم خریداری کرد.
در شیوه مستقیم، لوازم یدکی اصل را باید از کارخانه تولید کننده خودرو خریداری کرد. همه خودروسازیها دارای وبسایت رسمی هستند و در آن محصولات خود را عرضه میکنند. از این رو، میتوان با مراجعه به سایت خودروسازی، لوازم یدکی مورد نظر را سفارش داد. البته، اگر خودروسازی در یک کشور دیگر باشد، این روش چندان مقرون بهصرفه نیست.
راهکار دیگر، خرید لوازم یدکی به شیوه غیر مستقیم است. همه خودروسازیها در کشورهای مختلف دارای نمایندگی و مراکز فروش مجاز هستند که تحت نظارت آنها فعالیت میکنند. با مراجعه به این مراکز فروش میتوان لوازم یدکی اصل را با خیالی راحت تهیه کرد. خرید لوازم یدکی از فروشگاههای آنلاین نیز از دیگر راهکارهایی خرید لوازم یدکی است. با این حال، در خرید آنلاین باید موارد ایمنی را رعایت کرد و حتما از معتبر بودن وبسایت مطمئن شد.